Các biện pháp cấp bách để ngăn chặn suy giảm, đình trệ của nền kinh tế là những nội dung chính mà Bộ trưởng, Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc đề cập tại cuộc họp báo thường kỳ của Chính phủ chiều tối ngày 2/12.
Xem xét giảm, giãn thuế thu nhập cá nhân
Phát biểu tại cuộc họp, Bộ trưởng Phúc cho biết mặc dù nền kinh tế trong 11 tháng qua đã đạt được một số kết quả khả quan và dự kiến, tăng trưởng của toàn nền kinh tế vẫn có khả năng đạt chỉ tiêu 6,7% như Quốc hội đã đề ra, nhưng khó khăn là chưa hết.
“Nền kinh tế tuy vẫn tăng trưởng khá trong bối cảnh năm nay chi tiêu cho an sinh xã hội tăng gấp 4 lần năm ngoái (20.000 tỷ so với 5.000 tỷ của năm 2007), nhưng vẫn tiềm ẩn nhiều thách thức đến từ bên ngoài và cả trong nội tại do cơ cấu kinh tế và chất lượng của nền kinh tế nói chung còn kém,” ông Phúc nhấn mạnh.
Theo Bộ trưởng, xuất khẩu, dịch vụ (cả dịch vụ du lịch và lưu chuyển hàng hóa) trong tháng 1 đều sụt giảm rất nhanh. Nguyên nhân xuất khẩu sụt giảm là do giá nhiều loại mặt hàng chủ lực đều giảm giá trên thị trường thế giới (như gạo, cà phê, cao su, hạt điều), thậm chí có hàng hóa còn giảm dưới giá thành. Bộ trưởng Phúc nhận định, sự sụt giảm này vẫn chưa đến “đáy” và nhiều khả năng sẽ còn giảm mạnh trong thời gian tới do nhiều nền kinh tế lớn trên thế giới đã chính thức công bố rơi vào suy thoái.
Vì vậy, Bộ trưởng cho biết, trong thời gian tới, một loạt các biện pháp sẽ được chính phủ đẩy mạnh thực hiện nhằm ngăn chặn sự sụt giảm kinh tế trong bối cảnh chịu những tác động tiêu cực từ khủng hoảng tài chính và kinh tế toàn cầu. “Năm nhóm giải pháp đã được Thủ tướng chính phủ thông qua tại phiên họp thường kỳ tháng 12, trong đó trọng tâm chính là ngăn chặn suy giảm của nền kinh tế, duy trì tăng trưởng và đảm bảo an sinh xã hội,” Bộ trưởng Phúc nhấn mạnh.
Theo đó, Thứ trưởng Tài chính Đỗ Hoàng Anh Tuấn cho biết chính phủ đã giao Bộ Tài chính xem xét, nghiên cứu phương án giãn và giảm thuế thu nhập cá nhân cho một số đối tượng để trình lên Ủy ban Thường vụ Quốc hội quyết định. Bên cạnh đó, thuế thu nhập doanh nghiệp sẽ tiếp tục được xem xét giảm cho các doanh nghiệp nhỏ và vừa, số còn lại sẽ được giãn, hoãn phải nộp thuế trong vòng từ 6-9 tháng (có nghĩa là sẽ có doanh nghiệp đến sang năm 2010 mới phải nộp thuế thu nhập doanh nghiệp).
“Đây chính là một trong những giải pháp mà chính phủ triển khai nhằm giảm bớt gánh nặng chi phí đầu vào cho các doanh nghiệp trong bối cảnh khó khăn chung”, Thứ trưởng Anh Tuấn nói.
Cũng nằm trong một loạt những giải pháp để duy trì tăng trưởng kinh tế chính, thúc đẩy xuất khẩu, Bộ Tài chính cùng với các bộ, ngành liên quan sẽ rà soát lại các loại thuế đối với hàng xuất khẩu, giảm tối đa thuế đánh vào các mặt hàng này, đồng thời bổ sung các quy định về hoàn thuế nhanh. “Hiện nay, doanh nghiệp xuất khẩu muốn hoàn thuế phải có chứng từ thanh toán của ngân hàng và quy trình này thường làm chậm việc hoàn thuế cho doanh nghiệp. Chúng tôi đã trình và được chính phủ chấp thuận cho phép hoàn thuế sớm đối với các hợp đồng thanh toán trả chậm”, Thứ trưởng Anh Tuấn khẳng định.
Việc làm thủ tục hải quan cũng sẽ được “mở rộng” ra không chỉ ở các cửa khẩu, mà sẽ được thực hiện ngay tại các cảng cạn, nhà máy để tạo thuận lợi hơn cho doanh nghiệp thông thương hàng hóa.
Thỏa thuận lãi suất để khuyến khích dự án hiệu quả
Cũng tại cuộc họp, đại diện Ngân hàng Nhà nước, ông Nguyễn Ngọc Bảo, Vụ trưởng Vụ Chính sách tiền tệ khẳng định Ngân hàng Nhà nước sẽ tiếp tục linh hoạt chính sách tiền tệ để tạo điều kiện cho các doanh nghiệp tiếp cận được với nguồn vốn tín dụng ngân hàng, mở rộng sản xuất kinh doanh và đầu tư.
Liên quan đến lãi suất, Thủ tướng Chính phủ cũng vừa có văn bản chính thức đồng ý cho Ngân hàng Nhà nước điều chỉnh giảm lãi suất cơ bản từ 11%/năm xuống 10%/năm từ ngày 5/12. Đây là lần thứ 4 liên tiếp, Ngân hàng Nhà nước thực hiện giảm lãi suất cơ bản nhằm hỗ trợ kinh doanh, chặn đà suy giảm kinh tế. Như vậy, với mức lãi suất mới, lãi suất cho vay tối đa trên thị trường chỉ còn 15%.
Đặc biệt, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam sẽ có hướng dẫn cho phép các tổ chức tín dụng cho vay theo lãi suất thỏa thuận đối với những dự án sản xuất, kinh doanh có hiệu quả cao.
Bên cạnh đó, lãi suất tái cấp vốn và lãi suất cho vay qua đêm trong thanh toán điện tử liên ngân hàng cũng giảm từ 12 xuống 11%/năm; lãi suất tái chiết khấu giảm từ 10 xuống 9%/năm; lãi suất tiền gửi dự trữ bắt buộc bằng đồng Việt Nam cũng giảm từ 10 xuống 9%/năm. Mặt khác, tỷ lệ dự trữ bắt buộc đối với tiền gửi bằng đồng Việt Nam và tiền gửi bằng ngoại tệ cùng giảm thêm 2%.
Bộ trưởng Phúc cũng nhấn mạnh, một loạt các biện pháp về tiền tệ như yêu cầu các ngân hàng thương mại hỗ trợ lãi suất để Tổng Công ty Lương thực miền Bắc và Tổng Công ty Lương thực miền Nam thu mua hết lúa gạo còn trong dân vừa qua nhằm tạo điều kiện cho bà con sản xuất vụ đông xuân cũng đã được chính phủ triển khai để gỡ khó cho nông nghiệp, gỡ khó cho xuất khẩu đồng thời đảm bảo ổn định đời sống nông dân.
Theo báo cáo của Ngân hàng Nhà nước, mặc dù chính sách tiền tệ vừa qua đã bước đầu được “linh hoạt” để phục vụ cho tăng trưởng kinh tế, nhưng tăng trưởng tín dụng của toàn hệ thống ngân hàng trong tháng 11/2008 mới chỉ có 0,6% và mới chỉ tập trung chủ yếu cho sản xuất, xuất khẩu, nông nghiệp và nông thôn.
Vì thế, một trong những trọng tâm trong điều hành sắp tới của Ngân hàng Nhà nước sẽ là linh hoạt lãi suất và tín dụng theo hướng kích cầu đầu tư và tiêu dùng để hỗ trợ cho mục tiêu duy trì nhịp tăng trưởng kinh tế.
Hiện tại, lãi suất trên thị trường đã có xu hướng giảm theo hướng tích cực cho doanh nghiệp. Cụ thể, lãi suất huy động và cho vay bằng VND giảm 2,5-3%/năm, lãi suất huy động đang dao động phổ biến ở mức từ 10-11%/năm; lãi suất cho vay bằng VND của các ngân hàng thương mại nhà nước khoảng 12-14%, ngân hàng thương mại cổ phần khoảng 14-16%/năm; lãi suất cho vay USD khoảng 6,6-9%/năm. Dự kiến, trong tuần tới lãi suất sẽ tiếp tục giảm sau khi có sự điều chỉnh của Ngân hàng Nhà nước./.
Khánh Chi (Vietnam+)
