Tư lệnh Lực lượng quốc phòng 10 nước ASEAN ký Tuyên bố chung của Hội nghị. (Ảnh: Phạm Kiên/TTXVN) Theo phóng viên TTXVN tại Lào, chiều 14/3 tại thủ đô Vientiane, Hội nghị không chính thức lần thứ 13 (ACDFIM-13), với chủ đề “Tăng cường hợp tác quốc phòng vì một Cộng đồng ASEAN năng động,” đã kết thúc tốt đẹp.
Đoàn đại biểu Việt Nam do Đại tướng Đỗ Bá Tỵ, Tổng tham mưu trưởng Quân đội nhân dân Việt Nam, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng dẫn đầu, đã đóng góp tích cực vào thành công chung của Hội nghị.
Diễn văn chào mừng của đại diện lãnh đạo Bộ Quốc phòng Lào, Trung tướng Souvone Luongbounmi, Tổng tham mưu trưởng Quân đội Nhân dân Lào, Chủ tịch ACDFIM-13 khẳng định ACDFIM-13 là sự kiện quan trọng bởi Hội nghị diễn ra ngay sau khi Cộng đồng ASEAN vừa chính thức được thành lập ngày 31/12/2015.
Trung tướng Souvone Luongbounmi nhấn mạnh tình hình an ninh khu vực và quốc tế đang chuyển biến nhanh chóng, phức tạp và rất khó dự đoán điều gì sẽ diễn ra. Điều này mang tới cả cơ hội lẫn thách thức.
Chính vì vậy, hợp tác vì hòa bình, an ninh, ổn định và phát triển là cấp thiết và phù hợp với ý nguyện của người dân trong khu vực.
Sau khi nghe báo cáo của Hội nghị không chính thức tình báo quân đội ASEAN lần thứ 13 và báo cáo của Hội nghị không chính thức Tác chiến quân sự ASEAN lần thứ 6, Trưởng đoàn các nước đã trao đổi quan điểm về tình hình khu vực.
Các Trưởng đoàn cho rằng, sự phức tạp của các thách thức an ninh phi truyền thống như: thảm họa thiên tai, biến đổi khí hậu, tội phạm xuyên quốc gia, buôn bán người và ma túy, an ninh mạng, an ninh hàng hải, khủng bố… tiếp tục là những mối đe dọa đối với hòa bình, ổn định, an ninh và thịnh vượng của khu vực.
Để đối phó hiệu quả với các thách thức này, các trưởng đoàn khẳng định, cần tiếp tục thúc đẩy hợp tác quốc phòng giữa các quốc gia thành viên ASEAN trên nguyên tắc tôn trọng chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ, quyết định dựa trên sự đồng thuận, tham gia trên cơ sở linh hoạt, tự nguyện và không ràng buộc.
Tại Hội nghị, đại diện Lực lượng quốc phòng các nước cũng nhấn mạnh sự cần thiết về một môi trường hòa bình tại Biển Đông nhằm thúc đẩy hòa bình, sự ổn định, tăng trưởng kinh tế và thịnh vượng tại khu vực. Vì vậy, các bên cần phải thực hiện đầy đủ và hiệu quả Tuyên bố về ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC) và sớm hoàn thành việc xây dựng Bộ Quy tắc ứng xử ở Biển Đông (COC).
Trưởng đoàn Philippines, Trung tướng Romeo Tanalgo cho rằng một bộ quy tắc ứng xử giữa ASEAN và Trung Quốc sẽ làm giảm rất nhiều nguy cơ xung đột vũ trang trên Biển Đông và đưa đến giải pháp (giải quyết tranh chấp) trên cơ sở những luật lệ, quy định được quốc tế công nhận. Trung tướng Romeo Tanalgo cũng cho rằng, việc các quốc gia ASEAN có tiếng nói chung về vấn đề Biển Đông là hết sức cần thiết.
Các trưởng đoàn cũng đề cập tác động của quan hệ giữa các nước lớn đối với tình hình an ninh khu vực.
Theo Thiếu tướng Pery Lim, Tư lệnh lực lượng quốc phòng Singapore, quan hệ Mỹ - Trung Quốc ảnh hưởng lớn đến sự phát triển hòa bình của khu vực.
50% lượng hàng hóa giao thương toàn cầu, bao gồm cả giao thương giữa ASEAN với Mỹ và ASEAN với Trung Quốc, đi qua khu vực Biển Đông. 1/3 số lượng dầu thô toàn cầu cũng được vận chuyển qua Biển Đông.
Ông Pery Lim cho rằng điều này nhấn mạnh tính cấp thiết của sự ổn định ở Biển Đông. Cạnh tranh chiến lược giữa hai cường quốc cần được quản lý cẩn trọng và điều quan trọng là tất cả các nước phải tôn trọng tự do hàng hải và hàng không (ở Biển Đông).
Phát biểu tại Hội nghị, Đại tướng Đỗ Bá Tỵ, Trưởng đoàn Việt Nam cho biết tình hình an ninh khu vực thời gian tới, hòa bình vẫn là xu hướng chủ đạo, tuy nhiên, ASEAN đang phải đối mặt với không ít thách thức. Thứ nhất, chủ nghĩa khủng bố, xung đột sắc tộc… tiếp tục có chiều hướng gia tăng.
Thứ hai, an ninh, an toàn và tự do hàng hải, hàng không trên Biển Đông đang bị thách thức bởi những hành động không tuân thủ luật pháp quốc tế, đặc biệt là việc thực hiện Công ước Liên hợp quốc về Luật Biển (UNCLOS) năm 1982, trực tiếp tác động tiêu cực đến cuộc sống mưu sinh của người dân và an ninh của khu vực.
Thứ ba, sự bất thường của thời tiết, biến đổi khí hậu dẫn đến thiên tai và thảm họa, ảnh hưởng nghiêm trọng tới cuộc sống của người dân, sự ổn định và phát triển của những quốc gia bị ảnh hưởng. Giải quyết các thách thức đó đã vượt ra ngoài khả năng của bất cứ một quốc gia đơn lẻ nào, đòi hỏi phải tăng cường hơn nữa sự hợp tác của cả khu vực.
Đại tướng Đỗ Bá Tỵ đã đề xuất đẩy mạnh hợp tác hơn nữa trong việc chia sẻ thông tin, kinh nghiệm đối phó với các thách thức an ninh phi truyền thống, trong đó có chống khủng bố, chủ nghĩa cực đoan, đặc biệt là sự lan rộng của Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng.
Việt Nam phản đối các hành động khủng bố dưới mọi hình thức và sẵn sàng hợp tác với các quốc gia khác trong vấn đề này trên cơ sở tôn trọng độc lập chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ và không can thiệp vào công việc nội bộ của nước khác.
Trưởng đoàn Việt Nam cho rằng, cần tăng cường các hoạt động xây dựng lòng tin của các lực lượng quân sự hoạt động trên biển, trên không tại khu vực Biển Đông, trên cơ sở chuẩn mực quốc tế và các cam kết khu vực, đặc biệt là UNCLOS 1982 và DOC.
Theo Trưởng đoàn Việt Nam, giữa các nước ASEAN với nhau, các nước có chung biên giới trên biển, việc ngư dân trong quá trình đánh bắt cá xảy ra vi phạm là điều khó tránh khỏi. Vì vậy, Đại tướng Đỗ Bá Tỵ đề nghị các lực lượng thực thi pháp luật trên biển cần giúp đỡ ngư dân khi gặp nạn cũng như đối xử nhân đạo với ngư dân trên cơ sở luật pháp quốc tế và quan hệ hữu nghị giữa các nước.
Với chủ trương tham gia tích cực, chủ động và có trách nhiệm vào các hoạt động chung của ASEAN, Quân đội nhân dân Việt Nam vừa qua đã cử lực lượng tham dự và đồng chủ trì Diễn tập thực địa Hành động mìn nhân đạo kết hợp Gìn giữ hòa bình tại Ấn Độ, Diễn tập hỗ trợ nhân đạo, cứu trợ thảm họa trong khuôn khổ Diễn đàn khu vực ASEAN (ARF) tại Malaysia, cử tàu tham gia đội hình chung của ASEAN tham dự Lễ duyệt binh tàu quốc tế tại Ấn Độ...
Đại tướng Đỗ Bá Tỵ thông báo, thời gian tới, Việt Nam sẽ cử tàu bệnh viện và lực lượng tham gia Diễn tập hải quân đa phương Komodo tại Indonesia; cử tàu hải quân cùng lực lượng đặc công tham gia diễn tập An ninh hàng hải kết hợp Chống khủng bố tại Brunei và Singapore.
Phát biểu bế mạc ACDFIM-13, Trung tướng Souvone Luongbounmi, Tổng tham mưu trưởng Quân đội nhân dân Lào nhấn mạnh, tất cả các vấn đề được thảo luận tại hội nghị lần này có ý nghĩa quan trọng trong việc thúc đẩy hợp tác quốc phòng ASEAN nhằm đóng góp cho việc duy trì hòa bình, an ninh và ổn định ở khu vực.
Tại phiên bế mạc, Trung tướng Souvone Luongbounmi đã trao cờ biểu tượng của ADCFIM cho Trung tướng Romeo Tanalgo, chuyển giao chức Chủ tịch ACDFIM-14 cho Philippines.
Kết thúc Hội nghị, các Trưởng đoàn đã ký Tuyên bố chung của ACDFIM-13. Bản Tuyên bố chung đề cập đến nhiều vấn đề an ninh của khu vực, trong đó có việc cần thiết phải thực hiện đầy đủ và hiệu quả DOC, sớm hoàn thành xây dựng COC để duy trì môi trường hòa bình ở Biển Đông./.
