Nghệ nhân hát xoan Nguyễn Thị Lịch. (Ảnh: Trung Kiên/TTXVN) Với những đóng góp bảo tồn và phát huy lề lối xoan cổ Phú Thọ, nghệ nhân hát xoan Nguyễn Thị Lịch là 1 trong 10 cá nhân được nhận Giải thưởng Phụ nữ Việt Nam 2021.
Sinh năm 1950 trong gia đình có truyền thống hát xoan, các thế hệ trước đều là "trùm xoan" nổi tiếng, từ năm lên 9 tuổi, bà Lịch đã được ông nội, cha truyền dạy làn điệu và cho theo các cuộc trình diễn hát xoan trong các lễ hội ở đình làng.
Thời đất nước có chiến tranh, lễ hội nhiều nơi không được tổ chức, nhiều thứ bị mất đi hoặc gián đoạn nhưng mạch nguồn hát xoan ở An Thái vẫn được duy trì. Hát xoan vẫn được trình diễn hàng năm vào các dịp tiệc đình, bà Lịch cùng mọi người trong phường xoan vẫn tự tổ chức tập luyện tại nhà trùm phường và truyền dạy cho nhau lúc bên giếng nước, khi trên cánh đồng.
[Đằng sau cuộc 'chuyển mình' ngoạn mục của Hát Xoan Phú Thọ]
Năm 2006, bà được Hội Văn nghệ Dân gian Việt Nam phong tặng danh hiệu Nghệ nhân dân gian. Năm 2012, bà được ủy ban nhân dân tỉnh Phú Thọ phong tặng danh hiệu Nghệ nhân hát xoan. Năm 2015, bà là một trong 19 người am hiểu về di sản văn hóa của tỉnh Phú Thọ được Nhà nước trao tặng danh hiệu Nghệ nhân Ưu tú trong lĩnh vực di sản văn hóa phi vật thể. Hiện nay, nghệ nhân Nguyễn Thị Lịch là nữ “trùm” xoan duy nhất của vùng đất Tổ.
Đến nay, phường xoan An Thái đã có 107 thành viên, ít tuổi nhất là 6 tuổi, cao tuổi nhất là 94 tuổi. Hiểu sâu sắc về những giá trị mà hát xoan mang lại cho cộng đồng, nên bà liên tục mở lớp truyền dạy miễn phí hát xoan cho các em nhỏ trong xã.
Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Phạm Bình Minh tặng hoa chúc mừng Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam. (Ảnh: Phương Hoa/TTXVN) Cùng với bà Lịch, 9 ca nhân và 6 tập thể xuất sắc trên các lĩnh vực kinh tế, giáo dục, văn hóa, y học, công tác xã hội, phát triển cộng đồng đã được vinh danh tại Giải thưởng Phụ nữ Việt Nam.
Đó là Tập thể nữ cán bộ, viên chức, người lao động Bệnh viện Hùng Vương (Thành phố Hồ Chí Minh), tập thể Hội Phụ nữ Bệnh viện Công an và phó giáo sư, tiến sỹ Phạm Thị Ngọc Thảo (Phó Giám đốc Bệnh viện Chợ Rẫy, Thành phố Hồ Chí Minh...
Cũng trong ngày 15/10, Lễ trao giải Cuộc thi Phụ nữ khởi nghiệp đã vinh danh 24 dự án tiêu biểu với tổng giá trị gần 2,5 tỷ đồng và nhiều phần thưởng khác.
Được phát động từ tháng 2/2021, Cuộc thi đã thu hút 1.549 đề xuất dự án/ý tưởng tham gia. Điều đặc biệt của cuộc thi năm nay là sự hưởng ứng tham gia tích cực của những phụ nữ bị ảnh hưởng bởi HIV (1%), phụ nữ khuyết tật (5%) và phụ nữ hoàn lương (21%); 45% dự án/ý tưởng là của phụ nữ dân tộc thiểu số sống tại vùng khó khăn; 10% dự án là sản phẩm OCOP, đạt chuẩn từ 3 sao trở lên cùng 24 dự án của các em nữ sinh viên...
| Thành lập vào năm 2002, Sau 19 năm thành lập, Giải thưởng Phụ nữ Việt Nam đã trao tặng cho 93 tập thể và 164 cá nhân tiêu biểu nhất có thành tích đặc biệt xuất sắc trong số hàng trăm hồ sơ đề nghị xét trao giải. Các tập thể và cá nhân được trao giải là những điển hình tiêu biểu trong các lĩnh vực như giáo dục, nghệ thuật, thể thao, doanh nghiệp, sản xuất nông nghiệp, quản lý, nghiên cứu, y tế, an ninh - quốc phòng… |
