Hiện trường vụ đánh bom ám sát vợ chồng thẩm phán Giovanni Falcone và đoàn hộ tống. (Nguồn: La Repubblica) Ngay 23/5, hàng vạn người Italy đã xuống đường ở nhiều thành phố lớn của Italy để kỷ niệm 23 năm ngày thẩm phán nổi tiếng Giovanni Falcone bị mafia ám sát ở Capaci, ngoại ô Palermo, thủ phủ đảo Sicily.
Giovanni Falcone, một trong những người đầu tiên xác lập được hệ thống thượng tầng của băng Cosa Nostra, mafia của đảo Sicily, cũng là người đã tham gia tiến hành điều tra và xét xử nhiều vụ án liên quan đến mafia, đưa hàng trăm tên ra vành móng ngựa, đã bị mafia dùng 500kg thuốc nổ ám sát khi đang cùng vợ và đội hộ tống từ sân bay về Palermo vào hôm 23/5/1992.
Cái chết của ông, và vụ ám sát sau đó hai tháng đối với người đồng nghiệp, thẩm phán Paolo Borsellino, đã làm chấn động cả Italy, lay động lương tri của hàng triệu người và tạo lực đẩy cho các phong trào tố giác và đấu tranh chống mafia lan rộng trong toàn quốc Italy.
Theo báo chí Italy, cái chết của hai thẩm phán chính là bước ngoặt lớn trong cuộc chiến với các tổ chức tội phạm ở nước này, đồng thời thúc đẩy chính phủ Italy mạnh tay hơn với chúng.
Tại Palermo, hàng vạn sinh viên từ khắp nơi trên cả nước Italy cùng với người dân thành phố đã tập trung và những người hoạt động trong các phong trào dân sự chống mafia ở Sicily tổ chức một cuộc míttinh lớn, với sự có mặt của Tổng thống Italy Sergio Mattarella, nhằm tưởng nhớ Falcone cùng những người đã ngã xuống trong cuộc chiến chống lại mafia.
Những người tham dự đã giơ biểu ngữ tố cáo tội ác của mafia và bày tỏ sự ủng hộ đối với sự nghiệp mà Falcone và các đồng đội quá cố của ông đã theo đuổi.
Đoàn người đã tuần hành từ phố d'Amelio, nơi một quả bom phát nổ đã giết chết người cộng sự, người đồng chí của thẩm phán Falcone, Paolo Borsellino, vào tháng 7/1992, sau đó đi tới nơi đã diễn ra phiên tòa xét xử hàng trăm tên mafia cuối những năm 1980.
Những người tham gia tuần hành cũng đã dành một phút mặc niệm cho những người đã ngã xuống vào lúc 17giờ 28, thời khắc quả bom nổ và giết chết vợ chồng ông Falcone cùng đoàn tùy tùng.
Những cuộc tuần hành cũng đã diễn ra đồng thời ở 5 thành phố khác của Italy, trong đó có một cuộc biểu tình của những phong trào chống mafia ở Corleone, được cho là "thủ đô" của những băng đảng tàn bạo nhất trong hệ thống Cosa Nostra ở Sicily.
Tổng thống Italy Sergio Mattarella đã có cuộc viếng thăm Palermo vào buổi sáng cùng ngày và đến thăm nơi diễn ra phiên tòa lịch sử xét xử mafia vào năm 1986.
Ông phát biểu: "Chúng ta sẽ đánh bại mafia. Cuộc chiến đấu của Falcone vẫn tiếp tục."
Trong khi đó, trên trang Twitter của cá nhân mình, Thủ tướng Matteo Renzi đã viết tên vợ chồng ông Falcone cùng đội cận vệ đã thiệt mạng trong vụ ám sát và tuyên bố "sẽ không bao giờ quên họ."
Các kênh truyền hình Italy cũng chiếu các thước phim tư liệu về cuộc đời và sự nghiệp của Falcone và Borsellino, cũng như các phim truyền hình về thời kỳ mà mafia hoành hành dữ dội ấy.
Quỹ Giovanni và Francesca Falcone, mang tên hai vợ chồng thẩm phán Falcone, cùng với Bộ giáo dục Italy và các nghiệp đoàn công nhân nước này đã tổ chức các cuộc tuần hành tưởng nhớ thẩm phán Falcone từ năm 2002 đến nay.
Sau khi Falcone bị ám sát, những kẻ chủ mưu và tay chân đã trực tiếp đặt bom để giết ông và đoàn tùy tùng đã lần lượt bị bắt. Một loạt các băng nhóm mafia ở Sicily bị tiêu diệt, nhưng cuộc chiến chưa kết thúc.
Theo Ủy ban chống mafia thuộc Quốc hội Italy, Cosa Nostra đang ngóc đầu dậy, trong khi các hệ thống mafia khác đang vươn tầm hoạt động của chúng trên lãnh thổ Italy và ngoài Italy.
Một điều tra của Ủy ban này cho hay, "thu nhập" hàng năm từ các hoạt động bẩn thỉu của các hệ thống mafia Italy là 140 tỷ euro, xấp xỉ 10% GDP của Italy./.
