Ngày 16/9, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Bắc Giang tổ chức hội thảo "Bảo tồn và phát huy di sản văn hóa hát văn tỉnh Bắc Giang." Các nhà khoa học, nhà nghiên cứu văn hóa ở Trung ương và địa phương đã dự hội thảo.
Tại hội thảo, Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Bắc Giang Nguyễn Thế Chính nêu rõ hát văn hay còn gọi là hát chầu văn (hầu đồng) là một di sản văn hóa phi vật thể độc đáo, mang đậm mầu sắc tín ngưỡng. Hát văn được thể hiện trong nghi lễ hầu đồng của người Việt là sự tổng hợp hài hòa giữa yếu tố tâm linh, tính nghệ thuật của lời hát, điệu múa, âm nhạc và cả những giai thoại lịch sử về các vị Thánh.
Tuy nhiên, do một số quan niệm, hát văn đã bị hiểu lệch đi theo hướng tiêu cực, phục vụ mục đích mê tín dị đoan; do đó cần có biện pháp bảo tồn để hát văn sống đúng với giá trị nghệ thuật của nó.
Hơn 20 tham luận tại hội thảo đã đề cập đến lịch sử, nguồn gốc ra đời của nghệ thuật hát văn trong đời sống của người Việt, con đường lan tỏa nghệ thuật hát văn tại Bắc Giang. Các nhà nghiên cứu cũng phân tích các giá trị của hát văn trong xã hội và làm rõ hơn việc bảo tồn, khai thác, phát huy hơn nữa các giá trị của di sản hát văn.
Các tham luận tại hội thảo cũng nêu những giải pháp bảo tồn và phát huy các giá trị di sản văn hóa hát văn như tuyên truyền, giáo dục để mọi người thấy được những mặt tích cực và tiêu cực trong quá trình tiếp nhận hát văn; đưa nghệ thuật hát văn, hầu đồng vào các trường văn hóa nghệ thuật, các trường đại học trong cả nước dưới hình thức giới thiệu, tuyên truyền để thế hệ trẻ thấy rõ những giá trị nghệ thuật của loại hình nghệ thuật này và có ý thức bảo tồn.
Các tham luận cũng nêu các giải pháp quảng bá nghệ thuật hát văn, hầu đồng trong du lịch để du khách trong và ngoài nước được thưởng thức và hiểu rõ giá trị của hát văn.
Ngoài ra, các cơ quan chức năng cần tăng cường kiểm tra, giám sát để kịp thời ngăn chặn và xử lý những tổ chức cá nhân có hành vi biến tướng nghi lễ hầu đồng, làm sai lệch giá trị của di sản văn hóa này.
Tỉnh Bắc Giang cần đẩy mạnh nghiên cứu khoa học, sưu tầm các bài hát chầu văn để bổ sung vào kho tàng văn hóa phi vật thể; tổ chức các câu lạc bộ hát văn và tiếp tục duy trì liên hoan diễn xướng chầu văn ở một số lễ hội.
Đặc biệt, Bắc Giang cần xây dựng hát văn trở thành một trong những "điểm nhấn" quan trọng để hát văn trở thành sản phẩm du lịch tại Suối Mỡ (huyện Lục Nam) như xây dựng tour du lịch Suối Mỡ có chương trình hát văn hoặc khi khách du lịch có yêu cầu sẽ có đội cung văn phục vụ.
Hát văn hay còn gọi là hát chầu văn là một thể loại ca nhạc tín ngưỡng của người Việt, có xuất xứ ở vùng đồng bằng Bắc Bộ. Đây là hình thức lễ nhạc gắn liền với nghi thức hầu đồng của tín ngưỡng thờ Tứ phủ (đạo Mẫu) và tín ngưỡng thờ Đức Thánh Trần (Đức Thánh Trần Hưng Đạo).
Không gian văn hóa hát văn thường được gắn với các điểm di tích lịch sử văn hóa, danh lam thắng cảnh. Các trung tâm hát văn xưa là Nam Định, Hà Nam và một số vùng quanh Hà Nội.
Ở Bắc Giang, nghệ thuật hát văn từ lâu đã trở thành một nét sinh hoạt văn hóa tín ngưỡng độc đáo và hấp dẫn. Đặc biệt, nói tới hát văn ở Bắc Giang không thể không kể đến khu di tích danh thắng Suối Mỡ - nơi hội tụ của các cung văn, thanh đồng dân gian trình diễn các giá hát văn cửa đền mang tính nhân văn và tâm linh./.
Tại hội thảo, Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Bắc Giang Nguyễn Thế Chính nêu rõ hát văn hay còn gọi là hát chầu văn (hầu đồng) là một di sản văn hóa phi vật thể độc đáo, mang đậm mầu sắc tín ngưỡng. Hát văn được thể hiện trong nghi lễ hầu đồng của người Việt là sự tổng hợp hài hòa giữa yếu tố tâm linh, tính nghệ thuật của lời hát, điệu múa, âm nhạc và cả những giai thoại lịch sử về các vị Thánh.
Tuy nhiên, do một số quan niệm, hát văn đã bị hiểu lệch đi theo hướng tiêu cực, phục vụ mục đích mê tín dị đoan; do đó cần có biện pháp bảo tồn để hát văn sống đúng với giá trị nghệ thuật của nó.
Hơn 20 tham luận tại hội thảo đã đề cập đến lịch sử, nguồn gốc ra đời của nghệ thuật hát văn trong đời sống của người Việt, con đường lan tỏa nghệ thuật hát văn tại Bắc Giang. Các nhà nghiên cứu cũng phân tích các giá trị của hát văn trong xã hội và làm rõ hơn việc bảo tồn, khai thác, phát huy hơn nữa các giá trị của di sản hát văn.
Các tham luận tại hội thảo cũng nêu những giải pháp bảo tồn và phát huy các giá trị di sản văn hóa hát văn như tuyên truyền, giáo dục để mọi người thấy được những mặt tích cực và tiêu cực trong quá trình tiếp nhận hát văn; đưa nghệ thuật hát văn, hầu đồng vào các trường văn hóa nghệ thuật, các trường đại học trong cả nước dưới hình thức giới thiệu, tuyên truyền để thế hệ trẻ thấy rõ những giá trị nghệ thuật của loại hình nghệ thuật này và có ý thức bảo tồn.
Các tham luận cũng nêu các giải pháp quảng bá nghệ thuật hát văn, hầu đồng trong du lịch để du khách trong và ngoài nước được thưởng thức và hiểu rõ giá trị của hát văn.
Ngoài ra, các cơ quan chức năng cần tăng cường kiểm tra, giám sát để kịp thời ngăn chặn và xử lý những tổ chức cá nhân có hành vi biến tướng nghi lễ hầu đồng, làm sai lệch giá trị của di sản văn hóa này.
Tỉnh Bắc Giang cần đẩy mạnh nghiên cứu khoa học, sưu tầm các bài hát chầu văn để bổ sung vào kho tàng văn hóa phi vật thể; tổ chức các câu lạc bộ hát văn và tiếp tục duy trì liên hoan diễn xướng chầu văn ở một số lễ hội.
Đặc biệt, Bắc Giang cần xây dựng hát văn trở thành một trong những "điểm nhấn" quan trọng để hát văn trở thành sản phẩm du lịch tại Suối Mỡ (huyện Lục Nam) như xây dựng tour du lịch Suối Mỡ có chương trình hát văn hoặc khi khách du lịch có yêu cầu sẽ có đội cung văn phục vụ.
Hát văn hay còn gọi là hát chầu văn là một thể loại ca nhạc tín ngưỡng của người Việt, có xuất xứ ở vùng đồng bằng Bắc Bộ. Đây là hình thức lễ nhạc gắn liền với nghi thức hầu đồng của tín ngưỡng thờ Tứ phủ (đạo Mẫu) và tín ngưỡng thờ Đức Thánh Trần (Đức Thánh Trần Hưng Đạo).
Không gian văn hóa hát văn thường được gắn với các điểm di tích lịch sử văn hóa, danh lam thắng cảnh. Các trung tâm hát văn xưa là Nam Định, Hà Nam và một số vùng quanh Hà Nội.
Ở Bắc Giang, nghệ thuật hát văn từ lâu đã trở thành một nét sinh hoạt văn hóa tín ngưỡng độc đáo và hấp dẫn. Đặc biệt, nói tới hát văn ở Bắc Giang không thể không kể đến khu di tích danh thắng Suối Mỡ - nơi hội tụ của các cung văn, thanh đồng dân gian trình diễn các giá hát văn cửa đền mang tính nhân văn và tâm linh./.
Đồng Thúy (TTXVN)
