Ảnh minh họa. (Nguồn: The Diplomat) Ngày 24/1, chính phủ Timor-Leste và Australia đã ra một tuyên bố chung, trong đó xác nhận Timor-Leste rút đơn kiện Australia liên quan đến gián điệp và phán quyết về đường ống dẫn khí đốt từ Bayu-Undan tới Darwin như “một biện pháp xây dựng lòng tin,” đồng thời thông báo rằng Hiệp ước Thỏa Thuận Hàng hải trong Biển Timor (Cmats) sẽ chấm dứt hoạt động từ ngày 10/4/2017.
Năm 2013, báo chí tiết lộ Chính phủ Australia đã nghe trộm phòng Nội các Dili của Chính phủ Timor-Leste từ năm 2006 dưới vỏ bọc chương trình đổi mới do Australia viện trợ. Chính phủ Timor-Leste tuyên bố hoạt động gián điệp của Australia là một lợi thế không công bằng trong thương thảo về Cmats, phân chia doanh thu hàng chục tỷ USD dầu mỏ và khí đốt nằm dưới đáy biển trong tương lai.
Tranh chấp trên, chính xác hơn là các mỏ dầu béo bở dưới đáy biển, Biển Timor giữa Australia và Timor-Leste đã khiến quan hệ hai nước ngày càng căng thẳng vì những mỏ dầu này ước tính trị giá 53 tỷ USD. Việc đàm phán lại ranh giới trên biển giữa Australia và Timor-Leste, mà theo thông lệ pháp lý quốc tế sẽ chia dọc theo một đường trung tuyến giữa hai nước, cũng có thể làm phát sinh khiếu nại của Indonesia để đàm phán lại biên giới trên biển với Australia./.
