Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Sinh Hùng phát biểu ý kiến tại phiên thẩm tra dự án Luật thống kê sửa đổi. (Ảnh: An Đăng/TTXVN) Chiều 11/3, dưới sự chủ trì của Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Sinh Hùng, Ủy ban thường vụ Quốc hội cho ý kiến về dự án Luật thống kê sửa đổi.
Thẩm tra dự án Luật, theo Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Nguyễn Văn Giàu cho biết, Luật Thống kê hiện hành có hiệu lực từ ngày 01/01/2004 đã tạo cơ sở pháp lý cho hoạt động thống kê, hoàn thiện hệ thống tổ chức thống kê nhà nước và hệ thống chỉ tiêu thống kê cung cấp kịp thời số liệu thông tin đến cơ quan Đảng, Nhà nước, các ngành, các cấp và xã hội.
Tuy nhiên, bên cạnh các mặt tích cực, công tác thống kê hiện nay vẫn còn một số bất cập như chất lượng, độ tin cậy của số liệu chưa cao, có sự chênh lệch số liệu thống kê công bố của Cơ quan thống kê trung ương với số liệu thống kê bộ, ngành và địa phương; công tác phân tích, dự báo thống kê chưa đáp ứng được yêu cầu; việc ứng dụng công nghệ thông tin, sử dụng nguồn dữ liệu thông tin sẵn có còn hạn chế; chưa có các quy định về hội nhập quốc tế đối với công tác thống kê.
Qua thảo luận, một số ý kiến cho rằng, dự thảo Luật chưa làm rõ được mối quan hệ và tính thống nhất trong hệ thống thông tin thống kê các cấp, cụ thể thời gian vừa qua số liệu tính tốc độ tăng trưởng GDP hàng năm của các địa phương cộng lại cao hơn nhiều so với tốc độ tăng trưởng GDP chung của cả nước.
Có ý kiến đề nghị quy định quyền hạn, trách nhiệm của Cơ quan thống kê trung ương trong việc xử lý tình trạng không thống nhất về thông tin thống kê; đề nghị bổ sung quy định rõ việc xây dựng lịch công bố thông tin thống kê trong dự thảo Luật, quy định cụ thể một số chỉ tiêu công bố như GDP, CPI, tỷ lệ thất nghiệp, thời điểm công bố cố định đối với 3 loại số liệu thống kê (số ước tính, số sơ bộ, số chính thức).
Để nâng cao chất lượng thống kê thì việc sửa đổi Luật Thống kê hiện hành là cần thiết. Theo ông Bùi Quang Vinh, dự án Luật bổ sung quy định về thẩm định các số liệu thống kê, trong trường hợp số liệu thống kê không có sự thống nhất giữa cơ quan thống kê Trung ương và các bộ, ngành thì cơ quan thống kê sẽ tự công bố con số thống kê và chịu trách nhiệm.
Dự án Luật cũng quy định rõ cơ chế, trách nhiệm công bố, công khai số liệu thống kê của cơ quan thống kê.
Theo Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Bùi Quang Vinh, việc Tổng cục Thống kê trực thuộc cơ quan nào không ảnh hưởng đến sự độc lập trong hoạt động của cơ quan này, nếu có cơ chế hoạt động và chế độ trách nhiệm rõ ràng. Tuy nhiên, theo thông lệ quốc tế thì phần lớn cơ quan thống kê các nước đều thuộc bộ kinh tế, một số nước thuộc Chính phủ và chỉ có Mông Cổ đặt cơ quan thống kê thuộc Quốc hội.
Giải trình thêm về tình trạng chênh lệch số liệu trong thời gian qua, Bộ trưởng Bùi Quang Vinh cho biết để hạn chế tình trạng này, dự án Luật đã làm rõ những hệ thống chỉ tiêu, số liệu mà Tổng cục thống kê và các bộ, ngành phải chịu trách nhiệm.
“Lần đầu tiên dự luật quy định hệ thống chỉ tiêu thống kê của cấp tỉnh, cấp huyện, cấp xã theo một chuẩn mực. Ví dụ số liệu GDP Trung ương sẽ do cơ quan thống kê Trung ương tính, GDP địa phương sẽ được tính toán và kiểm soát theo chuẩn, tránh việc thống kê trùng lắp,” Bộ trưởng Bùi Quang Vinh nói.
Dự án này sẽ tiếp tục được Quốc hội thảo luận tại kỳ họp thứ 9, dự kiến diễn ra vào giữa năm nay./.
