Tạp chí chuyên đề "Le Monde Diplomatique" của Pháp ra tháng 3/2009 bình luận: Là cường quốc duy nhất về quân sự, Mỹ đồng thời là con nợ lớn nhất thế giới, phải phụ thuộc vào dòng tài chính bên ngoài và trở thành nguồn gốc của cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu.
Theo tạp chí này, Mỹ hiện vẫn thống trị hệ thống an ninh quốc tế. Chi phí quân sự của nước này tăng đều từ năm 2001, hiện chiếm khoảng gần 50% chi phí của thế giới. Nếu tính cả chi phí cho các đồng minh thì tỷ lệ này lên tới 81%. Ngoài ra, Mỹ có ít nhất 725 căn cứ quân sự ở 130 nước trên thế giới và khoảng 288.627 binh lính đóng quân ở nước ngoài, chưa kể 221.700 lính đang được triển khai ở Iraq và Afghanistan.
Tuy nhiên, cỗ máy quân sự khổng lồ này đang hoạt động kém hiệu quả do sa lầy vào các cuộc chiến ở Iraq và Afghanistan. Điều này cho thấy những hạn chế của việc sử dụng thứ "quyền lực cứng" này làm phương tiện giải quyết xung đột và chứng tỏ vị thế của Mỹ trong hệ thống thế giới đã bị tổn thương.
Trong 30 năm trở lại đây, Mỹ đã trở thành con nợ của thế giới với mức nợ nước ngoài tăng từ 250 tỷ USD năm 1982 lên 360 tỷ năm 1997 (5% GDP) và 3.700 tỷ năm 2007 (27% GDP).
Sự khủng hoảng của hệ thống tài chính Mỹ trong các năm 2007-2008 cho thấy tăng trưởng và tích lũy của Mỹ phụ thuộc vào nợ với các dòng tài chính đến chủ yếu từ Nhật Bản và các nước mới nổi. Gần 45% trái phiếu của Bộ Tài chính Mỹ do các nhà đầu tư nhà nước và tư nhân nước ngoài nắm giữ, so với con số 20% vào năm 1994.
Ở thời điểm hiện nay, Mỹ vẫn chịu được sức ép nợ nước ngoài do không phải chịu chi phí điều chỉnh tỷ giá hối đoái (Mỹ là nước phát hành đồng USD, đồng tiền chính sử dụng trong dự trữ quốc tế). Hơn nữa, Mỹ hưởng lợi từ xuất khẩu, trong khi tăng trưởng của phần lớn các nước mới nổi phụ thuộc vào sức mạnh của nền kinh tế Mỹ.
Sự phụ thuộc lẫn nhau này hạn chế khả năng xảy ra những đột biến bất lợi cho Mỹ. Tuy nhiên, về lâu dài, sự tự chủ của kinh tế Mỹ sẽ suy giảm nếu nước này không điều chỉnh vị trí con nợ của mình./.
(TTXVN/Vietnam+)
