Thủ hiến Bắc Ireland Peter Robinson (thứ 3, trái) trả lời báo giới về quyết định từ chức tại Belfast ngày 10/9. (Ảnh: AFP/TTXVN) Nhằm cứu vãn chính phủ chia sẻ quyền lực đang bên bờ vực tan rã, ngày 21/9, các chính đảng chủ chốt tại Bắc Ireland trong thành phần Vương quốc Anh đã bắt đầu các cuộc thương lượng tìm giải pháp.
Tham gia các cuộc đàm phán được phỏng đoán sẽ kéo dài nhiều tuần này, có chủ tịch các đảng Hợp nhất Dân chủ (DUP) Peter Robinson và đảng Sinn Fein, ông Martin McGuinness, cùng đại diện của Chính phủ Vương quốc Anh và Ireland.
Chính trường Bắc Ireland đang phải đối mặt với cuộc khủng hoảng chính trị lớn nhất trong hơn một thập kỷ qua xung quanh những tranh cãi về sự tồn tại của tổ chức vũ trang "Quân đội Cộng hòa Ireland" (IRA).
Thủ hiến Peter Robinson cùng các bộ trưởng của mình đã rút lui khỏi chính quyền chia sẻ quyền lực ở Belfast sau khi hồi tháng trước, một thành viên quan trọng trong đảng Sinn Fein của người Cơ đốc giáo, cánh chính trị của tổ chức đã giải thể IRA trong suốt 3 thập kỷ và nay có chân trong chính quyền cùng với DUP, bị bắt giữ do tình nghi liên quan tới vụ ám hại Kevin McZGuigan, cựu tay súng của IRA tại Belfast.
Dù tối 9/9, nhân vật bị tình nghi này đã được cảnh sát trả tự do, song DUP lo ngại vụ việc là dấu hiệu cho thấy IRA vẫn còn hoạt động dưới sự ủng hộ của Sinn Fein.
Trước đó, chính đảng thân Anh lớn thứ hai là đảng Hợp nhất Ulster (UUP) tuyên bố rời khỏi chính quyền liên hiệp giữa UUP và các đảng dân tộc chủ nghĩa thân Ireland cũng vì cáo buộc IRA vẫn còn tồn tại tại Bắc Ireland.
Theo nguồn tin từ cảnh sát, thủ phạm đứng đằng sau vụ việc này là cánh vũ trang thuộc IRA, những người chiến đấu để giành độc lập khỏi Vương quốc Anh và từng được cho là đã giải giáp theo điều khoản của thỏa thuận hòa bình "Ngày Thứ sáu Tốt lành" năm 1998.
Có thông tin cho rằng lực lượng này trên thực tế vẫn ngầm duy trì hoạt động.
Theo giới phân tích, những diễn biến trên cho thấy tính chất mong manh của thỏa thuận chia sẻ quyền lực đạt được vào năm 1998 giữa những người theo đạo Tin lành muốn Bắc Ireland vẫn là một phần của nước Anh và những người theo đạo Cơ đốc muốn thống nhất với Cộng hòa Ireland.
Điều này cũng phô bày một thực tế không mấy dễ chịu: 17 năm sau khi lệnh ngừng bắn do Mỹ làm trung gian được triển khai nhằm chấm dứt 3 thập kỷ xung đột phe phái, những thù hằn sâu sắc vẫn bám rễ trên mảnh đất này./.
