Hậu quả ô nhiễm mà Chevron gây ra tại Ecuador. (Nguồn: fastcompany.com) Ngày 13/3, Tòa án công lý quốc tế (ICJ) có trụ sở tại La Haye, Hà Lan, đã ra phán quyết yêu cầu Tập đoàn dầu khí Mỹ Chevron bồi thường 9,5 tỷ USD cho những thiệt hại về môi trường đã gây ra cho Ecuador trong quá trình khai thác kéo dài suốt 30 năm của thế kỷ trước.
ICJ đã yêu cầu Texaco, công ty con của Chevron, có nghĩa vụ phải bồi thường số tiền trên cho Ecuador vì đã gây ra tình trạng ô nhiễm nghiêm trọng cho cộng đồng thổ dân ở tỉnh miền Tây Sucumbios, thuộc vùng Amazon.
Phán quyết của ICJ nêu rõ trong 3 thập kỷ thăm dò và khai thác dầu khí ở khu vực này, Texaco đã làm tràn gần 17 triệu thùng dầu, thải xuống sông khoảng 18,5 tỷ thùng nước độc và đốt khoảng 235 tỷ m3 khí.
Năm 1992, Texaco ngừng hoạt động khai thác ở Ecuador sau khi các giếng dầu đang khai thác của công ty này bị ngập úng nặng. Mưa to làm nước sông dâng cao, tràn vào các giếng dầu và cuốn trôi các chất độc hại ra khắp hệ thống sông ngòi, gây ô nhiễm trầm trọng cả một vùng rộng lớn.
Đến năm 2011, Tòa án thành phố Lago Agrio, trực thuộc tỉnh Sucumbios, ra phán quyết yêu cầu Texaco phải bồi thường 9,5 tỷ USD cho người dân ở khu vực bị ô nhiễm.
Tập đoàn Chevron không đồng ý với phán quyết trên và đã gửi đơn kiện Ecuador ra tòa án quốc tế với lý do quốc gia Nam Mỹ này vi phạm thỏa thuận ký năm 1997 - thỏa thuận cho phép Texaco không phải chịu trách nhiệm và cũng không phải trả tiền bồi thường trong vụ gây ô nhiễm trên.
Tuy nhiên, trong phán quyết ngày 13/3, ICJ khẳng định phán quyết trước đó của Tòa án thành phố Lago Agrio là có cơ sở và người dân ở khu vực bị ảnh hưởng phải được nhận bồi thường.
Phán quyết của ICJ cũng nêu rõ thỏa thuận được ký giữa Chevron và chính phủ lâm thời lúc đó ở Ecuador không còn giá trị.
Công tố viên trưởng Ecuador Diego García đánh giá cao phán quyết của ICJ, coi đây là bước đi quan trọng trong việc bảo vệ quyền của người dân ở khu vực bị ô nhiễm.
Dự kiến sẽ có khoảng 30.000 người thổ dân, đa phần sinh sống ở vùng bị ô nhiễm, sẽ nhận được bồi thường.
Dầu khí là nguồn thu lớn thứ hai của Ecuador, một quốc gia thành viên của Tổ chức xuất khẩu dầu mỏ (OPEC) với trữ lượng 7,2 tỷ thùng, đứng thứ 19 thế giới./.
