Hội nghị Bộ trưởng Kinh tế ASEAN (AEM) lần thứ 19-sự kiện thường niên quan trọngcủa Trụ cột kinh tế ASEAN, với sự tham dự của 10 Bộ trưởng Kinh tế ASEAN và TổngThư ký ASEAN diễn ra ngày 8/3 tại Hà Nội đã kết thúc sau hai giờ làm việc tậptrung và hiệu quả.
Kết thúc hội nghị, hai Nghị định sửa đổi tạo thuận lợi cho đầu tư và thươngmại trong nội khối đã được ký kết cùng với các sáng kiến quan trọng đã được đưara và thống nhất thực hiện nhằm thúc đẩy hội nhập kinh tế trong khu vực, tiếntới thiết lập cộng đồng kinh tế chung ASEAN vào năm 2015.
Tập trung và hiệu quả
Thông báo về kết quả đạt được của Hội nghị AEM 19, Thứ trưởng Bộ Công ThươngNguyễn Cẩm Tú cho biết: Tại hội nghị lần này, các bộ trưởng kinh tế của 10 nướcASEAN đã xem xét nhiều hơn các vấn đề quan trọng nhằm thúc đẩy việc xây dựngcộng đồng kinh tế chung (AEC) vào năm 2015.
Cụ thể, các Bộ trưởng đã đánh giá tình hình hợp tác kinh tế trong năm 2012, trêncơ sở đó xác định các định hướng hợp tác cụ thể về kinh tế trong năm 2013 nhằmxây dựng và thực hiện lộ trình xây dựng AEC vào năm 2015.
Các Bộ trưởng đã xem xét một số sáng kiến trong khuôn khổ ASEAN về phát triểnđồng đều, kết nối con người, kết nối thể chế của ASEAN bao gồm các sáng kiến vềtăng cường khả năng cạnh tranh của ASEAN, tăng cường kết nối ASEAN với các đốitác, xây dựng mạng lưới kinh doanh ASEAN, xây dựng mạng lưới cho các doanh nhânASEAN, cơ chế hỗ trợ cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ ASEAN. Bên cạnh đó, các Bộtrưởng đã thực hiện ký kết các văn kiện quan trọng gồm: Nghị định thư sửa đổimột số Hiệp định kinh tế ASEAN liên quan đến thương mại hàng hóa và Nghị địnhthư sửa đổi Hiệp định đầu tư toàn diện ASEAN.
Đặc biệt, các bộ trưởng đã xem xét một sáng kiến quan trọng, thể hiện vai tròtrung tâm, dẫn dắt của các nước ASEAN trong việc hình thành nên cấu trúc kinh tếcủa khu vực. Đó là Hiệp định đối tác kinh tế toàn diện khu vực (RCEP) với cáctài liệu liên quan đến lộ trình đàm phán Hiệp định RCEP.
Theo ông Tú, nếu mọi việc suôn sẻ, Hiệp định RCEP sẽ bắt đầu khởi động đàm phántrong năm 2013 và kết thúc trước năm 2016 nhằm hình thành một khu vực thương mạitự do lớn nhất thế giới với số dân chiếm tới 50% dân số thế giới và GDP chiếmtới 30% tổng GDP toàn cầu.
Tại hội nghị lần này, các Bộ trưởng cũng dành nhiều thời gian thảo luận việc hỗtrợ doanh nghiệp bởi doanh nghiệp là những người trực tiếp thực hiện các thỏathuận của ASEAN, là những người trực tiếp đem lại kết quả cuối cùng trong hợptác kinh tế phát triển ASEAN. Theo đó, các Bộ trưởng đã đạt được sự thống nhấtcao trong các nội dung liên quan trực tiếp đến doanh nghiệp như xây dựng mạnglưới kinh doanh ASEAN, xây dựng cơ chế hỗ trợ doanh nghiệp vừa và nhỏ, nâng caonăng lực của doanh nghiệp trẻ.
Vẫn còn nhiều việc phải làm
Theo Phó Vụ trưởng Vụ Thương mại đa biên Bộ Công Thương, Nguyễn Thị Hoàng Thúy,mốc thời gian 2015 đang đến gần đòi hỏi các nước thành viên ASEAN nỗ lực gấp đôinhằm thiết lập được cộng đồng kinh tế chung ASEAN vào năm 2015 để các thành viênđều được hưởng lợi trên cơ sở một ASEAN là cơ sở sản xuất chung; một thị trườngchung; một khu vực cạnh tranh, phát triển kinh tế đồng đều và hội nhập đầy đủvào nền kinh tế toàn cầu.
Trên lộ trình tổng thể xây dựng AEC (AEC Blueprint), đến nay ASEAN đã hoàn thành74,5% mục tiêu đặt ra. Các vấn đề còn tồn tại phải giải quyết chính là thực hiệnhài hòa hóa thương mại (hải quan, tiêu chuẩn), dịch vụ, đầu tư và vận tải.
Đồng quan điểm này, Thứ trưởng Nguyễn Cẩm Tú nhấn mạnh: Hài hòa hóa thủ tục làmột thách thức lớn với các nước ASEAN trên lộ trình xây dựng một cộng đồng kinhtế chung vào năm 2015 bởi các nước ASEAN có trình độ chính trị, văn hóa khácnhau, xuất phát điểm kinh tế rất khác nhau giữa các nước ASEAN 6 và 4 nước gianhập sau là Campuchia, Lào, Myanmar và Việt Nam (CLMV).
Trong những năm qua, với sự nỗ lực chung, các nước ASEAN đã đạt được những kếtquả nhất định trong mục tiêu hài hòa hóa này. Theo đó, về hài hòa hóa các thủtục hải quan, các nước đã ký kết được Hiệp định hải quan mới thay thế cho Hiệpđịnh hải quan ký từ năm 1997. Các nước ASEAN cũng đang nỗ lực thực hiện cơ chếhải quan một cửa để tiến tới thực hiện cơ chế hải quan một cửa trong ASEAN. Đâylà cơ chế làm cho việc kinh doanh thương mại giữa các nước được thuận lợi hơnthông qua việc truyền tải thông tin, dữ liệu cần thiết qua mạng điện tử. Cácnước ASEAN cũng đã xây dựng được chiến lược hải quan chung giai đoạn 2011-2015.
Về hài hòa hóa tiêu chuẩn, quy tắc, thủ tục, ASEAN đã đạt được sự đồng thuậntrong chứng nhận thủ tục hàng hóa xuất xứ. Đặc biệt, trong thời gian qua, ASEANđã thực hiện được sáng kiến tự chứng nhận xuất xứ doanh nghiệp. Hiện các nướcđang thực hiện thí điểm cơ chế này, trên cơ sở đó tổng kết, rút kinh nghiệm đểhoàn thiện cơ chế trong nước của mình, từng bước xây dựng thể chế phối hợp giữacác nước trong ASEAN, tiến tới thực hiện trong toàn khối ASEAN.
Đối với vấn đề tiêu chuẩn sản phẩm, các nước ASEAN đang cố gắng thực hiện hàihòa tiêu chuẩn của 12 nhóm sản phẩm ưu tiên thông qua việc ký kết các thỏa thuậncông nhận lẫn nhau ở các sản phẩm: Điện-điện tử, dược phẩm, sản phẩm nôngnghiệp, ôtô. Đồng thời, các nước ASEAN cũng xây dựng được một cơ chế quản lýchung trong lĩnh vực mỹ phẩm, điện-điện tử; đang triển khai thực hiện trong lĩnhvực thiết bị y tế, thuốc cổ truyền dân tộc, thực phẩm dinh dưỡng bổ sung. Cácnước ASEAN đã xây dựng được chương trình hành động chung giai đoạn 2011-2015.
Bổ sung thêm những vấn đề tồn tại mà ASEAN sẽ tiếp tục phải giải quyết trên conđường tiến tới thiết lập AEC vào năm 2015, Trưởng đoàn Myanmar, ông Aung Naing Ookhẳng định: Cho đến nay, sự khác biệt về trình độ phát triển kinh tế giữa cácnước ASEAN 6 và 4 nước CLMV là rất lớn nên các nước ASEAN sẽ phải chung tay bêncạnh sự hỗ trợ của các đối tác để thu hẹp khoảng cách phát triển. Đây là tháchthức thường trực đối với mục tiêu hình thành cộng đồng kinh tế ASEAN vào năm2015./.
Kết thúc hội nghị, hai Nghị định sửa đổi tạo thuận lợi cho đầu tư và thươngmại trong nội khối đã được ký kết cùng với các sáng kiến quan trọng đã được đưara và thống nhất thực hiện nhằm thúc đẩy hội nhập kinh tế trong khu vực, tiếntới thiết lập cộng đồng kinh tế chung ASEAN vào năm 2015.
Tập trung và hiệu quả
Thông báo về kết quả đạt được của Hội nghị AEM 19, Thứ trưởng Bộ Công ThươngNguyễn Cẩm Tú cho biết: Tại hội nghị lần này, các bộ trưởng kinh tế của 10 nướcASEAN đã xem xét nhiều hơn các vấn đề quan trọng nhằm thúc đẩy việc xây dựngcộng đồng kinh tế chung (AEC) vào năm 2015.
Cụ thể, các Bộ trưởng đã đánh giá tình hình hợp tác kinh tế trong năm 2012, trêncơ sở đó xác định các định hướng hợp tác cụ thể về kinh tế trong năm 2013 nhằmxây dựng và thực hiện lộ trình xây dựng AEC vào năm 2015.
Các Bộ trưởng đã xem xét một số sáng kiến trong khuôn khổ ASEAN về phát triểnđồng đều, kết nối con người, kết nối thể chế của ASEAN bao gồm các sáng kiến vềtăng cường khả năng cạnh tranh của ASEAN, tăng cường kết nối ASEAN với các đốitác, xây dựng mạng lưới kinh doanh ASEAN, xây dựng mạng lưới cho các doanh nhânASEAN, cơ chế hỗ trợ cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ ASEAN. Bên cạnh đó, các Bộtrưởng đã thực hiện ký kết các văn kiện quan trọng gồm: Nghị định thư sửa đổimột số Hiệp định kinh tế ASEAN liên quan đến thương mại hàng hóa và Nghị địnhthư sửa đổi Hiệp định đầu tư toàn diện ASEAN.
Đặc biệt, các bộ trưởng đã xem xét một sáng kiến quan trọng, thể hiện vai tròtrung tâm, dẫn dắt của các nước ASEAN trong việc hình thành nên cấu trúc kinh tếcủa khu vực. Đó là Hiệp định đối tác kinh tế toàn diện khu vực (RCEP) với cáctài liệu liên quan đến lộ trình đàm phán Hiệp định RCEP.
Theo ông Tú, nếu mọi việc suôn sẻ, Hiệp định RCEP sẽ bắt đầu khởi động đàm phántrong năm 2013 và kết thúc trước năm 2016 nhằm hình thành một khu vực thương mạitự do lớn nhất thế giới với số dân chiếm tới 50% dân số thế giới và GDP chiếmtới 30% tổng GDP toàn cầu.
Tại hội nghị lần này, các Bộ trưởng cũng dành nhiều thời gian thảo luận việc hỗtrợ doanh nghiệp bởi doanh nghiệp là những người trực tiếp thực hiện các thỏathuận của ASEAN, là những người trực tiếp đem lại kết quả cuối cùng trong hợptác kinh tế phát triển ASEAN. Theo đó, các Bộ trưởng đã đạt được sự thống nhấtcao trong các nội dung liên quan trực tiếp đến doanh nghiệp như xây dựng mạnglưới kinh doanh ASEAN, xây dựng cơ chế hỗ trợ doanh nghiệp vừa và nhỏ, nâng caonăng lực của doanh nghiệp trẻ.
Vẫn còn nhiều việc phải làm
Theo Phó Vụ trưởng Vụ Thương mại đa biên Bộ Công Thương, Nguyễn Thị Hoàng Thúy,mốc thời gian 2015 đang đến gần đòi hỏi các nước thành viên ASEAN nỗ lực gấp đôinhằm thiết lập được cộng đồng kinh tế chung ASEAN vào năm 2015 để các thành viênđều được hưởng lợi trên cơ sở một ASEAN là cơ sở sản xuất chung; một thị trườngchung; một khu vực cạnh tranh, phát triển kinh tế đồng đều và hội nhập đầy đủvào nền kinh tế toàn cầu.
Trên lộ trình tổng thể xây dựng AEC (AEC Blueprint), đến nay ASEAN đã hoàn thành74,5% mục tiêu đặt ra. Các vấn đề còn tồn tại phải giải quyết chính là thực hiệnhài hòa hóa thương mại (hải quan, tiêu chuẩn), dịch vụ, đầu tư và vận tải.
Đồng quan điểm này, Thứ trưởng Nguyễn Cẩm Tú nhấn mạnh: Hài hòa hóa thủ tục làmột thách thức lớn với các nước ASEAN trên lộ trình xây dựng một cộng đồng kinhtế chung vào năm 2015 bởi các nước ASEAN có trình độ chính trị, văn hóa khácnhau, xuất phát điểm kinh tế rất khác nhau giữa các nước ASEAN 6 và 4 nước gianhập sau là Campuchia, Lào, Myanmar và Việt Nam (CLMV).
Trong những năm qua, với sự nỗ lực chung, các nước ASEAN đã đạt được những kếtquả nhất định trong mục tiêu hài hòa hóa này. Theo đó, về hài hòa hóa các thủtục hải quan, các nước đã ký kết được Hiệp định hải quan mới thay thế cho Hiệpđịnh hải quan ký từ năm 1997. Các nước ASEAN cũng đang nỗ lực thực hiện cơ chếhải quan một cửa để tiến tới thực hiện cơ chế hải quan một cửa trong ASEAN. Đâylà cơ chế làm cho việc kinh doanh thương mại giữa các nước được thuận lợi hơnthông qua việc truyền tải thông tin, dữ liệu cần thiết qua mạng điện tử. Cácnước ASEAN cũng đã xây dựng được chiến lược hải quan chung giai đoạn 2011-2015.
Về hài hòa hóa tiêu chuẩn, quy tắc, thủ tục, ASEAN đã đạt được sự đồng thuậntrong chứng nhận thủ tục hàng hóa xuất xứ. Đặc biệt, trong thời gian qua, ASEANđã thực hiện được sáng kiến tự chứng nhận xuất xứ doanh nghiệp. Hiện các nướcđang thực hiện thí điểm cơ chế này, trên cơ sở đó tổng kết, rút kinh nghiệm đểhoàn thiện cơ chế trong nước của mình, từng bước xây dựng thể chế phối hợp giữacác nước trong ASEAN, tiến tới thực hiện trong toàn khối ASEAN.
Đối với vấn đề tiêu chuẩn sản phẩm, các nước ASEAN đang cố gắng thực hiện hàihòa tiêu chuẩn của 12 nhóm sản phẩm ưu tiên thông qua việc ký kết các thỏa thuậncông nhận lẫn nhau ở các sản phẩm: Điện-điện tử, dược phẩm, sản phẩm nôngnghiệp, ôtô. Đồng thời, các nước ASEAN cũng xây dựng được một cơ chế quản lýchung trong lĩnh vực mỹ phẩm, điện-điện tử; đang triển khai thực hiện trong lĩnhvực thiết bị y tế, thuốc cổ truyền dân tộc, thực phẩm dinh dưỡng bổ sung. Cácnước ASEAN đã xây dựng được chương trình hành động chung giai đoạn 2011-2015.
Bổ sung thêm những vấn đề tồn tại mà ASEAN sẽ tiếp tục phải giải quyết trên conđường tiến tới thiết lập AEC vào năm 2015, Trưởng đoàn Myanmar, ông Aung Naing Ookhẳng định: Cho đến nay, sự khác biệt về trình độ phát triển kinh tế giữa cácnước ASEAN 6 và 4 nước CLMV là rất lớn nên các nước ASEAN sẽ phải chung tay bêncạnh sự hỗ trợ của các đối tác để thu hẹp khoảng cách phát triển. Đây là tháchthức thường trực đối với mục tiêu hình thành cộng đồng kinh tế ASEAN vào năm2015./.
Nguyễn Kim Anh (TTXVN)
