Thâm hụt ngân sách Mỹ có thể thấp nhất trong 5 năm

Thâm hụt ngân sách của Mỹ trong tháng Tám giảm và đang trên đà hướng đến mức thâm hụt trong cả tài khóa thấp nhất trong năm năm.
Bộ Tài chính Mỹ ngày 13/9 thông báo thâm hụt ngân sách của nước này trong tháng Tám giảm và trên đà hướng đến mức thâm hụt trong cả tài khóa thấp nhất trong năm năm, khi nguồn thu tăng nhẹ còn chi giảm mạnh.

Mức thâm hụt ngân sách tháng Tám của Mỹ là 147,9 tỷ USD, giảm 22,5% so với một năm trước, đưa mức thâm hụt trong 11 tháng đầu tài khóa 2012-2013 (kết thúc ngày 30/9) xuống 755 tỷ USD, giảm 35% so với mức 1,2 nghìn tỷ USD của cùng kỳ tài khóa trước.

Văn phòng Ngân sách Quốc hội Mỹ dự kiến sẽ đạt thặng dư ngân sách trong tháng Chín này, khép lại tài khóa với mức thâm hụt khoảng 642 tỷ USD. Như vậy đây sẽ là lần đầu tiên trong năm năm mức thâm hụt ngân sách của Mỹ dưới một nghìn tỷ USD.

Tăng trưởng kinh tế ổn định đã giúp nhiều người Mỹ quay trở lại với công việc hơn và làm tăng lợi nhuận doanh nghiệp. Trong khi đó, thuế an sinh xã hội cùng với thuế thu nhập đánh vào người giàu tăng kể từ đầu năm. Cả hai xu hướng này đã làm tăng thu ngân sách của Mỹ.

Trong khi đó, việc cắt giảm chi tiêu tự động bắt đầu được thực hiện từ tháng Ba đã làm giảm mức chi của chính phủ. Trong tháng Tám, Chính phủ Mỹ đã thu được 185 tỷ USD tiền thuế, tăng 4% so với cùng kỳ năm ngoái, còn chi 333 tỷ USD, giảm 10% so với một năm trước. Trong 11 tháng đầu tài khóa 2013, thu ngân sách tăng 13%, lên 2,47 nghìn tỷ USD, trong khi chi giảm 3,9%, xuống 3,19 nghìn tỷ USD.

Tuy nhiên, thâm hụt ngân sách giảm không làm cho Quốc hội Mỹ dễ dàng hơn trong việc đạt được thỏa thuận về thuế và chi tiêu trong tương lai.

Chính quyền của Tổng thống Barack Obama chuẩn bị bước vào một cuộc đối đầu căng thẳng với các nghị sỹ đảng Cộng hòa trong những tuần tới về việc thông qua ngân sách cho tài khóa 2014.

Các nghị sỹ đảng Cộng hòa đã sẽ tỏ ý sẽ phản đối ngân sách mới để buộc chính phủ phải cắt giảm chi tiêu hơn nữa và gây sức ép lên các cải cách y tế của Tổng thống. Trong khi đó, một cuộc tranh cãi khác cũng có thể nổ ra về vấn đề nâng trần nợ, khi mức nợ có thể kịch trần vào giữa tháng tới.

Khi thời hạn chót 1/10 để thông qua kế hoạch chi tiêu ngân sách tài khóa 2014 đang tới gần, các nghị sỹ Mỹ vẫn chưa tìm được tiếng nói chung và tiếp tục đổ lỗi cho nhau về tình trạng bế tắc này.

Giới phân tích lo ngại nguy cơ chính phủ phải tạm ngừng hoạt động do thiếu ngân sách khi tài khóa hiện hành sẽ kết thúc vào ngày 31/9 tới.

Phát biểu với báo giới sau buổi làm việc ngày 12/9, Thượng nghị sỹ Harry Reid, lãnh đạo đảng Dân chủ chiếm đa số tại Thượng viện, cho rằng nguy cơ chính phủ phải tạm ngừng hoạt động là hoàn toàn có thể xảy ra.

Trong khi đó, Chủ tịch Hạ viện, Hạ nghị sỹ Cộng hòa John Boehner, cho rằng kế hoạch ngân sách của chính quyền là chưa đủ mạnh để giảm mức thâm hụt ngân sách đang ngày càng phình to của Mỹ, trong khi nhiều biện pháp chưa hợp lý. Vì thế, theo ông, cần thêm thời gian để xem xét vấn đề này.

Trước đó, trung tuần tháng Tư vừa qua, Tổng thống Mỹ Barack Obama đã đệ trình Quốc hội kế hoạch chi tiêu ngân sách tài khóa 2014. Tuy nhiên, các biện pháp cắt giảm thâm hụt cán cân thu chi trong kế hoạch ngân sách của Nhà Trắng, trong đó có việc tăng thuế thu nhập đối với thiểu số những người giàu nhất, đã ngay lập tức gặp phải sự phản đối quyết liệt của phe Cộng hòa tại Quốc hội.

Trong kế hoạch ngân sách 3.770 tỷ USD cho tài khóa 2014, bắt đầu thực hiện từ ngày 1/10/2013, Tổng thống Obama đặt mục tiêu giảm thâm hụt từ mức dự kiến 5,3% Tổng sản phẩm quốc nội (GDP) năm nay xuống 2,8% GDP vào năm 2016.

Theo kế hoạch ngân sách này, thâm hụt liên bang tài khóa 2014 sẽ giảm xuống còn 744 tỷ USD, tương đương 4,4% GDP và đến năm 2023,con số trên sẽ được giảm xuống mức tương đương 1,7% GDP.

Để đạt được mục tiêu trong 10 năm tới sẽ cắt giảm thâm hụt ngân sách tổng cộng 1.800 tỷ USD, chính quyền Tổng thống Obama chủ trương giảm chi tiêu 930 tỷ USD, tăng thuế thu nhập khoảng 580 tỷ USD, kết hợp với việc cắt giảm một số chương trình phúc lợi. Ông cho biết ưu tiên hàng đầu của Nhà Trắng là cải thiện nền kinh tế bằng cách hỗ trợ sự phát triển của tầng lớp trung lưu đang lớn mạnh.

Nhà Trắng dự kiến tổng thâm hụt ngân sách tài khóa 2013 là 759 tỷ USD trong khi Phòng Ngân sách Quốc hội dự kiến ở mức 642 tỷ USD. Cả hai mức dự kiến này đều thấp hơn nhiều so với tổng mức thâm hụt 1.087 tỷ USD trong tài khóa 2012.

Thâm hụt ngân sách của Mỹ năm 2009, năm đầu tiên ông Obama lên cầm quyền là 1.400 tỷ USD, lớn nhất kể từ năm 1945, năm 2010 giảm xuống 1.170 tỷ USD, năm 2011 là 1.300 tỷ USD. Thâm hụt ngân sách tăng đã làm tăng nợ quốc gia của Mỹ, hiện đã ở mức 16.700 tỷ USD.

Trong một vấn đề khác là việc làm, Bộ Lao động Mỹ cho biết, số đơn xin trợ cấp thất nghiệp ở nước này trong tuần trước giảm mạnh, nhưng chủ yếu là do các vấn đề về kỹ thuật khiến một số bang không cung cấp được số liệu.

Trong tuần kết thúc ngày 7/9, số đơn xin trợ cấp thất nghiệp lần đầu giảm 31.000, xuống 292.000, so với con số chưa được điều chỉnh của tuần trước đó là 323.000. Tuy nhiên, một quan chức Bộ Lao động Mỹ cho rằng điều này không hẳn là sự phản ánh những biến chuyển trên thị trường việc làm./.

Lê Minh (TTXVN)

Tin cùng chuyên mục