Báo cáo mùa Xuân được Ủy ban châu Âu (EC) công bố đầu tháng 5 đã tô thêm gam màu tối lên bức tranh kinh tế tổng thể của Khu vực đồng tiền chung châu Âu (Eurozone) vẫn đang trong cơn suy thoái.
Trước tình hình này, EC buộc phải "nương tay" với các biện pháp khắc khổ luôn bị đổ lỗi là nhân tố bóp nghẹt tăng trưởng.
Suy thoái kéo dài
Theo báo cáo trên, kinh tế Eurozone sẽ suy thoái nghiêm trọng hơn trong những tháng còn lại của năm 2013 và tỷ lệ thất nghiệp vẫn ở mức cao kỷ lục 12%.
Cụ thể là GDP của 17 nước thành viên Eurozone sau khi giảm 0,6% trong năm 2012, sẽ tiếp tục giảm 0,4% trong năm nay, cao hơn so với dự đoán giảm 0,3% đưa ra hồi tháng 2.
Tuy nhiên, tỷ lệ thất nghiệp khá chênh lệch giữa các nước thành viên giàu ở miền Bắc và các nước nghèo hơn ở miền Nam.
EC dự báo tỷ lệ thất nghiệp tại Eurozone sẽ tăng lên mức kỷ lục 12% trong năm nay và 11% trên toàn Liên minh châu Âu (EU), trong đó Tây Ban Nha là nước có tỷ lệ thất nghiệp ở mức báo động 27% so với 4,7% tại Áo.
Ngoài dự báo ảm đạm chung về kinh tế Eurozone, EC cho biết năm 2013, kinh tế Pháp và Cộng hòa Síp đều rơi vào suy thoái, trong đó Pháp sẽ tăng trưởng âm 0,1% trong năm 2013 và tỷ lệ thất nghiệp sẽ tăng từ 10,6% trong năm nay lên 10,9% vào năm tới.
Thâm hụt ngân sách của nền kinh tế lớn thứ hai trong khu vực Eurozone này cũng được dự báo sẽ tăng từ 3,9% GDP trong năm nay lên 4,2% GDP trong năm 2014.
Cộng hòa Síp cũng suy thoái trầm trọng khi GDP được dự đoán giảm 12,6% trong vòng 2 năm tới (8,7% trong năm nay và 3,9% trong năm 2014).
Trong khi đó, Tây Ban Nha được dự báo chưa thể thoát khỏi cuộc khủng hoảng do "bong bóng" nhà đất kéo dài suốt một thập kỷ tại nước này gây ra. EC dự đoán kinh tế nước này sẽ giảm 1,5% trong năm 2013 trước khi đạt mức tăng trưởng 1,4% trong năm 2014.
Trong sự ảm đạm đó lại lóe lên điểm sáng Athens, khi Hy Lạp được dự báo sẽ lần đầu tiên trở lại vùng dương sau 6 năm chìm trong suy thoái. Quốc gia thành viên Eurozone này có khả năng đạt mức tăng trưởng 0,6% trong năm 2014 sau khi tăng trưởng âm 4,2% trong năm nay.
Bức tranh toàn cảnh kinh tế của Eurozone càng thêm ảm đạm khi ngày 6/5, công ty IHS Global Insight có trụ sở tại London ( Anh) công bố kết quả khảo sát đối với hàng nghìn công ty trên toàn Eurozone cho thấy hoạt động kinh doanh của khu vực tư nhân trong tháng 4 vừa qua vẫn rất yếu kém. Hai khu vực chế tạo và dịch vụ cũng không có dấu hiệu sáng sủa hơn.<
[Hoạt động kinh doanh tại Eurozone vẫn rất yếu kém]<
Đây là lần thứ 19 trong 20 tháng qua IHS Global Insight công bố kết quả khảo sát cho thấy Eurozone vẫn đối mặt với nguy cơ giảm sút kinh tế. Mặc dù giới chuyên gia nhận thấy đà giảm sút này đã có phần dịu xuống từ tháng Giêng, song đây vẫn là tháng thứ 15 liên tiếp hoạt động kinh doanh tại Eurozone sụt giảm.
Kết quả khảo sát cũng cho thấy các chuyên gia kinh tế nhìn chung dự đoán GDP của Eurozone trong quý II/2013 sẽ giảm 0,2%, đánh dấu quý giảm thứ 7 liên tiếp.
Tình hình tại châu Âu đang tiếp tục ngày càng xấu đi qua các số liệu. Một là tỷ lệ thất nghiệp tại Pháp đã tăng lên 10,6% và số người thất nghiệp tại Pháp hiện đạt mức cao nhất từ trước đến nay. Tỷ lệ thất nghiệp tại Eurozone hiện cũng ở mức cao nhất từ trước đến nay là 12%.
Hai năm trước đây, tỷ lệ thất nghiệp của Bồ Đào Nha khoảng 12%, hiện đã tăng lên khoảng 17%, trong khi tỷ lệ thất nghiệp tại Tây Ban Nha đã đạt mức kỷ lục mới là 27%. Ngay cả trong thời kỳ Đại suy thoái những năm 1930, tỷ lệ thất nghiệp tại Mỹ cũng chưa bao giờ tăng cao như vậy. Tỷ lệ thất nghiệp của thanh niên dưới 25 tuổi tại Tây Ban Nha lên tới 57,2%. Tỷ lệ thất nghiệp tại Hy Lạp cũng đạt mức kỷ lục chưa từng có là 27,2%, với tỷ lệ thất nghiệp của thanh niên dưới 25 tuổi là 59,3%.
Hai là doanh số bán ô tô của Pháp trong tháng 3/2013 đã giảm 16% so với cùng kỳ năm trước, trong khi doanh số bán ô tô cùng kỳ tại Đức giảm 17%.
Ba là tại Hà Lan, nợ tiêu dùng hiện đã tăng lên khoảng 250% thu nhập ròng. Tại Italy, sản lượng công nghiệp đã giảm 25% trong 5 năm qua, trong khi số công ty Tây Ban Nha nộp đơn xin phá sản tăng 45% so với 1 năm trước. Do bong bóng nhà đất bị vỡ hiện có 3 triệu ngôi nhà bỏ trống tại Tây Ban Nha. Tình hình thêm tồi tệ tại Tây Ban Nha khi toàn bộ số nhà chung cư đều bị "người nhảy dù" chiếm dụng.
Bốn là, từ năm 2007, giá trị các khoản nợ khó đòi tại châu Âu đã tăng thêm 150%. Số tiền rút ra tại Síp trong tháng 3/2013 đã tăng gấp đôi trong tháng 2, mặc dù các ngân hàng Síp đã đóng cửa tới 2 tuần trong tháng 3.
Năm là việc trẻ em bị đói bắt đầu trở nên phổ biến tại Hy Lạp, trong khi tỷ lệ nợ/GDP tại Italy hiện tăng lên 136%.
Lại tranh cãi chuyện "thắt lưng buộc bụng"
Trong bối cảnh cuộc khủng hoảng nợ công đã bước sang năm thứ ba liên tiếp và nền kinh tế "lục địa già" vẫn chưa tìm được lối thoát, ngày càng nhiều ý kiến cho rằng các nước châu Âu, thay vì áp dụng các biện pháp kinh tế khắc khổ, cần đầu tư cho tăng trưởng và tạo việc làm để giảm căng thẳng xã hội.
Chủ tịch EC Jose Manuel Barroso nói sự ủng hộ của người dân đối với các biện pháp khắc khổ đã đến giới hạn nhất là khi làn sóng biểu tình phản đối diễn ra rầm rộ khắp châu Âu nhân ngày Quốc tế Lao động 1/5 vừa rồi.
Sau khi thừa nhận “những tác động trái chiều của việc cắt giảm ngân sách và tăng thuế đối với thị trường lao động cũng như đời sống của người dân đang ngày càng rõ rệt", EC đã quyết định nới lỏng các biện pháp thắt lưng buộc bụng cho một số nước, trong đó có Pháp, qua việc cho phép kéo thời hạn giảm thâm hụt ngân sách.
Đối với Brussels, việc kéo dài thời gian giảm thâm hụt ngân sách là hợp lý trong bối cảnh suy thoái kinh tế.
Ủy viên EU phụ trách các vấn đề kinh tế, ông Olli Rehn, cho biết EC sẵn sàng đồng ý gia hạn thêm hai năm cho Pháp, có nghĩa là đến năm 2015, để giảm thâm hụt ngân sách xuống mức 3% GDP theo quy định của EU.
Tây Ban Nha cũng được lùi thời hạn đến năm 2016, để giảm thâm hụt ngân sách xuống dưới 3% GDP. Đây là một thách thức rất lớn đối với Madrid bởi vì theo dự báo, thâm hụt ngân sách của Tây Ban Nha sẽ lên tới 7% GDP trong năm 2014.
EC cho rằng Italy có thể thoát khỏi thâm hụt ngân sách quá mức, nếu Roma thực hiện cải cách cơ cấu và duy trì lâu dài mức thâm hụt khoảng 3% GDP. Brussels dự báo năm 2013, thâm hụt của Italy chỉ là 2,9% GDP và năm 2014 là 2,5% GDP.
Một số nước khác, trong đó có Hà Lan, cũng được phép kéo dài thời gian, nhưng ở mức độ ngắn hơn. Quyết định của Brussels được đưa ra vào lúc châu Âu bị chia rẽ về cách thức, thời gian thực hiện giảm thâm hụt ngân sách.
Trái lại, Tổng Giám đốc Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) Christine Lagarde khẳng định ít sự lựa chọn nào có thể thay thế các chính sách "thắt lưng buộc bụng" đang được áp dụng trên toàn châu Âu.
Bà Lagarde cho rằng, quay lại với tình trạng thâm hụt ngân sách vượt khỏi vòng kiểm soát không phải là một sự lựa chọn, và các chương trình kích thích kinh tế là giải pháp bất khả thi bởi chúng chỉ làm gia tăng gánh nặng nợ công.
Thừa nhận tình hình hiện nay thật sự khó khăn, bà Lagarde hối thúc các nước tôn trọng kỷ luật ngân sách, chú trọng tới tăng trưởng và tăng cường đầu tư cho việc làm.
Bà Lagarde nhấn mạnh dù bị nhiều người chỉ trích vì đã đi đầu chiến dịch "thắt lưng buộc bụng", Đức đã bắt đầu "gặt hái" những thành quả của các chính sách này./.
Trước tình hình này, EC buộc phải "nương tay" với các biện pháp khắc khổ luôn bị đổ lỗi là nhân tố bóp nghẹt tăng trưởng.
Suy thoái kéo dài
Theo báo cáo trên, kinh tế Eurozone sẽ suy thoái nghiêm trọng hơn trong những tháng còn lại của năm 2013 và tỷ lệ thất nghiệp vẫn ở mức cao kỷ lục 12%.
Cụ thể là GDP của 17 nước thành viên Eurozone sau khi giảm 0,6% trong năm 2012, sẽ tiếp tục giảm 0,4% trong năm nay, cao hơn so với dự đoán giảm 0,3% đưa ra hồi tháng 2.
Tuy nhiên, tỷ lệ thất nghiệp khá chênh lệch giữa các nước thành viên giàu ở miền Bắc và các nước nghèo hơn ở miền Nam.
EC dự báo tỷ lệ thất nghiệp tại Eurozone sẽ tăng lên mức kỷ lục 12% trong năm nay và 11% trên toàn Liên minh châu Âu (EU), trong đó Tây Ban Nha là nước có tỷ lệ thất nghiệp ở mức báo động 27% so với 4,7% tại Áo.
Ngoài dự báo ảm đạm chung về kinh tế Eurozone, EC cho biết năm 2013, kinh tế Pháp và Cộng hòa Síp đều rơi vào suy thoái, trong đó Pháp sẽ tăng trưởng âm 0,1% trong năm 2013 và tỷ lệ thất nghiệp sẽ tăng từ 10,6% trong năm nay lên 10,9% vào năm tới.
Thâm hụt ngân sách của nền kinh tế lớn thứ hai trong khu vực Eurozone này cũng được dự báo sẽ tăng từ 3,9% GDP trong năm nay lên 4,2% GDP trong năm 2014.
Cộng hòa Síp cũng suy thoái trầm trọng khi GDP được dự đoán giảm 12,6% trong vòng 2 năm tới (8,7% trong năm nay và 3,9% trong năm 2014).
Trong khi đó, Tây Ban Nha được dự báo chưa thể thoát khỏi cuộc khủng hoảng do "bong bóng" nhà đất kéo dài suốt một thập kỷ tại nước này gây ra. EC dự đoán kinh tế nước này sẽ giảm 1,5% trong năm 2013 trước khi đạt mức tăng trưởng 1,4% trong năm 2014.
Trong sự ảm đạm đó lại lóe lên điểm sáng Athens, khi Hy Lạp được dự báo sẽ lần đầu tiên trở lại vùng dương sau 6 năm chìm trong suy thoái. Quốc gia thành viên Eurozone này có khả năng đạt mức tăng trưởng 0,6% trong năm 2014 sau khi tăng trưởng âm 4,2% trong năm nay.
Bức tranh toàn cảnh kinh tế của Eurozone càng thêm ảm đạm khi ngày 6/5, công ty IHS Global Insight có trụ sở tại London ( Anh) công bố kết quả khảo sát đối với hàng nghìn công ty trên toàn Eurozone cho thấy hoạt động kinh doanh của khu vực tư nhân trong tháng 4 vừa qua vẫn rất yếu kém. Hai khu vực chế tạo và dịch vụ cũng không có dấu hiệu sáng sủa hơn.<
[Hoạt động kinh doanh tại Eurozone vẫn rất yếu kém]<
Đây là lần thứ 19 trong 20 tháng qua IHS Global Insight công bố kết quả khảo sát cho thấy Eurozone vẫn đối mặt với nguy cơ giảm sút kinh tế. Mặc dù giới chuyên gia nhận thấy đà giảm sút này đã có phần dịu xuống từ tháng Giêng, song đây vẫn là tháng thứ 15 liên tiếp hoạt động kinh doanh tại Eurozone sụt giảm.
Kết quả khảo sát cũng cho thấy các chuyên gia kinh tế nhìn chung dự đoán GDP của Eurozone trong quý II/2013 sẽ giảm 0,2%, đánh dấu quý giảm thứ 7 liên tiếp.
Tình hình tại châu Âu đang tiếp tục ngày càng xấu đi qua các số liệu. Một là tỷ lệ thất nghiệp tại Pháp đã tăng lên 10,6% và số người thất nghiệp tại Pháp hiện đạt mức cao nhất từ trước đến nay. Tỷ lệ thất nghiệp tại Eurozone hiện cũng ở mức cao nhất từ trước đến nay là 12%.
Hai năm trước đây, tỷ lệ thất nghiệp của Bồ Đào Nha khoảng 12%, hiện đã tăng lên khoảng 17%, trong khi tỷ lệ thất nghiệp tại Tây Ban Nha đã đạt mức kỷ lục mới là 27%. Ngay cả trong thời kỳ Đại suy thoái những năm 1930, tỷ lệ thất nghiệp tại Mỹ cũng chưa bao giờ tăng cao như vậy. Tỷ lệ thất nghiệp của thanh niên dưới 25 tuổi tại Tây Ban Nha lên tới 57,2%. Tỷ lệ thất nghiệp tại Hy Lạp cũng đạt mức kỷ lục chưa từng có là 27,2%, với tỷ lệ thất nghiệp của thanh niên dưới 25 tuổi là 59,3%.
Hai là doanh số bán ô tô của Pháp trong tháng 3/2013 đã giảm 16% so với cùng kỳ năm trước, trong khi doanh số bán ô tô cùng kỳ tại Đức giảm 17%.
Ba là tại Hà Lan, nợ tiêu dùng hiện đã tăng lên khoảng 250% thu nhập ròng. Tại Italy, sản lượng công nghiệp đã giảm 25% trong 5 năm qua, trong khi số công ty Tây Ban Nha nộp đơn xin phá sản tăng 45% so với 1 năm trước. Do bong bóng nhà đất bị vỡ hiện có 3 triệu ngôi nhà bỏ trống tại Tây Ban Nha. Tình hình thêm tồi tệ tại Tây Ban Nha khi toàn bộ số nhà chung cư đều bị "người nhảy dù" chiếm dụng.
Bốn là, từ năm 2007, giá trị các khoản nợ khó đòi tại châu Âu đã tăng thêm 150%. Số tiền rút ra tại Síp trong tháng 3/2013 đã tăng gấp đôi trong tháng 2, mặc dù các ngân hàng Síp đã đóng cửa tới 2 tuần trong tháng 3.
Năm là việc trẻ em bị đói bắt đầu trở nên phổ biến tại Hy Lạp, trong khi tỷ lệ nợ/GDP tại Italy hiện tăng lên 136%.
Lại tranh cãi chuyện "thắt lưng buộc bụng"
Trong bối cảnh cuộc khủng hoảng nợ công đã bước sang năm thứ ba liên tiếp và nền kinh tế "lục địa già" vẫn chưa tìm được lối thoát, ngày càng nhiều ý kiến cho rằng các nước châu Âu, thay vì áp dụng các biện pháp kinh tế khắc khổ, cần đầu tư cho tăng trưởng và tạo việc làm để giảm căng thẳng xã hội.
Chủ tịch EC Jose Manuel Barroso nói sự ủng hộ của người dân đối với các biện pháp khắc khổ đã đến giới hạn nhất là khi làn sóng biểu tình phản đối diễn ra rầm rộ khắp châu Âu nhân ngày Quốc tế Lao động 1/5 vừa rồi.
Sau khi thừa nhận “những tác động trái chiều của việc cắt giảm ngân sách và tăng thuế đối với thị trường lao động cũng như đời sống của người dân đang ngày càng rõ rệt", EC đã quyết định nới lỏng các biện pháp thắt lưng buộc bụng cho một số nước, trong đó có Pháp, qua việc cho phép kéo thời hạn giảm thâm hụt ngân sách.
Đối với Brussels, việc kéo dài thời gian giảm thâm hụt ngân sách là hợp lý trong bối cảnh suy thoái kinh tế.
Ủy viên EU phụ trách các vấn đề kinh tế, ông Olli Rehn, cho biết EC sẵn sàng đồng ý gia hạn thêm hai năm cho Pháp, có nghĩa là đến năm 2015, để giảm thâm hụt ngân sách xuống mức 3% GDP theo quy định của EU.
Tây Ban Nha cũng được lùi thời hạn đến năm 2016, để giảm thâm hụt ngân sách xuống dưới 3% GDP. Đây là một thách thức rất lớn đối với Madrid bởi vì theo dự báo, thâm hụt ngân sách của Tây Ban Nha sẽ lên tới 7% GDP trong năm 2014.
EC cho rằng Italy có thể thoát khỏi thâm hụt ngân sách quá mức, nếu Roma thực hiện cải cách cơ cấu và duy trì lâu dài mức thâm hụt khoảng 3% GDP. Brussels dự báo năm 2013, thâm hụt của Italy chỉ là 2,9% GDP và năm 2014 là 2,5% GDP.
Một số nước khác, trong đó có Hà Lan, cũng được phép kéo dài thời gian, nhưng ở mức độ ngắn hơn. Quyết định của Brussels được đưa ra vào lúc châu Âu bị chia rẽ về cách thức, thời gian thực hiện giảm thâm hụt ngân sách.
Trái lại, Tổng Giám đốc Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) Christine Lagarde khẳng định ít sự lựa chọn nào có thể thay thế các chính sách "thắt lưng buộc bụng" đang được áp dụng trên toàn châu Âu.
Bà Lagarde cho rằng, quay lại với tình trạng thâm hụt ngân sách vượt khỏi vòng kiểm soát không phải là một sự lựa chọn, và các chương trình kích thích kinh tế là giải pháp bất khả thi bởi chúng chỉ làm gia tăng gánh nặng nợ công.
Thừa nhận tình hình hiện nay thật sự khó khăn, bà Lagarde hối thúc các nước tôn trọng kỷ luật ngân sách, chú trọng tới tăng trưởng và tăng cường đầu tư cho việc làm.
Bà Lagarde nhấn mạnh dù bị nhiều người chỉ trích vì đã đi đầu chiến dịch "thắt lưng buộc bụng", Đức đã bắt đầu "gặt hái" những thành quả của các chính sách này./.
Hoàng Hà (TTXVN)
