Thứ trưởng Ngoại giao đồng thời là Trưởng đoàn đàm phán hạt nhân Iran Ali Bagheri Kani. (Ảnh: IRNA/TTXVN) Ngày 2/12, Iran thông báo đã gửi tới các nước châu Âu 2 bản dự thảo đề xuất của Tehran nhằm khôi phục thỏa thuận hạt nhân ký kết năm 2015 với nhóm P5+1 (Anh, Pháp, Mỹ, Nga, Trung Quốc và Đức).
Trong khi đó, Liên minh châu Âu (EU) và Mỹ nhấn mạnh thời gian đang là yếu tố mang tính quyết định với mọi nỗ lực nhằm đạt được mục tiêu trên.
Phát biểu trên kênh truyền hình nhà nước Iran, Trưởng đoàn đàm phán hạt nhân Iran Ali Bagheri cho biết các đề xuất trên liên quan hai vấn đề gây khúc mắc chính trong thỏa thuận: việc dỡ bỏ các biện pháp trừng phạt và các cam kết hạt nhân của Iran.
Quan chức Iran cho biết các đề xuất được gửi đến EU ngày 1/12 vừa qua, cũng là ngày làm việc thứ 3 trong khuôn khổ vòng đàm phán mới tại Vienna (Áo) nhằm khôi phục thỏa thuận được biết đến với tên gọi Kế hoạch hành động chung toàn diện (JCPOA).
Vòng đàm phán mới được nối lại từ đầu tuần này sau thời gian gián đoạn từ tháng 6 khi Iran tổ chức bầu cử.
Cụ thể, phát biểu trên IRIB TV, ông Bagheri cho biết dự thảo đầu tiên tổng hợp các quan điểm của quốc gia Hồi giáo liên quan việc dỡ bỏ các biện pháp trừng phạt nhằm vào nước này, trong khi bản thảo thứ hai là về các hoạt động hạt nhân của Tehran.
Quan chức Iran cho rằng giờ là lúc các bên còn lại xem xét những tài liệu này và lấy đây làm cơ sở tham khảo chuẩn bị cho các cuộc đàm phán với Iran.
[Châu Âu đánh giá lập trường của Iran để quyết định về đàm phán JCPOA]
Chiều cùng ngày, Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken tỏ ra không mấy lạc quan về khả năng các bên có thể nhất trí việc khôi phục thỏa thuận hạt nhân Iran, cho rằng những động thái mới nhất không mang lại nhiều tín hiệu tốt.
Ông Blinken cho rằng thời gian đang ngày càng gấp rút nhưng cũng chưa phải là quá muộn để Iran đảo ngược tình hình. Ngoại trưởng Mỹ cho biết mọi thứ sẽ sáng rõ hơn trong 1 hoặc 2 ngày tới.
Bình luận của phía Mỹ được đưa ra một ngày sau khi các nhà đàm phán EU cho biết sẽ đánh giá quan điểm của Iran trong những ngày tiếp theo để quyết định có tiếp tục đàm phán hay không.
Một số nhà ngoại giao EU cảnh báo không còn thời gian để các bên tiếp tục dò xét lẫn nhau và 48 giờ tiếp theo là giai đoạn quyết định của quá trình đàm phán.
Tham dự vòng đàm phán mới tại Vienna có các đoàn đàm phán từ Anh, Trung Quốc, Pháp, Đức và Nga. Trong khi đó, phái đoàn Mỹ tham dự gián tiếp thông qua sự trung gian của EU.
JCPOA được các bên ký kết nhằm kiềm chế chương trình hạt nhân Iran để đổi lại các nước dỡ bỏ biện pháp trừng phạt nhằm vào quốc gia Hồi giáo. Thỏa thuận vẫn cho phép Iran theo đuổi chương trình hạt nhân vì mục đích dân sự.
Tuy nhiên, năm 2018, cựu Tổng thống Donald Trump quyết định rút khỏi thỏa thuận đồng thời yêu cầu Iran trở lại đàm phán về những điều khoản mà Washington cho là lỏng lẻo trước khi áp đặt lại toàn bộ các biện pháp trừng phạt vì Tehran không chấp nhận đề nghị.
Khoảng một năm sau đó, Iran cũng bắt đầu thu hẹp dần các điều khoản tuân thủ theo thỏa thuận sau các nỗ lực trung gian của châu Âu thất bại. Trong vòng đàm phán mới, phía Iran ưu tiên dỡ bỏ các biện pháp trừng phạt trước nhưng phía Mỹ lại đặt yêu cầu Tehran trở lại tuân thủ các điều khoản lên hàng đầu./.
