Một cây sồi già trên 60 tuổi đang gây ra những tranh cãi "nảy lửa" giữa nhà chức trách và người dân đang sinh sống tại Jaslo, thành phố nhỏ nằm miền đông nam Ba Lan. Họ tranh cãi xem nên giữ lại cây sồi để thu hút khách du lịch hay là "chặt quách" đi.
Sở dĩ cây sồi này là nguyên nhân của những cuộc cãi vã vì nó không phải là một cây sồi bình thường. Nó được trồng vào năm 1942 trong thời gian phátxít Đức chiếm đóng thành phố Jaslo và được chính trùm phátxít Adolf Hitler trao tặng cho những kẻ thống trị người Đức ở thành phố này nhân dịp sinh nhật y.
Có lẽ đã chẳng có điều gì xảy ra nếu như trí nhớ của nhà sử học địa phương đã 81 tuổi, ông Kazimierz Polak, không còn minh mẫn. Khi cây sồi được đánh dấu để chặt hạ nhằm cải thiện tình hình giao thông địa phương, ông Polak cảm thấy cần phải có trách nhiệm cho nhà chức trách địa phương biết được ý nghĩa lịch sử của cây sồi này.
Ông là người đã chứng kiến lễ trồng cây khi mới 13 tuổi. Ông nhớ lại: "Tôi có thể nói được một chút tiếng Đức, do vậy mà tôi có thể hiểu được những gì diễn ra ở lễ trồng cây, đánh dấu ngày sinh của Hitler. Cây sồi này được đem tới từ quê hương Hitler ở Áo và nó được trang trí bằng các biểu tượng của Đức quốc xã".
Câu chuyện của Polak về xuất sứ của cây sồi già này đã khiến phần lớn người dân địa phương cảm thấy sốc. Một số người khác cũng nhớ lại thành phố nhỏ này đã bị phátxít Đức phá hủy trong những ngày cuối cùng của cuộc chiến và đa phần người dân Ba Lan ở đó đã rời đi.
Các nhà chức chức trách địa phương, đứng đầu là Thị trưởng thành phố Maria Kurovska, muốn đem chặt và đốt sạch củi của cây sồi này. Phát biểu trên một tờ báo Ba Lan, bà Kurovska tuyên bố cây sồi đó đã gợi nhớ đến "tên tội phạm lớn nhất của nhân loại".
Bà nói: "Gần như toàn bộ thành phố đã bị phá tan hoang sau khi bọn phát xít rút đi năm 1944. Chúng muốn để lại một 'hoang mạc' để 'đón tiếp' quân đội Liên Xô trước đây. Chúng tôi không cần một biểu tượng của phát xít ở ngay trung tâm Jaslo".
Tuy nhiên, nhà sử học Polak lại biện luận rằng cây sồi là "nhân chứng lặng lẽ" đối với những tội ác lớn nhất trong thế kỷ 20. Ông nói: "Ba Lan là một quốc gia đã chống lại tư tưởng phátxít, chẳng có gì ở Jaslo gắn với chủ nghĩa phátxít. Trên thực tế, cây sồi đó được trồng như một sự hết sức tình cờ của lịch sử - điều mà theo ông sẽ khiến du khách tới thăm Jaslo cảm thấy thú vị".
Những cuộc tranh cãi đã làm đau đầu 38.000 cư dân thành phố và hội đồng thành phố đang phải tiến hành một cuộc tham khảo ý kiến người dân về cách xử lý đối với cây sồi của Hitler./.
Sở dĩ cây sồi này là nguyên nhân của những cuộc cãi vã vì nó không phải là một cây sồi bình thường. Nó được trồng vào năm 1942 trong thời gian phátxít Đức chiếm đóng thành phố Jaslo và được chính trùm phátxít Adolf Hitler trao tặng cho những kẻ thống trị người Đức ở thành phố này nhân dịp sinh nhật y.
Có lẽ đã chẳng có điều gì xảy ra nếu như trí nhớ của nhà sử học địa phương đã 81 tuổi, ông Kazimierz Polak, không còn minh mẫn. Khi cây sồi được đánh dấu để chặt hạ nhằm cải thiện tình hình giao thông địa phương, ông Polak cảm thấy cần phải có trách nhiệm cho nhà chức trách địa phương biết được ý nghĩa lịch sử của cây sồi này.
Ông là người đã chứng kiến lễ trồng cây khi mới 13 tuổi. Ông nhớ lại: "Tôi có thể nói được một chút tiếng Đức, do vậy mà tôi có thể hiểu được những gì diễn ra ở lễ trồng cây, đánh dấu ngày sinh của Hitler. Cây sồi này được đem tới từ quê hương Hitler ở Áo và nó được trang trí bằng các biểu tượng của Đức quốc xã".
Câu chuyện của Polak về xuất sứ của cây sồi già này đã khiến phần lớn người dân địa phương cảm thấy sốc. Một số người khác cũng nhớ lại thành phố nhỏ này đã bị phátxít Đức phá hủy trong những ngày cuối cùng của cuộc chiến và đa phần người dân Ba Lan ở đó đã rời đi.
Các nhà chức chức trách địa phương, đứng đầu là Thị trưởng thành phố Maria Kurovska, muốn đem chặt và đốt sạch củi của cây sồi này. Phát biểu trên một tờ báo Ba Lan, bà Kurovska tuyên bố cây sồi đó đã gợi nhớ đến "tên tội phạm lớn nhất của nhân loại".
Bà nói: "Gần như toàn bộ thành phố đã bị phá tan hoang sau khi bọn phát xít rút đi năm 1944. Chúng muốn để lại một 'hoang mạc' để 'đón tiếp' quân đội Liên Xô trước đây. Chúng tôi không cần một biểu tượng của phát xít ở ngay trung tâm Jaslo".
Tuy nhiên, nhà sử học Polak lại biện luận rằng cây sồi là "nhân chứng lặng lẽ" đối với những tội ác lớn nhất trong thế kỷ 20. Ông nói: "Ba Lan là một quốc gia đã chống lại tư tưởng phátxít, chẳng có gì ở Jaslo gắn với chủ nghĩa phátxít. Trên thực tế, cây sồi đó được trồng như một sự hết sức tình cờ của lịch sử - điều mà theo ông sẽ khiến du khách tới thăm Jaslo cảm thấy thú vị".
Những cuộc tranh cãi đã làm đau đầu 38.000 cư dân thành phố và hội đồng thành phố đang phải tiến hành một cuộc tham khảo ý kiến người dân về cách xử lý đối với cây sồi của Hitler./.
Thanh Hải/Berlin (Vietnam+)
