Ông Trịnh Minh Giang, Giám đốc điều hành Công ty Tư vấn Quản lý Việt, trao đổi về những hoạt động khởi nghiệp sáng tạo tại Việt Nam. (Ảnh: PV/Vietnam+) Khởi nghiệp sáng tạo - câu chuyện gắn với những nghiên cứu mang tính đột phá trong khoa học, những sáng tạo, đổi mới về kỹ thuật, công nghệ…, mang tính cạnh tranh cao trên thị trường, kỳ vọng sẽ có đóng góp lớn vào tăng trưởng.
Trước thềm “Diễn đàn Khởi nghiệp Sáng tạo - Hiểu đúng, hành động đúng,” do Diễn đàn Kinh tế Tư nhân - VPSF diễn ra vào ngày 19/5 tới đây, phóng viên VietnamPlus đã có cuộc phỏng vấn ông Trịnh Minh Giang, người sáng lập - Giám đốc điều hành Công ty Tư vấn Quản lý Việt để trao đổi về những thuận lợi, khó khăn trong phát triển khởi nghiệp sáng tạo tại Việt Nam.
Thiếu nhân tố tạo nhóm
- Với vai trò là người tham gia các hoạt động khởi nghiệp sáng tạo và đầu tư cho khởi nghiệp sáng tạo, ông đánh giá thế nào về những thuận lợi và khó khăn trong hoạt động khởi nghiệp sáng tạo ở Việt Nam hiện nay?
Ông Trịnh Minh Giang: Thuận lợi lớn nhất mà các startup thụ hưởng, đó là các hạ tầng liên quan công nghệ đang vượt qua các giới hạn mà trước đây chúng ta không hình dung được, như đường truyền, lưu trữ, quản lý dữ liệu…
Có thể thấy, các tập đoàn lớn như Google, Microsoft… đang khai thác trên nền tảng điện toán đám mây, qua đó nhiều vấn đề được giải quyết triệt để với những những chi phí nhỏ, sử dụng hạ tầng này. Trên thị trường, nhiều công ty uy tín cũng đang cung cấp các hệ thống dịch vụ, trí tuệ nhân tạo với chi phí hợp lý cho ứng dụng lớn.
Thêm vào đó ở thời điểm này, Việt Nam đang hình thành mạng lưới hỗ trợ khởi nghiệp mạnh mẽ và hiệu quả, trong đó nổi bật là vai trò của các cố vấn khởi nghiệp (mentor) với kinh nghiệm dày dặn từ môi trường quốc tế.
Mạng lưới các nhà đầu tư “thiên thần” quốc tế và nội địa đã xuất hiện, giúp các dự án khởi nghiệp tiếp cận và kết nối dễ dàng và hiệu quả.
Tuy nhiên cũng giống như nhiều nước, khó khăn phổ biến của các startup là việc tổ chức hoạt động công việc trong nhóm. Ở Việt Nam có đặc thù riêng, các công ty công nghệ lớn luôn thu hút người tài nên việc tìm những người giỏi công nghệ cùng sáng lập ra một nhóm là cực kỳ khó khăn. Hơn thế nữa, người trưởng nhóm phải đủ năng lực để giữ chân mọi người, vì thời gian đầu của khởi nghiệp gần như không có thu nhập.
Một điểm yếu khác, các nhóm làm việc thường thuần túy về công nghệ, thiếu vắng những kỹ năng về truyền thông, marketing, do đó khó đưa ra một sản phẩm thành công.
Ảnh minh họa. (Nguồn: TTXVN) Quên nhân tố… doanh nhân
- Khởi nghiệp sáng tạo thành công sẽ mang lại những lợi ích to lớn không chỉ cho các startup mà còn có ý nghĩa đối với cộng đồng về cả kinh tế và xã hội. Theo ông, để hoạt động này có hiệu quả, cộng đồng khởi nghiệp sáng tạo cần trang bị những gì?
Ông Trịnh Minh Giang: Khởi nghiệp tức là mở doanh nghiệp và làm doanh nhân. Khi bắt đầu nghĩ đến một sản phẩm đồng thời bạn đã phải tính đến việc đưa nó vào thị trường hoặc ngược lại từ thị trường nghĩ ra một sản phẩm, đây là tư duy của mỗi doanh nhân.
Để thành công, các startup không chỉ trang bị tri thức về làm sản phẩm mà còn phải có những kỹ năng về quản trị.
Hiện nay, nhiều bạn đang là trưởng nhóm chứ chưa phải là doanh nhân. Do đó, họ cần tìm người đủ năng lực kinh doanh để hỗ trợ cho các dự án khởi nghiệp của mình. Chẳng hạn, Facebook sau giai đoạn khởi nghiệp, họ cũng cần đến nhiều nhân tài về kinh doanh để hỗ trợ phát triển, nếu không chúng ta sẽ không thấy được Facebook như ngày nay.
Nếu cho rằng, khởi nghiệp rồi từng bước trải nghiệm thương trường thì sẽ có rất nhiều bài học xương máu. Nếu startup không tìm hiểu thị trường sớm, dẫn đến tình trạng sản phẩm chưa hoàn chính đã ra thị trường, điều này là rất nguy hiểm và tất cả những sức lực trước đó sẽ mất hết.
Kênh kết nối
- Ông kỳ vọng gì về sự hỗ trợ của Diễn đàn Kinh tế Tư nhân trong hoạt động khởi nghiệp sáng tạo?
Ông Trịnh Minh Giang: Hệ sinh thái khởi nghiệp của Việt Nam còn non trẻ, từ các startup, cố vấn khởi nghiệp và cả nhà đầu tư.
Thêm vào đó, hệ thống pháp lý chưa đầy đủ, thiếu khung pháp lý về huy động vốn cho công ty khởi nghiệp sáng tạo, bởi đây là loại hình đầu tư nhiều rủi ro. Điều này khiến các nhà đầu tư quan ngại về những quyền lợi của họ và các công ty khởi nghiệp sáng tạo vay vốn ngân hàng theo cách thông thường là không khả thi.
Do đó, cộng đồng khởi nghiệp kỳ vọng Diễn đàn Kinh tế Tư nhân đóng vai trò là tập hợp những ý kiến của các startup, qua đó đưa ra các đề xuất cụ thể về hành lang pháp lý. Hiện nay, các dòng vốn nước ngoài vẫn đang rất e ngại với định pháp lý tại Việt Nam.
Thêm vào đó, Diễn đàn Kinh tế Tư nhân có thể đưa ra các gợi ý chính sách hỗ trợ cho hệ sinh thái khởi nhiệp, khuyến khích với nhiều nhân tố tham gia vào hoạt động này.
Ngoài ra, các văn bản pháp lý còn thiếu một định nghĩa về “khởi nghiệp sáng tạo,” do đó chưa thể đưa ra đề xuất về chính sách. Một số nước có chính sách hỗ trợ về thuế thu nhập cho quỹ hoặc cá nhân đầu tư công ty mới thành lập. Song tại Việt Nam, các thủ tục thành lập quỹ đầu tư cho khởi nghiệp sáng tạo chưa rõ ràng và thiếu yếu tố riêng.
Theo tôi, Diễn đàn Kinh tế Tư nhân sẽ trở thành kênh thông tin hai chiều, kết nối hiệu quả, chia sẻ thông tin của giới khởi nghiệp sáng tạo với cơ quan bộ, ngành, địa phương và Chính phủ.
Trước đây, khởi nghiệp sáng tạo gần như bị cô lập, chỉ những trong giới mới quan tâm. Do đó, Diễn đàn Kinh tế Tư nhân sẽ là cơ hội mở rộng hệ sinh thái khởi nghiệp tại Việt Nam và các tổ chức nước ngoài.
Đặc biệt quan trọng, Diễn đàn Kinh tế Tư nhân là kênh mang lại khách hàng cho các startup. Thị trường của họ sẽ gồm hai nhóm chính là người sử dụng cuối cùng và doanh nghiệp, với vai trò trung gian đưa sản phẩm công nghệ đến với thị trường./.
