Ngày 28/5 kỳ họp kiểm điểm công tác thực hiện Hiệp ước không phổ biến hạt nhân (NPT) của Liên hợp quốc đã kết thúc sau gần một tháng làm việc.
Văn bản cuối cùng của kỳ họp tái khẳng định cam kết của 5 cường quốc hạt nhân trong việc hủy bỏ kho vũ khí hạt nhân của mình và kêu gọi Liên hợp quốc tổ chức hội nghị về Trung Đông không có vũ khí hạt nhân vào năm 2012.
Văn bản cuối cùng của kỳ họp tái khẳng định tầm quan trọng của việc Israel tham gia NPT và đặt tất cả các cơ sở hạt nhân của họ dưới sự bảo vệ của Cơ quan Năng lượng nguyên tử quốc tế (IAEA). Israel không tham gia NPT và cũng không thừa nhận họ có vũ khí hạt nhân. Ấn Độ, Pakistan và Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Triều Tiên công khai thừa nhận có vũ khí hạt nhân, nhưng không phải là thành viên của NPT.
Kỳ họp kêu gọi Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Triều Tiên thực hiện đầy đủ cam kết của mình tại đàm phán sáu bên về vấn đề hạt nhân trên bán đảo Triều Tiên và kêu gọi các nước nói trên tham gia NPT.
Văn bản cuối cùng của kỳ họp kêu gọi tất cả các quốc gia ngăn chặn phổ biến hạt nhân, bảo đảm an toàn nguyên liệu hạt nhân, đồng thời phát hiện, ngăn chặn và phá vỡ mọi hoạt động buôn bán hạt nhân bất hợp pháp.
Tuyên bố của Tổng Thư ký Liên hợp quốc Ban Ki-moon đánh giá kỳ họp kéo dài một tháng này là thành công. Ông hoan nghênh việc các nước đạt được thỏa thuận về tiến trình hướng tới một Trung Đông không có vũ khí hủy diệt và các phương tiện mang chúng. Ông nêu rõ “nhờ tinh thần nhượng bộ và hợp tác mạnh mẽ, kỳ họp đã đạt được một thỏa thuận có ý nghĩa, nhằm xây dựng thế giới an toàn và an ninh hơn.”
Tổng Thư ký Ban Ki-moon cho rằng kế hoạch hành động của kỳ họp đã tạo nền tảng vững chắc cho việc củng cố hơn nữa cơ chế không phổ biến hạt nhân và đối phó với những thách thức trong tương lai. Ông cho rằng kế hoạch hành động đã củng cố cả ba trụ cột của NPT, đó là giải trừ vũ khí, không phổ biến hạt nhân và sử dụng năng lượng hạt nhân hòa bình.
Người đứng đầu tổ chức đa phương lớn nhất thế giới này đã hoan nghênh cam kết mạnh mẽ của các quốc gia có vũ khí hạt nhân trong việc thúc đẩy hơn nữa nỗ lực nhằm tiến tới huỷ bỏ loại vũ khí này. Ông cũng đánh giá cao cam kết của các nước tham gia NPT trong việc ngăn chặn phổ biến hạt nhân và chống chủ nghĩa khủng bố hạt nhân. Tổng Thư ký Ban Ki-moon kêu gọi các quốc gia biến cam kết thành hành động cụ thể để thực hiện thành công ước mơ thế giới không có vũ khí hạt nhân.
Giới quan sát nhận định việc tất cả 189 quốc gia ký NPT đã ủng hộ đề xuất tiến hành hội nghị về cấm vũ khí hủy diệt hàng loạt ở Trung Đông, tạo ra một khu vực phi hạt nhân có thể cuối cùng sẽ buộc Israel phải ký NPT và từ bỏ tất cả số vũ khí hạt nhân của họ. Tuy nhiên, các quan chức Mỹ cho rằng điều này có thể không xảy ra chừng nào khu vực này chưa có hòa bình trong khu vực. Nếu thành hiện thực, điều này cũng có thể buộc các nước khác trong khu vực phải từ bỏ mọi chương trình sản xuất vũ khí hóa học và sinh học mà họ có thể có.
Hoan nghênh kết quả Hội nghị Kiểm điểm thực hiện NTP, Tổng thống Mỹ Barack Obama ngày 28/5 nhấn mạnh văn kiện cuối cùng đã chỉ ra các bước đi thực tiễn và cân bằng tiến tới giải trừ vũ khí, không phổ biến hạt nhân và sử dụng năng lượng hạt nhân hoà bình, ba trụ cột chính của cơ chế không phổ biến vũ khí hạt nhân toàn cầu.
Liên quan tới kế hoạch tổ chức hội nghị về Trung Đông không có vũ khí hạt nhân vào năm 2012, Tổng thống Obama nhấn mạnh quan điểm của Washington cho rằng nhân tố nền tảng cho việc thiết lập khu vực phi hạt nhân tại đây là một nền hòa bình toàn diện và bền vững tại Trung Đông cùng sự tuân thủ đầy đủ của tất cả các nước trong khu vực đối với các cam kết kiểm soát và không phổ biến hạt nhân. Ông đồng thời nêu rõ Mỹ phản đối mọi nỗ lực loại Israel khỏi khu vực cũng như các hành động có thể gây tổn hại tới an ninh quốc gia của Tel Aviv.
Trong khi đó, từ Liên hợp quốc, Thứ trưởng Ngoại giao Mỹ phụ trách vấn đề kiểm soát vũ khí và an ninh quốc tế Ellen Tauscher khẳng định Mỹ sẽ nỗ lực để hội nghị về xây dựng khu vực phi hạt nhân tại Trung Đông thành công./.
Văn bản cuối cùng của kỳ họp tái khẳng định cam kết của 5 cường quốc hạt nhân trong việc hủy bỏ kho vũ khí hạt nhân của mình và kêu gọi Liên hợp quốc tổ chức hội nghị về Trung Đông không có vũ khí hạt nhân vào năm 2012.
Văn bản cuối cùng của kỳ họp tái khẳng định tầm quan trọng của việc Israel tham gia NPT và đặt tất cả các cơ sở hạt nhân của họ dưới sự bảo vệ của Cơ quan Năng lượng nguyên tử quốc tế (IAEA). Israel không tham gia NPT và cũng không thừa nhận họ có vũ khí hạt nhân. Ấn Độ, Pakistan và Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Triều Tiên công khai thừa nhận có vũ khí hạt nhân, nhưng không phải là thành viên của NPT.
Kỳ họp kêu gọi Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Triều Tiên thực hiện đầy đủ cam kết của mình tại đàm phán sáu bên về vấn đề hạt nhân trên bán đảo Triều Tiên và kêu gọi các nước nói trên tham gia NPT.
Văn bản cuối cùng của kỳ họp kêu gọi tất cả các quốc gia ngăn chặn phổ biến hạt nhân, bảo đảm an toàn nguyên liệu hạt nhân, đồng thời phát hiện, ngăn chặn và phá vỡ mọi hoạt động buôn bán hạt nhân bất hợp pháp.
Tuyên bố của Tổng Thư ký Liên hợp quốc Ban Ki-moon đánh giá kỳ họp kéo dài một tháng này là thành công. Ông hoan nghênh việc các nước đạt được thỏa thuận về tiến trình hướng tới một Trung Đông không có vũ khí hủy diệt và các phương tiện mang chúng. Ông nêu rõ “nhờ tinh thần nhượng bộ và hợp tác mạnh mẽ, kỳ họp đã đạt được một thỏa thuận có ý nghĩa, nhằm xây dựng thế giới an toàn và an ninh hơn.”
Tổng Thư ký Ban Ki-moon cho rằng kế hoạch hành động của kỳ họp đã tạo nền tảng vững chắc cho việc củng cố hơn nữa cơ chế không phổ biến hạt nhân và đối phó với những thách thức trong tương lai. Ông cho rằng kế hoạch hành động đã củng cố cả ba trụ cột của NPT, đó là giải trừ vũ khí, không phổ biến hạt nhân và sử dụng năng lượng hạt nhân hòa bình.
Người đứng đầu tổ chức đa phương lớn nhất thế giới này đã hoan nghênh cam kết mạnh mẽ của các quốc gia có vũ khí hạt nhân trong việc thúc đẩy hơn nữa nỗ lực nhằm tiến tới huỷ bỏ loại vũ khí này. Ông cũng đánh giá cao cam kết của các nước tham gia NPT trong việc ngăn chặn phổ biến hạt nhân và chống chủ nghĩa khủng bố hạt nhân. Tổng Thư ký Ban Ki-moon kêu gọi các quốc gia biến cam kết thành hành động cụ thể để thực hiện thành công ước mơ thế giới không có vũ khí hạt nhân.
Giới quan sát nhận định việc tất cả 189 quốc gia ký NPT đã ủng hộ đề xuất tiến hành hội nghị về cấm vũ khí hủy diệt hàng loạt ở Trung Đông, tạo ra một khu vực phi hạt nhân có thể cuối cùng sẽ buộc Israel phải ký NPT và từ bỏ tất cả số vũ khí hạt nhân của họ. Tuy nhiên, các quan chức Mỹ cho rằng điều này có thể không xảy ra chừng nào khu vực này chưa có hòa bình trong khu vực. Nếu thành hiện thực, điều này cũng có thể buộc các nước khác trong khu vực phải từ bỏ mọi chương trình sản xuất vũ khí hóa học và sinh học mà họ có thể có.
Hoan nghênh kết quả Hội nghị Kiểm điểm thực hiện NTP, Tổng thống Mỹ Barack Obama ngày 28/5 nhấn mạnh văn kiện cuối cùng đã chỉ ra các bước đi thực tiễn và cân bằng tiến tới giải trừ vũ khí, không phổ biến hạt nhân và sử dụng năng lượng hạt nhân hoà bình, ba trụ cột chính của cơ chế không phổ biến vũ khí hạt nhân toàn cầu.
Liên quan tới kế hoạch tổ chức hội nghị về Trung Đông không có vũ khí hạt nhân vào năm 2012, Tổng thống Obama nhấn mạnh quan điểm của Washington cho rằng nhân tố nền tảng cho việc thiết lập khu vực phi hạt nhân tại đây là một nền hòa bình toàn diện và bền vững tại Trung Đông cùng sự tuân thủ đầy đủ của tất cả các nước trong khu vực đối với các cam kết kiểm soát và không phổ biến hạt nhân. Ông đồng thời nêu rõ Mỹ phản đối mọi nỗ lực loại Israel khỏi khu vực cũng như các hành động có thể gây tổn hại tới an ninh quốc gia của Tel Aviv.
Trong khi đó, từ Liên hợp quốc, Thứ trưởng Ngoại giao Mỹ phụ trách vấn đề kiểm soát vũ khí và an ninh quốc tế Ellen Tauscher khẳng định Mỹ sẽ nỗ lực để hội nghị về xây dựng khu vực phi hạt nhân tại Trung Đông thành công./.
(TTXVN/Vietnam+)
