Các cuộc điều tra tiếp tục đeo bám Tổng thống Mỹ Donald Trump

Tổng thống Mỹ Donald Trump trong một cuộc họp tại Nhà Trắng ở Washington DC. (Nguồn: AFP/TTXVN)

Các cuộc điều tra hiện nay đang xới tung Nhà Trắng, chiến dịch tranh cử, chuyển giao quyền lực, lễ nhậm chức, hoạt động từ thiện và công việc kinh doanh của ông Donald Trump.

Đối với ông Trump, đời sống chính trị, tính cách cá nhân và những chuyện riêng tư tất cả đều đang được điều tra.

Chưa đầy hai năm sau nhậm chức tổng thống, các thành viên gia đình, cố vấn chính trị và đối tác làm ăn của Trump cùng với hoạt động kinh doanh của người cha quá cố đang bị điều tra.

Hôm 15/12 vừa qua, Bộ trưởng Nội vụ Ryan Zinke đã trở thành thành viên Nội các thứ tư phải rời nhiệm sở do dính nhiều bê bối trong chi tiêu công.

[Mỹ: 1/3 nhân viên Bộ Nội vụ không trung thành với Tổng thống Trump]

Ông Trump đã bác bỏ các cuộc điều tra này, coi đó là “cuộc săn lùng phù thủy” mang động cơ chính trị và tài khoản Twitter của ông thường xuyên hoạt động nên bị soi xét rất kỹ. Ông cũng được cho là bỏ ra hàng giờ liền để theo dõi tin tức trên truyền hình về cuộc điều tra liên quan đến ông.

"Nó sẽ lấy đi năng lượng của bạn, làm bạn phân tâm và đơn giản bạn không thể lãnh đạo bởi vì các đối thủ sẽ tìm cách chống lại bạn," ông Cal Jillson - một sử gia và là nhà khoa học chính trị Đại học Nam Methodist nói.

Trong suốt gần nửa nhiệm kỳ, ông Trump cố gắng thực hiện những cam kết trong chiến dịch tranh cử. Ông có thể kết thúc năm nay mà không nhận được 5 tỷ USD từ Quốc hội do đảng Cộng hòa lãnh đạo để xây dựng một bức tường biên giới. Và ông cũng chẳng có mấy ưu tiên lập pháp cho năm 2019. Thậm chí nếu có, thì chưa chắc Hạ viện do đảng Dân chủ chiếm đa số sẽ có những động cơ để giúp một vị tổng thống đang suy yếu bởi các cuộc điều tra trong bối cảnh ông thúc đẩy chiến dịch tái cử của mình.

Có lẽ không phải từ khi ông Bill Clinton cảm thấy bị săn lùng bởi “một âm mưu của cánh tả," ngay cả bà Hillary Clinton cũng muốn tổng thống nằm trong diện điều tra. Nguy cơ này đang đến với ông Trump với ít nhất ba cuộc điều tra hình sự riêng rẽ dù đảng Cộng hòa kiểm soát Quốc hội và Cơ quan Tư pháp.

Tổng thống Mỹ Donald Trump (trái) và công tố viên đặc biệt Robert Mueller. (Nguồn: AFP/ TTXVN)

Công tố viên đặc biệt Mueller đang điều tra về khả năng cấu kết, cản trở hoạt động tư pháp hoặc những việc làm sai trái khác trong các cuộc tiếp xúc giữa chiến dịch tranh cử của ông Trump với Nga; dùng tiền tranh cử ở New York để trả tiền cho người tình đồn thổi của Trump; điều tra về tài chính và hoạt động của ủy ban tổ chức lễ nhậm chức của Trump. Đằng sau những vấn đề này là rất nhiều vụ kiện tụng hoặc yêu cầu thẩm vấn từ các các tổng trưởng lý bang và các đảng phái khác chủ yếu về hoạt động kinh doanh của ông Trump.

Các cuộc điều tra là một mối đe dọa đối với chiếc ghế tổng thống, gia đình và lợi ích kinh doanh của ông Trump. Sự chia rẽ sâu sắc nội bộ chính trường nước Mỹ sẽ còn gia tăng vào năm tới khi đảng Dân chủ điều hành Hạ Viện. Họ sẽ mở các cuộc điều tra của riêng mình và có thể theo đuổi việc luận tội tổng thống, mặc dù các nhà lãnh đạo đảng rất thận trọng cân nhắc để tránh một cuộc khủng hoảng chính trị.

Thậm chí nếu ông Trump thoái khỏi sự luận tội, cuộc điều tra của đảng Dân chủ cũng sẽ khiến ông phải đau đầu. Các quan chức chính quyền sẽ được yêu cầu điều trần trước Quốc hội và các nghị sỹ sẽ cố gắng tìm ra chứng cứ, có thể liên quan đến khai thuế thu nhập của Trump mà ông từ chối công khai.

Đội ngũ nhân viên quan trọng trong Nhà Trắng phải cố gắng giữ vững tinh thần. Theo Viện nghiên cứu Brookings, hơn 60% phụ tá hàng đầu của Trump đã mất việc làm trong hai năm đầu nhiệm kỳ, một tỷ lệ vượt trội so với năm đời tổng thống trước đó.

Ngoài ra, 10 bộ trưởng nội các đã bị cách chức, nhiều hơn các Tổng thống Barack Obama, George W. Bush và Clinton cộng lại trong hai năm đầu nhiệm kỳ. Sự cải tổ này cũng buộc ông Mick Mulvaney, người quản lý ngân khố của Trump, đảm nhận thêm trách nhiệm làm Chánh Văn phòng Nhà Trắng thay thế cựu tổng tư lệnh thủy quân lục chiến John Kelly sẽ ra đi vào cuối năm nay.

Khó có thể tưởng tượng sự thay đổi này sẽ giúp tổng thống can dự chính sách một cách hiệu quả, thậm chí nếu giống như trường hợp của Bill Clinton, các cuộc điều tra kéo dài sẽ dẫn tới việc luận tội không thể phế truất được tổng thống.

Khi các cuộc điều tra nóng lên, đảng cộng hòa đã không quay lưng lại với Trump. Nhưng về cá nhân, một số nghị sỹ tỏ ra lo lắng rằng các cuộc điều tra sẽ ảnh hưởng đến triển vọng tái cử của Trump và cơ hội của chính các nghị sỹ trong cuộc chạy đua vào Thượng viện và Hạ viện năm 2020.

Cuộc điều tra tài chính chiến dịch vận động tranh cử liên bang đã đẩy các nghị sỹ Cộng hòa vào một tình thế hết sức khó khăn. Các công tố viên cũng như luật sư lâu năm của Trump Michael Cohen và một công ty báo chí, từ lâu vốn là một liên minh, khẳng định rằng Trump đã chỉ đạo trả tiền lót tay để những người phụ nữ giữ im lặng về mối quan hệ của họ với ông ta chỉ vài tuần trước khi kết thúc chiến dịch tranh cử năm 2016. Việc chi trả như vậy là vi phạm luật tài chính tranh cử. Ông Cohen hồi tuần trước bị kết án ba năm tù giam.

Năm người trong quỹ đạo của ông Trump đã thú nhận những cáo buộc trong cuộc điều tra của công tố viên Mueller. Trong số họ, Paul Manafort và Rick Gates là những nhân vật số 1 và số 2 trong chiến dịch tranh cử của Trump. George Papadopoulos, một cố vấn chiến dịch ở cấp thấp hơn cũng đã bị kết án 14 ngày tù giam và hiện đã được tại ngoại. Những người khác là Michael Flynn, cố vấn an ninh quốc gia đầu tiên của Trump cũng đã bị kết án tù vào thứ ba tuần trước và ông Cohen sẽ bắt đầu nhận hình phạt tù vào tháng 3 năm sau.

Ngoài ra, văn phòng của công tố viên đặc biệt cho biết ông Flynn, trong 19 cuộc thẩm vấn và núi hồ sơ, đã tích cực hỗ trợ một cuộc điều tra hình sự nay chưa được tiết lộ./.

(Vietnam+)