Amiăng: Từ vật liệu thần kỳ đến ác mộng ung thư

Với việc gây ra cái chết cho 3.000 người vì ô nhiễm sợi ximăng lại làm gióng lên hồi chuông cảnh báo về độ nguy hiểm của amiăng.
Việc một tòa án ở Turin (Italy) xét xử các đại gia ngành ximăng bị cáo buộc đã gián tiếp gây ra cái chết cho khoảng 3.000 người vì ô nhiễm sợi ximăng một lần nữa đã gióng lên hồi chuông cảnh báo về mức độ nguy hiểm của amiăng, loại vật liệu từng được coi là “thần kỳ” của ngành xây dựng.

Amiăng đã trở thành một cơn ác mộng ở những nước sử dụng loại vật liệu này trong nhiều thập kỷ qua, với ngày càng nhiều công nhân trên toàn thế giới mắc các chứng bệnh nan y liên quan tới ung thư.

Amiăng được sử dụng phổ biến vì nó có khả năng chịu nhiệt, chịu lửa và ăn mòn hóa chất cũng như có khả năng chịu lực rất tốt. Kết quả là chất liệu này được sử dụng làm chất cách ly trong các tòa nhà, cũng như trong nhiều sản phẩm khác như mền chống lửa, lót phanh xe, các miếng đệm và đường ống dẫn nước.

Ngành xây dựng và công nghiệp nặng là những khách hàng lớn nhất của amiăng. Và những công nhân tiếp xúc với chất này nhiều nhất là công nhân đóng tàu, thủy thủ, công nhân đường sắt, công nhân cảng, thợ mỏ, thợ cơ khí, thợ sửa nước, thợ điện và thợ sơn. Hiện ngày xây dựng vẫn chưa tìm ra được chất liệu tự nhiên hay nhân tạo nào có những phẩm chất như amiăng.

Theo trang web Swissinfo, trong thời kỳ hoàng kim vào những năm 1970, năm triệu tấn amiăng được tiêu thụ mỗi năm. Amiăng thuộc nhóm hóa chất dạng sợi thường được sử dụng để cố kết các chất liệu khác như ximăng, nhưng khi chất liệu chính rã ra, các sợi amiăng thoát ra ngoài và con người có thể hít phải.

Một báo cáo của Tổ chức y tế thế giới (WHO) cho biết khoảng 125 triệu công nhân trên toàn thế giới tiếp xúc trực tiếp với amiăng ở nơi làm việc và hơn 107.000 người thiệt mạng mỗi năm vì các bệnh có liên quan đến vật liệu này.

Các hệ quả nguy hại của việc hít phải sợi amiăng đã được ghi nhận đầy đủ trong các tài liệu từ đầu thế kỷ trước và các đặc điểm gây ung thư của amiăng được ghi nhận từ những năm 1950. Tất cả các dạng amiăng đều có thể gây ung thư ở nhiều thể, ung thư phổi, thanh quản và buồng trứng là phổ biến nhất. Ngoài ra, hít phải sợi amiăng có thể gây ra các bệnh khác ngoài ung thư như xơ hóa phổi hay tràn dịch màng phổi.

Amiăng bị cấm sử dụng trên toàn bộ Liên minh châu Âu từ năm 2005, nhưng một số nước đã cấm loại chất liệu này từ những năm 1990. Tuy nhiên, nó vẫn tiếp tục được sử dụng ở một vài nước.

Theo thông tin từ Viện nghiên cứu địa chất Mỹ, khoảng hai triệu tấn amiăng vẫn được sử dụng vào năm 2007 trên toàn thế giới. Trung Quốc là nước tiêu thụ lớn nhất, chiếm 30%, tiếp theo là Ấn Độ 15%, Nga 13%, Kazakhstan và Brazil mỗi nước 5%./.

Trần Trọng (Vietnam+)

Tin cùng chuyên mục