Hiện trường vụ máy bay MH17 bị bắn hạ trên không phận Ukraine. (Nguồn: AFP) Năm 2014 thực sự là một năm đại họa của ngành hàng không thế giới khi nhiều vụ tai nạn xảy ra, khiến nhiều hành khách bắt đầu sợ hãi khi di chuyển bằng đường hàng không, vốn vẫn được coi là cách di chuyển an toàn nhất.
Những bi kịch xảy ra với hai hãng hàng không Malaysia Airlines và AirAsia đã trở thành tâm điểm của dư luận thế giới trong thời gian qua, và khiến công chúng nhận ra một sự thật, đó là máy bay hoàn toàn có thể bị bắn rơi hay đột nhiên biến mất.
Các biện pháp phòng ngừa hàng không đã được đưa ra xem xét lại sau nhiều năm, và nhiều hành khách cảm thấy căng thẳng hơn khi cất cánh khỏi mặt đất sau khi các vụ tai nạn nghiêm trọng xảy ra.
"Tôi vốn luôn không thích bay trên trời, và giờ thì việc này đúng là một thử thách khó chịu. Những gì đã xảy ra trong năm nay thật đáng sợ," Marie Lefebvre, một nữ doanh nhân người Canada làm việc ở Bangkok, người thường xuyên phải đi công tác bằng máy bay cho biết. Hiện cô hay phải uống thuốc an thần trước khi lên máy bay.
Cơn ác mộng của ngành hàng không bắt đầu vào ngày 8/3 khi chiếc máy bay MH370 chở theo 239 người đã biến mất một cách bí ẩn và hiện vẫn chưa rõ tung tích.
Bốn tháng sau lại xảy ra thảm kịch máy bay MH17 bị bắn hạ trên không phận Ukraine, làm toàn bộ 298 người trên máy bay thiệt mạng và khiến quan hệ quốc tế biến động mạnh khi phương Tây buộc tội quân nổi dậy Ukraine đã dùng tên lửa bắn rơi chiếc máy bay.
Một tuần sau đó, hai vụ máy bay rơi tại vịnh Đài Loan và Mali lại khiến tổng cộng 164 người thiệt mạng. Và mới đây nhất, chiếc máy bay của hãng AirAsia với 162 người đã rơi hôm Chủ Nhật vừa qua.
Theo số liệu của Mạng lưới An toàn Hàng không có trụ sở ở Hà Lan, năm 2014 chỉ xảy ra bảy vụ tai nạn hàng không dân dụng làm chết người - không tính vụ việc mới xảy ra với AirAsia - một con số thấp kỷ lục trong bối cảnh mỗi năm có hàng triệu chuyến bay và hàng tỷ người di chuyển bằng máy bay.
Năm 2013, có tới 15 vụ tai nạn xảy ra, trong khi số vụ tai nạn trung bình tính từ năm 1946 là 32 vụ. Tuy nhiên, số người tử vong vì đi máy bay trong năm nay đã tăng lên 762 người, con số cao nhất trong vòng bốn năm qua, và sẽ còn tăng lên nếu 162 hành khách trên máy bay của AirAsia được tuyên bố là đã tử nạn, trong khi năm 2013, số hành khách tử nạn chỉ là 224 người.
Dẫu vậy, tình hình vận tải hàng không vẫn không có dấu hiệu bị ảnh hưởng. Theo Hiệp hội Vận tải Hàng không Quốc tế (IATA), tổng số dặm bay toàn cầu tình từ tháng Một đến tháng 10 đã tăng 5,8%. Tổ chức này cũng dữ đoán con số này sẽ tiếp tục tăng vào năm 2015.
Ông Raymon Benjamin, người đứng đầu Tổ chức Hàng không Dân dụng Quốc tế (ICAO) cho biết, sau vụ mất tích bí ẩn của MH370, tiết lộ về việc các chuyến bay không được theo dấu liên tục "đã khiến nhiều người bất ngờ" và dẫn đến việc phải nhanh chóng thiết lập các tiêu chuẩn theo dấu các chuyến bay toàn cầu mới để tiến hành tìm kiếm và giải cứu trong trường hợp xảy ra tai nạn.
Tuy nhiên, việc ngăn chặn phi công giả mạo hay không tặc khống chế hệ thống liên lạc vẫn là một vấn đề nan giải. Việc gắn máy quay trong buồng lái tỏ ra không khả thi vì nhiều vấn đề kỹ thuật.
Phát ngôn trước khi xảy ra vụ việc của hãng AirAsia, David Learmont, biên tập viên của tạp chí Flightglobal cho rằng những sự việc xảy ra trong năm 2014 sẽ không có ảnh hưởng dài lâu đến ngành hàng không.
"Nhiều người đã không còn nhắc đến những vụ tai nạn xảy ra trong năm 2014, và những chuyến bay công tác hay du lịch vẫn cất cánh hàng ngày, bởi rõ ràng theo số liệu thống kê, hàng không đang ngày càng trở nên an toàn hơn."
Tuy nhiên, Tom Bunn, giám đốc công ty tư vấn SOAR không đồng ý với nhận định này và cho rằng những suy nghĩ tiêu cực sẽ không dễ dàng rời bỏ các hành khách.
"Sự mất niềm tin vào ngành hàng không đang lan rộng và tôi nghĩ là điều này sẽ gây ra những ảnh hưởng lâu dài. Nhiều hành khách đã miêu tả những vụ tai nạn đã xảy ra là cơn ác mộng tồi tệ nhất của họ./."
