Charles Darwin, ông tổ của thuyết tiến hóa. (Nguồn: Getty) Hai nghiên cứu mới được công bố về hai chủ đề khác nhau có thể sẽ đưa ra được giải đáp cho “thế lưỡng nan của Darwin,” một bí ẩn đã khiến ông tổ của thuyết tiến hóa phải trăn trở cho tới khi qua đời cách đây hơn một thế kỷ.
Nhiều thập kỷ qua, các nhà sinh vật học và địa chất học vẫn không ngừng tìm kiếm lời giải thích tại sao sự sống xuất hiện từ khi trái đất mới chỉ vài chục triệu năm tuổi, nhưng lại phải tới kỷ Cambri mới thực sự bùng nổ?
Nghiên cứu của Noah Planavsky thuộc đại học Yale và Christopher Reinhard thuộc Viện Công nghệ Georgia được đăng trên tờ Science đã dựa vào các mẫu trầm tích cổ được tìm thấy tại Trung Quốc, Australia, Canada và Mỹ, cho thấy rằng các nhà khoa học đã đánh giá quá cao lượng oxy có trong khí quyển trái đất trong thời kỳ tiền Cambri.
Nhiều người cho rằng khi đó tỷ lệ oxy là khoảng 40% (gấp đôi so với ngày nay), nhưng lượng crom oxy hóa trong các mẫu trầm tích cho thấy tỷ lệ này chỉ ở vào khoảng 1/10 của 1%.
Trong khi đó, những bằng chứng được công bố tuần trước trên tạp chí Geology lại cho thấy rằng sự đổ vỡ kiến tạo của “siêu lục địa” thời tiền Cambri đã khiến lượng oxy trong đại dương và cả khí quyển cổ đại tăng vọt một cách bất thường.
Nghiên cứu của Ian Dalziel thuộc đại học Texas, Austin, Mỹ cho thấy lực kiến tạo có thể làm giàu oxy trong không khí và khiến nước biển dâng, tạo thành những hệ sinh thái lý tưởng cho bất kỳ sinh vật nào.
Kết quả của hai nghiên cứu này khớp với nhau, cho thấy thế giới cổ đại thiếu oxy có thể đã tiến hóa nhanh chóng nhờ có thêm vô số hệ sinh thái mới được nuôi dưỡng bởi những nguồn nước nhiều chất dinh dưỡng.
Điều kiện này có thể đã đặt nền tảng cho sự bùng nổ tiến hóa diễn ra vào kỷ Cambri sau này./.
