Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu (phải) bỏ phiếu tại điểm bầu cử ở Jerusalem ngày 17/9/2019. (Ảnh: AFP/TTXVN) Theo trang mạng foreignpolicyblogs.com, với 96% số phiếu được kiểm, cuộc bầu cử ở Israel gần đây đang ngày càng giống cuộc bầu cử năm 2000 ở Mỹ.
Mặc dù liên minh Xanh-Trắng do cựu Tổng tham mưu trưởng quân đội, Tướng Benny Gantz, lãnh đạo giành được 33 ghế trong Knesset (Quốc hội Israel), cao hơn con số 31 ghế mà đảng Likud của Thủ tướng Benjamin Netanyahu nhận được, song vẫn chưa rõ ai sẽ là thủ tướng tiếp theo của Israel.
Cho đến nay, khối Likud có 55 ghế, bao gồm đảng Yamina, đảng United Torah Judaism (UTJ) và đảng Shas, nhưng vẫn thiếu 6 ghế để đạt được thế đa số 61 ghế cần thiết nhằm thành lập chính phủ tiếp theo.
Trong khi đó, khối Xanh-Trắng chỉ đạt được 44 phiếu ủng hộ, bao gồm từ Liên minh Dân chủ và Công đảng. Cả ông Netanyahu and ông Gantz đều tuyên bố sẽ không đưa Joint List (liên minh của các đảng gốc Arab) vào liên minh của họ - điều đó có nghĩa là 13 ghế của đảng này sẽ không được cân nhắc tới.
Tuy nhiên, có khả năng Joint List sẽ đề cử ông Gantz làm thủ tướng kể cả khi họ không gia nhập liên minh với ông. Nếu điều này xảy ra, ông Gantz sẽ có 57 ghế, vẫn thiếu 4 ghế để đạt được thế đa số phục vụ cho việc thành lập chính phủ tiếp theo.
Dù Joint List có được cân nhắc hay không, đảng Yisrael Beiteinu của Bộ trưởng Quốc phòng Avigdor Lieberman và 8 ghế của họ sẽ trở thành nhân tố quyết định - quyết định xem ai sẽ là thủ tướng tiếp theo.
Hiện tại, ông Lieberman đã tuyên bố ông sẽ chỉ gia nhập một liên minh có cả đảng Likud và liên minh Xanh-Trắng. Ông từ chối gia nhập bất kỳ liên minh nào khác. Ông cũng từ chối hợp tác với cả hai đảng Do thái Chính thống (Haredi) và các đảng Arab.
Tuy nhiên, trước đó, ông Gantz cũng khẳng định rằng ông chỉ sẵn sàng hợp tác với Likud nếu họ thay thế ông Netanyahu. Ông cũng không muốn dựa vào người Arab để trở thành thủ tướng.
Hơn nữa, ông Netanyahu đã tuyên bố rằng ông dự định sẽ liên minh với các đảng Do thái Chính thống và đảng Yamina của nữ chính trị gia Ayelet Shaked, vốn gần như loại bỏ Bộ trưởng Quốc phòng Lieberman, người từ chối hợp tác với các đảng Do thái Chính thống.
Vì vậy, trừ khi ai đó chấp nhận thỏa hiệp, nếu không, khả năng cuộc bầu cử thứ ba sẽ phải được tính đến. Ngoài ra, ngay cả khi một liên minh được thành lập giữa đảng Likud, liên minh Xanh-Trắng kết hợp hợp với đảng Yamina và các đảng Do thái Chính thống - vốn là khả năng liên minh bán khả thi duy nhất - vẫn còn một câu hỏi lớn là liệu liên minh đó sẽ tồn tại trong bao lâu.
[Thất bại của ông Netanyahu - tin tốt lành cho Israel và Mỹ?]
Một số đảng tôn giáo đã lên tiếng phản đối việc hợp tác với đảng Yesh Atid của chính trị gia Yair Lapid, vốn nằm trong liên minh chung với ông Gantz, mặc dù họ sẵn sàng xem xét việc liên kết với đảng Khả năng phục hồi của ông Gantz, nếu ông chấp nhận phá vỡ liên minh chung.
Vấn đề còn nằm ở chỗ: Chính sách đối ngoại của chính phủ Israel tiếp theo vẫn là một câu hỏi lớn. Ông Netanyahu đã cam kết nếu ông tái đắc cử, ông sẽ sáp nhập các khu vực như Hebron (của Palestine). Tuy nhiên hiện tại, ông không thể thực hiện các chính sách đó.
Khi bị buộc phải gia nhập với liên minh Xanh-Trắng của ông Benny Gantz, Israel sẽ phải chuyển sang một hướng đi mang tính ôn hòa hơn đối với vấn đề Palestine. Do vậy, việc sáp nhập các khu vực như Hebron sẽ là điều không thể xảy ra.
Tuy nhiên, ông vẫn có thể sáp nhập thung lũng Jordan và một số khu định cư lớn bởi ông Gantz từng khẳng định rằng những khu vực như thế phải được sáp nhập với Israel.
Chính sách của Israel đối với Iran cũng như chính sách đối với Dải Gaza sẽ khó có thể thay đổi. Vì thế, Hamas sẽ tiếp tục bắn tên lửa về phía Israel và Israel sẽ tiếp tục tấn công trả đũa, nhưng vẫn thận trọng để đảm bảo điều đó không gây nguy hiểm cho “Thỏa thuận Thế kỷ” của Tổng thống Mỹ Donald Trump.
Mối quan hệ Israel-Ấn Độ vẫn sẽ duy trì như cũ, mặc dù các nguồn tin ở Ấn Độ cho biết Chính phủ của Thủ tướng Ấn Độ Nerendra Modi và thế giới Hindu giáo rộng lớn vẫn thích hợp tác với ông Netanyahu hơn.
Ngoài ra, quan hệ Mỹ-Israel có thể sẽ hơi khác biệt. Ông Gantz tuyên bố trong chiến dịch tranh cử rằng theo ông, thủ tướng Israel không nên quá thân thiết với đảng Cộng hòa Mỹ. Ông khẳng định rằng ông tin việc duy trì sự ủng hộ của lưỡng đảng Mỹ dành cho Israel có tầm quan trọng chiến lược đối với nhà nước Do thái Israel.
Vì vậy, nếu được thành lập, chính phủ Israel tiếp theo mà dựa trên những kết quả này có thể sẽ gắn kết nhiều hơn với đảng Dân chủ Mỹ. Họ có khả năng tìm kiếm một chính sách đối ngoại giúp đoàn kết nhân dân, bất chấp niềm tin ý thức hệ khác biệt của họ. Sau tất cả, đó là bản chất của một chính phủ đoàn kết.
Mặc dù đây sẽ là tin xấu đối với Tổng thống Mỹ Trump, song nhiều ứng cử viên tổng thống của đảng Dân chủ sẽ thích điều này. Nhìn chung, hy vọng rằng chính phủ Israel tiếp theo sẽ đi theo chủ trương ôn hòa hơn./.
