Hoạt động xây dựng trái phép của Trung Quốc trên đá Subi, quần đảo Trường Sa thuộc chủ quyền Việt Nam. (Nguồn: SIA) Tờ Washington Post ngày 14/7 nhận định mặc dù chính quyền Bắc Kinh đã mạnh mẽ tuyên bố bác bỏ phán quyết của Tòa Trọng tài Thường trực (PCA) có trụ sở tại La Hay (Hà Lan) về vụ kiện của Philippines, nhưng phán quyết vẫn là một đòn nặng với những nỗ lực của Trung Quốc trong việc thiết lập vị trí thống trị của nước này trong khu vực và đẩy Trung Quốc vào một sự lựa chọn: tiếp tục để nguy hiểm leo thang hoặc âm thầm rút lui.
Việc Trung Quốc không chấp nhận phán quyết chỉ dừng lại ở tuyên bố. Trung Quốc là một thành viên của Công ước Liên hợp quốc về Luật Biển (UNCLOS), do đó nếu Trung Quốc bác bỏ UNCLOS, sự tổn hại về vị thế và hình ảnh quốc tế của Trung Quốc sẽ lớn hơn nhiều so với lợi ích của một vài cấu trúc trên Biển Đông có thể mang lại.
Cho đến giờ phút này, cách tiếp cận thận trọng của Mỹ và Philippines đang tỏ ra đúng đắn. Trung Quốc sẽ cần một cơ hội để thay đổi chính sách mà không bị mất mặt.
Tuy nhiên, Mỹ cũng cần chuẩn bị cho khả năng Trung Quốc sẽ tiếp tục mạo hiểm, tìm cách tận dụng những tháng cuối cùng trong nhiệm kỳ thứ hai của Tổng thống Obama, vốn đã đáp trả yếu ớt những động thái hung hăng của Bắc Kinh ở Biển Đông trong suốt thời gian qua.
Nhiều chuyên gia lo ngại Trung Quốc có thể sẽ cải tạo, quân sự hóa bãi cạn Scarborough, thiết lập Vùng nhận dạng phòng không (ADIZ) ở Biển Đông. Bất kỳ hành động như vậy nào của Trung Quốc cũng cần bị ngăn chặn bởi Mỹ. Nếu không, Trung Quốc sẽ càng hung hăng hơn nữa trong việc thúc đẩy chủ nghĩa dân tộc, mở đường cho một cuộc xung đột thật sự ở Đông Á./.
