Toàn cảnh nhà máy hạt nhân nước nặng Arak ngày 15/1/2011. (Ảnh: AFP/TTXVN) Theo hãng tin ISNA, Iran và Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA) đã có bước đột phá mới trong cuộc đàm phán ngày 9/2 bằng việc thống nhất "bảy điểm mới" để cải thiện tính minh bạch của chương trình hạt nhân Iran.
Tuy nhiên, chuyến thăm căn cứ quân sự Parchin gần Tehran không nằm trong thỏa thuận mới. IAEA đã yêu cầu được thăm căn cứ quân sự này từ năm 2012.
Bắt đầu từ ngày 8/2 tại Tehran, các cuộc thảo luận diễn ra theo khuôn khổ của một lộ trình đã được soạn thảo từ tháng 11/2013.
Theo lộ trình này, Tehran phải thực hiện sáu bước từ tháng 11/2013 đến trước ngày 11/2/2014, trong đó có việc cho phép các chuyên gia IAEA thăm nhà máy sản xuất nước nặng Arak (phía Tây) và mỏ khai thác urani Gachin (phía Nam).
Sau khi thực hiện các bước đầu tiên, Tổng giám đốc IAEA Yukiya Amano trong tháng 1/2014 đã khẳng định bây giờ là lúc giải quyết những vấn đề rất nhạy cảm "có hay không" Tehran đã tìm cách để sở hữu bom nguyên tử vào năm 2003, hoặc thậm chí sau đó.
Reza Najafi, một đại diện của Iran bên cạnh IAEA, cho biết: "Chúng tôi đã có cuộc thảo luận kỹ thuật mang tính xây dựng và chúng tôi đã nhất trí về một hành động bảy điểm với IAEA từ nay đến 15/5 tới."
Một tuyên bố chung mà bản toàn văn không được công bố, xác định bảy điểm mà hai bên sẽ hợp tác để trả lời câu hỏi của IAEA về bản chất của chương trình hạt nhân gây tranh cãi của Iran. Trong bản tuyên bố được hãng tin IRNA trích dẫn, chi tiết của thỏa thuận sẽ do ông Amano, Chủ tịch Hội đồng Thống đốc của IAEA trình bày.
Tuy nhiên, ông Najafi, đại diện của Iran bên cạnh IAEA, nói rằng thỏa thuận bao gồm dự kiến tiến hành chuyến thăm tại mỏ urani Saghand và nhà máy sản xuất urani Ardakan ở miền Trung.
Theo phát ngôn viên của của Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Iran (OIEA), Behrouz Kamalvandi, tuyên bố chung có nội dung Iran đã "hoàn thành các cam kết" thực hiện trong tháng 11/2013.
Các chuyên gia IAEA ngày 8/12 đã đến thăm nhà máy sản xuất nước nặng Arak, một trong những điểm kẹt trong các cuộc đàm phán giữa Iran và các cường quốc.
Người đứng đầu OIEA, Ali Akbar Salehi, cho biết gần đây Iran đã sẵn sàng "có một vài thay đổi để sản xuất ít plutoni " và giảm bớt những mối lo ngại.
Nhưng theo một thành viên trong đoàn đàm phán của Iran, "các vấn đề (chương trình) tên lửa đạn đạo và phòng thủ không được đề cập và phái đoàn IAEA cũng không có một yêu cầu như vậy"./.
