Một góc nhà máy gang thép Hưng Nghiệp Formosa Hà Tĩnh. (Ảnh: Quang Quyết/TTXVN) Ngày 10/5, phiên họp Hội đồng liên ngành giám sát việc khắc phục vi phạm của Công ty trách nhiệm hữu hạn Hưng Nghiệp Formosa (gồm 11 bộ, ngành và Ủy ban Nhân dân tỉnh Hà Tĩnh) cùng các nhà khoa học đã diễn ra.
Tại phiên họp, Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Trần Hồng Hà cho biết các bộ, ngành liên quan sẽ tiếp tục có ý kiến cụ thể thống nhất về đánh giá, kiến nghị về trách nhiệm của Formosa và địa phương bằng văn bản, gửi đến Bộ Tài nguyên và Môi trường trước ngày 15/5, để Bộ tổng hợp báo cáo trình lên Thủ tướng Chính phủ đề xuất Chính phủ cho phép Công ty Formosa vận hành Lò cao số 1.
Tại phiên họp Hội đồng liên ngành, các nhà khoa học cùng đại diện các bộ, ngành đã tập trung thảo luận một số nội dung như: công nghệ xử lý môi trường được Formosa đã bổ sung tại trạm xử lý nước thải sinh hóa, trạm xử lý nước thải công nghiệp; các biện pháp xử lý chất thải; phân tích và làm rõ khả năng xử lý chất thải của Formosa khi vận hành Lò cao số 1.
Theo báo cáo của Hội đồng, đến nay, Formosa đã hoàn thành 22 hạng mục sản xuất và bảo vệ môi trường phục vụ Lò cao số 1, trong đó có 19 hạng mục đang vận hành thử nghiệm, bao gồm trạm xử lý nước thải sinh hoạt, trạm xử lý nước thải sinh hóa, trạm xử lý nước thải công nghiệp, nhà máy điện...
Hiện nay, Formosa có 3 trạm xử lý nước thải trước khi xả ra môi trường, gồm trạm xử lý nước thải sinh hoạt, nước thải sinh hóa, nước thải công nghiệp. Tất cả các loại nước thải sẽ được thu gom vào để xử lý đạt tiêu chuẩn, sau đó bơm đến Trạm quan trắc online, quan trắc 15 thông số kết nối truyền số liệu đến Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Hà Tĩnh trước khi xả ra biển.
Theo kết quả giám sát nước thải liên tục do Viện Công nghệ môi trường thực hiện, từ ngày 27/7/2016 đến nay, nước thải trước khi thải ra biển đều đạt quy chuẩn cho phép. Bên cạnh đó, nhằm nâng cao chất lượng nước, đảm bảo xử lý hiệu quả khi xảy ra sự cố tại trạm xử lý nước thải và giảm thiểu ảnh hưởng nước thải ra môi trường, Formosa đã thực hiện quy hoạch và xây dựng hệ thống hồ sinh học, với tổng diện tích 10 ha, bao gồm hồ sự cố, hồ sinh học, bãi lọc trồng cây, bể chỉ thị sinh học (nuôi cá). Hiện Formosa Hà Tĩnh đã hoàn thành việc xây dựng xong hai hồ. Đối với hồ còn lại, mục tiêu của công ty là hoàn thành sớm hơn so với dự kiến.
Đối với khí thải, khi Formosa vận hành thử nghiệm Lò cao số 1, các nhà khoa học đã phân tích và làm rõ việc vận hành thử nghiệm Lò cao chỉ phát sinh ra khí thải, trong đó chủ yếu là CO2 và CO. Việc xử lý khí thải khá đơn giản và điều này không đáng lo ngại. Ngoài ra, kết quả thu được bằng các thiết bị quan trắc khí thải tự động, liên tục của Formosa và kết quả đo đạc, phân tích mẫu khí thải tại các ống khói của các hạng mục đang vận hành thử nghiệm đều đạt quy chuẩn cho phép.
[Kiểm tra tiến độ các công trình bảo vệ môi trường tại Formosa Hà Tĩnh]
Đối với chất thải rắn, Formosa đã thực hiện phân định và kiểm soát, quản lý các loại chất thải rắn phát sinh theo quy định. Kết quả phân tích cho thấy các mẫu tro bay, tro đáy và thạch cao của Nhà máy điện, bùn thải đều là chất thải rắn thông thường.
Ngoài ra, Formosa đã tự đánh giá và cải thiện công tác bảo vệ môi trường như: xây lắp bổ sung các cửa chắn nước mưa, màn hình cung cấp thông tin quản lý, giám sát môi trường để người dân cùng tham gia giám sát; tiếp tục tối ưu hóa quy trình vận hành, kế hoạch ứng phó sự cố, đánh giá phương án xả mặt đối với nước thải của dự án. Tất cả đều đáp ứng theo đúng kế hoạch.
Đối với các công trình bảo vệ môi trường, Công ty Formosa đã hoàn thành theo yêu cầu của Bộ Tài nguyên và Môi trường. Các hạng mục xây dựng bổ sung được các nhà khoa học đánh giá là hoàn toàn bảo đảm để xử lý nước thải trước khi thải ra môi trường.
Cũng trong buổi họp Hội đồng giám sát khắc phục sự cố, đại diện các bộ, ngành liên quan trực tiếp như Bộ Công Thương, Bộ Xây dựng, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Ủy ban Nhân dân tỉnh Hà Tĩnh đánh giá cao công tác khắc phục các lỗi vi phạm của Formosa, đồng thời đề nghị Bộ Tài nguyên và Môi trường cho phép Công ty Formosa vận hành thử nghiệm Lò cao số 1.
Bí thư Tỉnh ủy Hà Tĩnh Lê Đình Sơn cho rằng với những nỗ lực của Formosa và chính quyền tỉnh Hà Tĩnh, sau sự cố đầu tháng 4/2016, hiện môi trường biển Hà Tĩnh đã hồi sinh, hoạt động du lịch biển, đánh bắt đã được thực hiện trở lại. Đối với đề nghị của Formosa muốn vận hành thử nghiệm Lò cao số 1, nếu được vận hành thử nghiệm, Formosa không được phép sai phạm, phải hoàn toàn kiểm soát được hoạt động của mình trước khi xả thải ra môi trường. Formosa phải chịu trách nhiệm toàn diện mọi hoạt động của mình.
Mặt khác, Formosa phải hoàn thành xong hồ sự cố và bể chứa sinh học trước ngày 20/6/2017; phải lắp đặt hệ thống theo dõi qua màn hình online 24/24 để người dân có thể giám sát hàng ngày; đẩy mạnh công tác truyền thông để tránh bị kẻ xấu lợi dụng, kích động người dân.
Bộ trưởng Trần Hồng Hà khẳng định cho đến nay, Formosa đã hoàn toàn đáp ứng được các yêu cầu mà Bộ Tài nguyên và Môi trường, Hội đồng liên ngành đề ra.
Formosa đã có nhiều nỗ lực hoàn thiện công nghệ, thực hiện các hạng mục cải thiện công trình bảo vệ môi trường, xử lý chất thải. Các thiết bị quan trắc chất thải được Formosa quan tâm triển khai xây dựng, lắp đặt theo cam kết, đi cùng với quá trình hoàn thiện công nghệ sản xuất. Tuy vậy, để đi vào vận hành thử nghiệm, Formosa phải cần có một kế hoạch hết sức cụ thể để ứng phó với các sự cố (nếu có), kế hoạch phòng chống cháy nổ...
Các cơ quan nhà nước cần phối hợp chặt chẽ với chính quyền tỉnh Hà Tĩnh, Công ty Formosa để tăng cường, duy trì giám sát việc xả thải thông qua các hệ thống tự động, online, lấy mẫu phân tích thường xuyên để kiểm tra các hoạt động bảo vệ môi trường của Formosa Hà Tĩnh.
Đối với ý kiến cho phép Formosa Hà Tĩnh vận hành thử nghiệm lò cao số 1, sau khi thảo luận kỹ, Hội đồng khắc phục sự cố nhất trí rằng các hạng mục công trình bảo vệ môi trường đã hoàn thành của Formosa đáp ứng đủ điều kiện để đưa Lò cao số 1, xưởng luyện thép và các công trình phụ trợ của Formosa vào vận hành thử nghiệm.
"Đặc biệt, Formosa Hà Tĩnh cần thực hiện nghiêm túc, đầy đủ về cung cấp thông tin cho cộng đồng đảm bảo ổn định, chính xác; sớm hình thành một đơn vị chuyên nghiệp để thường xuyên làm việc với cộng đồng, cung cấp thông tin và hướng dẫn người dân đến thăm quan, tìm hiểu về công ty. Đây chính là việc để nhân dân thường xuyên giám sát hoạt động bảo vệ môi trường của Formosa Hà Tĩnh," Bộ trưởng Trần Hồng Hà nhấn mạnh./.
