Cựu Bộ trưởng Quốc phòng Jorge Ledezma (phải, trước) tại lễ chuyển giao quyền lãnh đạo cho tân Bộ trưởng Reymi Ferreira ở La Paz. (Nguồn: THX/TTXVN)
Ngày 2/4, Tổng thống Bolivia Evo Morales đã cách chức Bộ trưởng Quốc phòng Jorge Ledezma sau khi ông này mặc áo khoác mang dòng chữ “Biển thuộc về Bolivia” khi đang thực hiện kế hoạch mang hàng cứu trợ cho nạn nhân lũ lụt ở miền Bắc Chile.
Tổng thống Morales đã bổ nhiệm Giám đốc trường Đại học Tổng hợp Autónoma Gabriel René Moreno (UAGRM), ông Reymi Ferreira, vào chức vụ này.
Phát biểu với báo giới, Tổng thống Morales đã xin lỗi nhân dân Chile về vụ việc này, đồng thời nhấn mạnh không bao giờ được gắn mục đích chính trị vào hoạt động nhân đạo.
Thượng viện Chile đã ra nghị quyết phản đối ông Ledezma. Ngoại trưởng Chile Heraldo Muñoz lên tiếng phản đối hành động của ông Ledezma, song cũng bày tỏ cảm ơn sự trợ giúp của Bolivia sau những thảm họa đã xảy ra.
Sau vụ việc này, ông Ledezma cũng đã xin lỗi Chính phủ và người dân Chile, đặc biệt những nạn nhân vùng lũ lụt. Ông khẳng định không cố tình gây hấn với Chile trong vấn đề tranh chấp đường ra biển giữa hai nước.
Sự việc xảy ra vào thời điểm quan hệ giữa Bolivia và Chile đang căng thẳng liên quan tranh chấp đường ra biển và hai nước đang chuẩn bị cho vụ kiện tại Tòa án Công lý Quốc tế (ICJ) vào tháng Năm tới về vấn đề này.
Tháng 4/2013, La Paz đã đệ đơn lên ICJ yêu cầu Chile phải đàm phán về một giải pháp cho vấn đề đường ra biển của Bolivia, nhưng Santiago đã từ chối công nhận quyền phán quyết của tòa án quốc tế trên với lập luận vấn đề này đã được giải quyết bằng một hiệp ước đã ký giữa hai nước hồi năm 1904.
Ngày 31/3, Chính phủ Bolivia cho ra mắt cuốn sách mang tên “Tôi muốn có biển, biển xanh cho Bolivia,” trong đó các nhà sử học Bolivia tập trung giới thiệu các ý kiến quốc tế từ năm 1920 ủng hộ yêu cầu của La Paz.
Năm 1825, Bolivia tuyên bố độc lập và lúc đó nước này có đường biển. Tuy nhiên trong cuộc chiến với Chile, hay còn được biết với tên gọi Cuộc chiến Thái Bình Dương, từ năm 1879 đến năm 1883, Bolivia đã mất toàn bộ 400km bờ biển và 120.000km2 các tỉnh giáp biển rất giàu tài nguyên khoảng sản vào tay Chile.
Trong hiệp ước lập lại hòa bình giữa hai nước ký năm 1904, Chile đảm bảo một đường ra biển có chủ quyền cho Bolivia, đổi lại viêc La Paz công nhận chủ quyền của Santiago tại những phần đã mất, tuy nhiên cho tới nay hai bên vẫn tranh cãi về các điều khoản này.
Do tranh chấp này, Bolivia và Chile không có quan hệ ngoại giao từ năm 1962, mặc dù vẫn duy trì Tổng lãnh sự quán của mỗi nước tại Santiago và La Paz./.
