Đặc phái viên Liên hợp quốc tại Yemen Ismail Ould Cheikh Ahmed phát biểu trong cuộc họp báo tại Kuwait ngày 26/4. (Nguồn: AFP/TTXVN) Đặc phái viên Liên hợp quốc tại Yemen, ông Ismail Ould Cheikh Ahmed ngày 30/4 cho biết cuộc hòa đàm trực tiếp giữa các phe phái của Yemen đã diễn ra "tích cực và hữu ích" trong "các vấn đề then chốt" nhằm chấm dứt cuộc xung đột tại quốc gia nghèo nhất thế giới Arab này.
Phát biểu trong cuộc họp báo sau vòng đàm phán trực tiếp đầu tiên tại Kuwait bắt đầu từ ngày 21/4, Đặc phái viên Cheikh Ahmed nhận định: "Đây là sự khởi đầu đáng khích lệ."
Ông Ahmed cho biết các bên đều nhắc lại cam kết tuân thủ ngừng bắn, đồng thời coi việc thực thi đầy đủ Nghị quyết 2216 của Hội đồng Bảo an và các quyết định liên quan cũng như sáng kiến vùng Vịnh và kết quả cuộc đối thoại dân tộc này là yếu tố cơ bản cho một giải pháp hòa bình. Tuy nhiên, Đặc phái viên Ahmed nhấn mạnh vẫn còn nhiều chướng ngại ở phía trước và nhiều ý tưởng vẫn còn xa vời.
Vòng đàm phán trực tiếp trên diễn ra sau khi phái đoàn chính phủ Yemen và các nhóm phiến quân nhất trí khuôn khổ chung để thảo luận một giải pháp chính trị và an ninh nhằm chấm dứt cuộc chiến kéo dài 13 tháng qua.
Các vấn đề chính bao gồm rút các nhóm vũ trang khỏi các thành phố, chuyển giao vũ khí hạng nặng, nối lại quá trình chuyển tiếp chính trị và thả tù nhân. Ngoài ra, phiến quân đề nghị thành lập một cơ quan đồng thuận để giám sát quá trình chuyển tiếp và dỡ bỏ tình trạng phong tỏa mà liên quân Arab do Saudi Arabia đứng đầu áp đặt tại Yemen. Trong đề xuất của phiến quân còn có điểm đáng chú ý là cả Tổng thống đương nhiệm Mansour Hadi và cựu Tổng thống Ali Abdullah Saleh sẽ không tham gia cuộc bầu cử sắp tới.
Đặc phái viên Cheikh Ahmed nhận định tình hình đã được cải thiện kể từ thỏa thuận ngừng bắn đạt được ngày 11/4, tuy nhiên vẫn còn một số "vi phạm nghiêm trọng", đặc biệt tại thành phố Taiz đang bị bao vây. Ông cũng cho biết thêm liên quân Arab đã ngừng các cuộc không kích trong 4-5 ngày qua.
Trong một diễn biến mới nhất cùng ngày, phiến quân Houthi cho biết liên quân do Saudi Arabia đứng đầu đã trả tự do cho hơn 40 tù nhân Houthi, theo một thỏa thuận nhằm chấm dứt giao tranh ở khu vực biên giới. Người phát ngôn Houthi, ông Mohammed Abdul-Salam cho biết Houthi đã nhận 40 tù nhân trở về, trong đó 20 người bị bắt giữ tại Yemen. Tuy nhiên, ông không cho biết số tù nhân còn lại bị bắt giữ tại đâu.
Yemen rơi vào hỗn loạn kể từ tháng 9/2014, khi lực lượng phiến quân chiếm giữ thủ đô Sanaa, sau đó tiến xuống miền Nam và kiểm soát nhiều vùng lãnh thổ của Yemen, buộc Tổng thống Hadi và chính phủ của ông phải lưu vong sang Saudi Arabia. Tháng 3/2015, chính phủ của ông Hadi chấp thuận việc liên quân Arab - do Saudi Arabia dẫn đầu - thực thi Nghị quyết 2216 của Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc tiến hành chiến dịch chống phiến quân. Đến tháng 7/2015, liên quân và các lực lượng chính phủ đã giành lại được 4 tỉnh miền Nam Yemen. Trong hai tháng gần đây, các lực lượng chính phủ được liên quân hỗ trợ đã tiến về các vùng ngoại ô ở Đông Bắc thủ đô Sanaa, sẵn sàng tấn công vào thủ đô nếu các cuộc đàm phán đổ vỡ.
Theo các thống kê mới nhất của Liên hợp quốc, cuộc nội chiến ở Yemen đã làm hơn 6.800 người thiệt mạng, hầu hết là dân thường, và khoảng 35.000 người bị thương, đồng thời buộc hơn hai triệu người phải sơ tán./.
