Khu định cư Amona tại Bờ Tây ngày 6/10. (Nguồn: EPA/TTXVN) Ngày 14/11, Tòa án Tối cao Israel đã bác đề nghị của Chính phủ Israel hoãn sơ tán khu định cư Amona xây trái phép trên đất thuộc sở hữu tư nhân của người Palestine tại Bờ Tây.
Phán quyết này đã đặt liên minh cực hữu của Thủ tướng Benjamin Netanyahu vào thế tranh cãi với tòa án, trong bối cảnh chính phủ đang nỗ lực hợp pháp hóa khu định cư này.
Trước đó, vào năm 2014, Tòa án Tối cao Israel đã ra phán quyết khu định cư Amona xây dựng trái phép trên phần đất thuộc sở hữu tư nhân của người Palestine, đồng thời ra lệnh phá dỡ khu định cư này trước ngày 25/12/2016.
Tuy nhiên, trước sức ép từ các đối tác trong liên minh cực hữu, Thủ tướng Netanyahu đã đồng ý kiến nghị tòa án hoãn thực thi phán quyết trong 7 tháng.
Tòa án tối cao đã xem xét kiến nghị do Cơ quan tình báo nội địa Israel (Shin Bet) trình lên tòa, và các thẩm phán đã nhất trí bác kiến nghị.
Tòa nêu rõ chính phủ đã nhiều lần hoãn thời hạn thực thi sơ tán, và nếu tòa tiếp tục cho phép gia hạn thì thời hạn ấn định theo phán quyết sẽ trở thành khuyến nghị chứ không còn là lệnh.
Trong kiến nghị, Shin Bet cảnh báo rằng việc đuổi người định cư ra khỏi khu vực này có thể gây ra phản ứng bạo lực và dẫn đến hậu quả đối với an ninh.
Tuy nhiên, các thẩm phán cho rằng việc viện dẫn các mối đe dọa như vậy gửi đi thông điệp rằng đe dọa bạo lực có thể ngăn cản việc thực thi phán quyết của tòa án, và thông điệp này là không thể chấp nhận được.
Israel coi các khu định cư xây dựng không được chính quyền cấp phép là bất hợp pháp và thường triển khai nhân viên an ninh phá dỡ.
Việc phá dỡ dẫn đến những phản ứng quá khích của những người định cư, trong đó có đụng độ với lực lượng an ninh và các vụ tấn công của người Israel nhằm vào người Palestine và tài sản của họ.
Phán quyết trên được đưa ra một ngày sau khi Ủy ban Bộ trưởng về các vấn đề Lập pháp của Israel thông qua dự luật cho phép nhà nước Do Thái tịch thu đất tư nhân của người Palestine ở khu Bờ Tây.
Với dự luật này, chính phủ Israel sẽ có thể tịch thu đất của người Palestine và như vậy người định cư Do Thái không phải rời Amona, khu định cư trái phép lớn nhất của Israel ở Bờ Tây.
Dự luật cần được Quốc hội Israel (Knesset) thông qua và sẽ được đưa ra thảo luận trong phiên họp toàn thể của Quốc hội vào ngày 16/11 tới.
Chính quyền Dân tộc Palestine (PNA) ngày 13/11 đã lên án quyết định của Chính phủ Israel hợp pháp hóa các khu định cư trái phép, đồng thời cảnh báo PNA sẽ đưa vấn đề lên Hội đồng bảo an Liên hợp quốc và các cơ quan quốc tế khác nhằm ngăn chặn Israel gia tăng các biện pháp này.
Mỹ cũng đã lên án bước gây bất ổn và chưa từng có tiền lệ này của Israel.
Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ Elizabeth Trudeau nêu rõ Washington quan ngại sâu sắc trước động thái này của Israel, đồng thời bày tỏ hy vọng kế hoạch này sẽ không được thông qua thành luật.
Bà Trudeau nhấn mạnh Mỹ cho rằng quyết định của Israel hợp pháp hóa khu định cư trái phép sẽ phá hủy hòa bình và là bước tiến nghiêm trọng về hoạt động định cư vốn đã gây nguy hiểm cho triển vọng giải pháp hai nhà nước./.
