Châu Âu đang trải qua một mùa đông giống như câu nói nổi tiếng trong lịch sử chính trị nước Anh "Mùa đông của bất bình", dùng để mô tả tình trạng biểu tình tràn lan giống như nước Anh những năm cuối thập kỷ 70 của thế kỷ trước.
Những ngày này làn sóng biểu tình, bãi công đang xảy ra khắp châu Âu, người lao động hết sức bất bình trước việc chính phủ và các công ty tư nhân áp dụng chính sách tiết kiệm, thắt chặt chi tiêu dẫn đến cắt giảm lương, sa thải nhân công hàng loạt và cắt giảm phúc lợi xã hội.
Biểu tình dẫn đến tê liệt hoạt động dịch vụ công
Tình trạng phản đối biểu tình mạnh mẽ nhất tại châu Âu hiện nay là ở Hy Lạp. Người dân lớn tiếng la ó phản đối những nỗ lực của Thủ tướng George Papandreou nhằm giảm thâm hụt ngân sách khi chính phủ nước này cắt giảm mạnh tay đối với những phúc lợi xã hội của người dân.
Các cuộc biểu tình diễn ra trong khi phái đoàn của EU và Quỹ Tiền tệ quốc tế đang có những cuộc thảo luận với chính phủ Hy Lạp về các kế hoạch nhằm kiềm chế chi tiêu của chính phủ vì Hy Lạp là nước vi phạm nghiêm trọng về quy định ngân sách của EU. Hy Lạp đang chịu sức ép để cắt giảm mức thâm hụt ngân sách 12,7%, mức cao nhất trong khối sử dụng đồng euro hiện nay.
Tại tất cả các thành phố lớn của Tây Ban Nha đêm 23/2, các tổ chức công đoàn đã tiến hành tổ chức biểu tình phản đối kế hoạch tăng tuổi nghỉ hưu của người dân nước này lên 67 tuổi. Kinh tế Tây Ban Nha hiện chưa thoát khỏi cơn khủng hoảng, tỷ lệ người trẻ tuổi thất nghiệp chiếm tới 35% trong giới trẻ.
Nhiều nhà quan sát lo ngại tình trạng khủng hoảng ngân sách của Tây Ban Nha còn tồi tệ hơn của Hy Lạp, bởi kinh tế Tây Ban Nha lớn gấp năm lần so với kinh tế Hy Lạp, và các nguồn hỗ trợ từ các nước thành viên giàu có trong khối sử dụng đồng tiền chung euro như Đức vẫn không đủ để có thể cứu vãn được nước này.
Tại Pháp các cuộc biểu tình của công nhân lọc dầu và hàng không đang đe dọa làm chao đảo hệ thống giao thông nước này. Việc nhân viên điều không tại Paris, DGAC biểu tình phản đối kế hoạch sát nhập họ với Benelux của Đức và Thụy Sĩ đã khiến nhiều chuyến bay nội địa phải hủy tại sân bay Orly và Charles de Gaulle.
Lo ngại tình trạng nổi loạn của người lao động nên tổng thống Pháp Sarkozy đã ra chỉ thị cần phải cứng rắn với các tổ chức công đoàn. Tuy vậy ông Sarkozy cũng phải đứng ra bảo vệ người lao động làm tại nhà máy lọc dầu thuộc Total để ngăn chặn tình trạng đình công sẽ dẫn đến việc không có xăng tại các trạm bơm xăng vào cuối tuần sau.
Tại Italy, hãng xe Fiat tuần này bất ngờ ngưng hoạt động sản xuất tại tất cả các nhà máy sản xuất trên đất nước này, trong hai tuần sa thải 30.000 nhân viên và dự đoán sẽ còn tiếp tục đóng cửa các cơ sở sản xuất trong tháng tới.
Chính sách tiền tệ trong khối đồng euro bộc lộ những yếu kém
Trong thập kỷ đầu khi sử dụng đồng euro, những nền kinh tế có tốc độ phát triển nhanh như Tây Ban Nha được lợi thế khi gia nhập khối đồng tiền chung châu Âu như mức lãi suất thấp, nhưng những nước này lại để cho giá cả và chi phí dần dần tăng lên khiến cho nền kinh tế trở nên không có sức cạnh tranh khi so với những nền kinh tế giàu có và lớn trong khối euro như Đức.
Thông thường hiện tượng chênh lệch mức giá cả và chi phí giữa các nền kinh tế sẽ được xử lý bằng cách phá giá đồng tiền, nhưng các thành viên trong khối sử dụng đồng euro đã xóa bỏ khả năng linh hoạt đó.
Do vậy các nước như Ireland, Hy Lạp và Tây Ban Nha và một số nước khác đang trải qua tình trạng "phá giá từ bên trong" theo như cách gọi của các nhà kinh tế, cắt giảm mức lương và chi phí, và nếu như cần thiết sẽ để cho thất nghiệp tăng mạnh.
Nhà kinh tế học được giải Nobel Joseph Stiglitz nhận xét các chính sách thiểu phát đã đe dọa làm cho kinh tế còn đi xuống hơn, gây ra tình trạng khủng hoảng ngân sách cấp bách do thu thuế bị sụt giảm và tiền trả cho người thất nghiệp tăng lên.
Một vấn đề khác nữa làm xói mòn độ tin tưởng của thị trường đối với khả năng xử lý của các chính phủ này là do thiếu chức năng hoạt động theo kiểu kho bạc trong khối sử dụng đồng tiền chung châu Âu, giúp bổ trợ cho ngân hàng trung ương châu Âu.
Những nước gặp khó khăn tài chính như Hy Lạp sẽ rất ít có sự lựa chọn, và phải tìm kiếm sự giúp đỡ từ Quỹ Tiền tệ thế giới IMF. Đây thực sự là một thất bại bẽ bàng cho những ai tham vọng tin vào hội nhập chính trị và kinh tế của châu Âu./.
Những ngày này làn sóng biểu tình, bãi công đang xảy ra khắp châu Âu, người lao động hết sức bất bình trước việc chính phủ và các công ty tư nhân áp dụng chính sách tiết kiệm, thắt chặt chi tiêu dẫn đến cắt giảm lương, sa thải nhân công hàng loạt và cắt giảm phúc lợi xã hội.
Biểu tình dẫn đến tê liệt hoạt động dịch vụ công
Tình trạng phản đối biểu tình mạnh mẽ nhất tại châu Âu hiện nay là ở Hy Lạp. Người dân lớn tiếng la ó phản đối những nỗ lực của Thủ tướng George Papandreou nhằm giảm thâm hụt ngân sách khi chính phủ nước này cắt giảm mạnh tay đối với những phúc lợi xã hội của người dân.
Các cuộc biểu tình diễn ra trong khi phái đoàn của EU và Quỹ Tiền tệ quốc tế đang có những cuộc thảo luận với chính phủ Hy Lạp về các kế hoạch nhằm kiềm chế chi tiêu của chính phủ vì Hy Lạp là nước vi phạm nghiêm trọng về quy định ngân sách của EU. Hy Lạp đang chịu sức ép để cắt giảm mức thâm hụt ngân sách 12,7%, mức cao nhất trong khối sử dụng đồng euro hiện nay.
Tại tất cả các thành phố lớn của Tây Ban Nha đêm 23/2, các tổ chức công đoàn đã tiến hành tổ chức biểu tình phản đối kế hoạch tăng tuổi nghỉ hưu của người dân nước này lên 67 tuổi. Kinh tế Tây Ban Nha hiện chưa thoát khỏi cơn khủng hoảng, tỷ lệ người trẻ tuổi thất nghiệp chiếm tới 35% trong giới trẻ.
Nhiều nhà quan sát lo ngại tình trạng khủng hoảng ngân sách của Tây Ban Nha còn tồi tệ hơn của Hy Lạp, bởi kinh tế Tây Ban Nha lớn gấp năm lần so với kinh tế Hy Lạp, và các nguồn hỗ trợ từ các nước thành viên giàu có trong khối sử dụng đồng tiền chung euro như Đức vẫn không đủ để có thể cứu vãn được nước này.
Tại Pháp các cuộc biểu tình của công nhân lọc dầu và hàng không đang đe dọa làm chao đảo hệ thống giao thông nước này. Việc nhân viên điều không tại Paris, DGAC biểu tình phản đối kế hoạch sát nhập họ với Benelux của Đức và Thụy Sĩ đã khiến nhiều chuyến bay nội địa phải hủy tại sân bay Orly và Charles de Gaulle.
Lo ngại tình trạng nổi loạn của người lao động nên tổng thống Pháp Sarkozy đã ra chỉ thị cần phải cứng rắn với các tổ chức công đoàn. Tuy vậy ông Sarkozy cũng phải đứng ra bảo vệ người lao động làm tại nhà máy lọc dầu thuộc Total để ngăn chặn tình trạng đình công sẽ dẫn đến việc không có xăng tại các trạm bơm xăng vào cuối tuần sau.
Tại Italy, hãng xe Fiat tuần này bất ngờ ngưng hoạt động sản xuất tại tất cả các nhà máy sản xuất trên đất nước này, trong hai tuần sa thải 30.000 nhân viên và dự đoán sẽ còn tiếp tục đóng cửa các cơ sở sản xuất trong tháng tới.
Chính sách tiền tệ trong khối đồng euro bộc lộ những yếu kém
Trong thập kỷ đầu khi sử dụng đồng euro, những nền kinh tế có tốc độ phát triển nhanh như Tây Ban Nha được lợi thế khi gia nhập khối đồng tiền chung châu Âu như mức lãi suất thấp, nhưng những nước này lại để cho giá cả và chi phí dần dần tăng lên khiến cho nền kinh tế trở nên không có sức cạnh tranh khi so với những nền kinh tế giàu có và lớn trong khối euro như Đức.
Thông thường hiện tượng chênh lệch mức giá cả và chi phí giữa các nền kinh tế sẽ được xử lý bằng cách phá giá đồng tiền, nhưng các thành viên trong khối sử dụng đồng euro đã xóa bỏ khả năng linh hoạt đó.
Do vậy các nước như Ireland, Hy Lạp và Tây Ban Nha và một số nước khác đang trải qua tình trạng "phá giá từ bên trong" theo như cách gọi của các nhà kinh tế, cắt giảm mức lương và chi phí, và nếu như cần thiết sẽ để cho thất nghiệp tăng mạnh.
Nhà kinh tế học được giải Nobel Joseph Stiglitz nhận xét các chính sách thiểu phát đã đe dọa làm cho kinh tế còn đi xuống hơn, gây ra tình trạng khủng hoảng ngân sách cấp bách do thu thuế bị sụt giảm và tiền trả cho người thất nghiệp tăng lên.
Một vấn đề khác nữa làm xói mòn độ tin tưởng của thị trường đối với khả năng xử lý của các chính phủ này là do thiếu chức năng hoạt động theo kiểu kho bạc trong khối sử dụng đồng tiền chung châu Âu, giúp bổ trợ cho ngân hàng trung ương châu Âu.
Những nước gặp khó khăn tài chính như Hy Lạp sẽ rất ít có sự lựa chọn, và phải tìm kiếm sự giúp đỡ từ Quỹ Tiền tệ thế giới IMF. Đây thực sự là một thất bại bẽ bàng cho những ai tham vọng tin vào hội nhập chính trị và kinh tế của châu Âu./.
Diễm Quỳnh/London (Vietnam+)
