Sau 8 tháng tăng liên tiếp kể từ tháng 7/2012, chỉ số giá tiêu dùng (CPI) tháng 3/2013 trở lại với dấu âm với mức 0,19% so với tháng trước.
Theo lý giải từ Tổng Cục Thống kê, CPI tháng Ba ở mức âm là do Tết Nguyên đán năm nay đã nằm trọn trong tháng lấy giá của tháng Hai, trong khi hàng hóa giảm sau tết là quy luật đã được xác lập từ trước, nhất là các mặt hàng nhạy cảm như lương thực, thực phẩm, đồ uống và thuốc lá.
Trong tháng Ba, nhóm hàng ăn và dịch vụ ăn uống giảm 0,53% so với tháng trước, trong đó lương thực giảm 0,59%, thực phẩm giảm mạnh 0,95% và ăn uống ngoài gia đình tăng 0,87%.
Tại hầu hết các địa phương, chỉ số giá tại các tỉnh, thành phố lớn như Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh, Thái Nguyên, Hải Phòng... đều giảm. Tại Hà Nội, chỉ số CPI tháng 3/2013 giảm 0,21% so với tháng trước. Thành phố Hồ Chí Minh cũng công bố chỉ số giá tháng 3 giảm nhẹ 0,29% sau 7 tháng liên tục tăng tốc.
Mặc dù, CPI tháng 3 giảm 0,19% so với tháng trước nhưng so với tháng 3/2012 vẫn tăng 6,64%. Như vậy, CPI cả quý 1 chỉ tăng 2,39% so với tháng 12/2012 và tăng 6,91% so với bình quân cùng kỳ năm 2012. CPI quý 1/2013 ở mức 2,39% được cho là con số đẹp khi theo thông lệ CPI quý 1 thường bằng 50% CPI của cả năm. Như vậy, mục tiêu CPI cả năm 2013 ở mức 6 đến 6,5% rất có thể sẽ khả thi. Tuy nhiên, nhiều chuyên gia kinh tế cũng vẫn còn nhiều lo ngại về CPI trong quý 1 này.
Tiến sỹ Lê Quốc Phương, Phó Giám đốc Trung tâm Công nghiệp và Thương mại-Bộ Công Thương nhận định rằng CPI giảm là do cầu về hàng hóa, dịch vụ của người dân giảm trong khi kinh tế trong nước phục hồi chậm, còn doanh nghiệp vẫn tiếp tục đối mặt với khó khăn xử lý hàng tồn kho.
Ngoài ra, với thực tế là sản xuất vẫn khó khăn, nhiều người lao động bị thiếu việc làm hoặc phải chuyển sang những việc làm phụ dẫn đến thu nhập bị giảm sút nên nhu cầu tiêu dùng của bộ phận người dân sụt giảm hơn so với trước trong khi giá cả hàng tiêu dùng hiện đã ở mặt bằng giá khá cao.
Nhiều chuyên gia cũng lo ngại vẫn còn khá nhiều yếu tố tiềm ẩn khiến CPI có thể tăng cao trong thời gian tới. Các tỉnh, thành phố còn lại trong cả nước tăng giá dịch vụ y tế. Giá các mặt hàng như điện, than, xăng dầu... tiếp tục tiến thêm một bước theo lộ trình thị trường hóa, nên cũng có nguy cơ tăng trong năm nay.
Đặc biệt, những tháng đầu năm, lạm phát do cung tiền thường thấp, bởi gần như hết quý 1, các hoạt động đầu tư, kinh doanh ít triển khai. Trong khi đó, thường vào những tháng cuối năm, cung tiền tăng mạnh. Điều này cộng với điều kiện nền kinh tế phục hồi đà tăng trưởng trong bối cảnh chính sách tiền tệ, tài khóa không được phối hợp điều hành chặt chẽ và kiểm soát hợp lý, sẽ khiến lạm phát tăng cao trở lại. Do vậy, việc chỉ đạo điều hành của Chính phủ cần rất quyết liệt để đảm bảo đạt được mục tiêu đề ra.
Tiến sỹ Lê Quốc Phương cho rằng để đạt được mục tiêu lạm phát do Quốc hội đặt ra, việc chỉ đạo điều hành của Chính phủ một mặt vẫn nhất quán với mục tiêu ưu tiên ổn định kinh tế vĩ mô và kiềm chế lạm phát, song mặt khác vẫn có các giải pháp tháo gỡ khó khăn cho sản xuất kinh doanh, hỗ trợ thị trường.
Theo bà Bùi Bảo Ngọc, Ban Phân tích và Dự báo kinh tế vĩ mô, Trung tâm Thông tin và Dự báo Kinh tế-xã hội Quốc gia (Bộ Kế hoạch và Đầu tư), tốc độ CPI trong quý 1 tuy chưa đáng lo, nhưng chưa thể chủ quan, lơ là với lạm phát sau khi xét trên các mặt.
Cụ thể, về tài chính, việc cắt giảm, giãn một số khoản thu ngân sách từ năm trước và được tiếp tục trong năm nay với liều lượng cao hơn để tháo gỡ khó khăn cho sản xuất kinh doanh, hỗ trợ thị trường sẽ ảnh hưởng đến việc tăng lạm phát.
Về tiền tệ, tín dụng, việc giảm lãi suất huy động và cho vay trong thời gian qua, việc thực hiện quyết liệt hơn để xử lý nợ xấu, tồn kho, bất động sản... sẽ có hiệu ứng làm tăng sức ép đối với CPI./.
Theo lý giải từ Tổng Cục Thống kê, CPI tháng Ba ở mức âm là do Tết Nguyên đán năm nay đã nằm trọn trong tháng lấy giá của tháng Hai, trong khi hàng hóa giảm sau tết là quy luật đã được xác lập từ trước, nhất là các mặt hàng nhạy cảm như lương thực, thực phẩm, đồ uống và thuốc lá.
Trong tháng Ba, nhóm hàng ăn và dịch vụ ăn uống giảm 0,53% so với tháng trước, trong đó lương thực giảm 0,59%, thực phẩm giảm mạnh 0,95% và ăn uống ngoài gia đình tăng 0,87%.
Tại hầu hết các địa phương, chỉ số giá tại các tỉnh, thành phố lớn như Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh, Thái Nguyên, Hải Phòng... đều giảm. Tại Hà Nội, chỉ số CPI tháng 3/2013 giảm 0,21% so với tháng trước. Thành phố Hồ Chí Minh cũng công bố chỉ số giá tháng 3 giảm nhẹ 0,29% sau 7 tháng liên tục tăng tốc.
Mặc dù, CPI tháng 3 giảm 0,19% so với tháng trước nhưng so với tháng 3/2012 vẫn tăng 6,64%. Như vậy, CPI cả quý 1 chỉ tăng 2,39% so với tháng 12/2012 và tăng 6,91% so với bình quân cùng kỳ năm 2012. CPI quý 1/2013 ở mức 2,39% được cho là con số đẹp khi theo thông lệ CPI quý 1 thường bằng 50% CPI của cả năm. Như vậy, mục tiêu CPI cả năm 2013 ở mức 6 đến 6,5% rất có thể sẽ khả thi. Tuy nhiên, nhiều chuyên gia kinh tế cũng vẫn còn nhiều lo ngại về CPI trong quý 1 này.
Tiến sỹ Lê Quốc Phương, Phó Giám đốc Trung tâm Công nghiệp và Thương mại-Bộ Công Thương nhận định rằng CPI giảm là do cầu về hàng hóa, dịch vụ của người dân giảm trong khi kinh tế trong nước phục hồi chậm, còn doanh nghiệp vẫn tiếp tục đối mặt với khó khăn xử lý hàng tồn kho.
Ngoài ra, với thực tế là sản xuất vẫn khó khăn, nhiều người lao động bị thiếu việc làm hoặc phải chuyển sang những việc làm phụ dẫn đến thu nhập bị giảm sút nên nhu cầu tiêu dùng của bộ phận người dân sụt giảm hơn so với trước trong khi giá cả hàng tiêu dùng hiện đã ở mặt bằng giá khá cao.
Nhiều chuyên gia cũng lo ngại vẫn còn khá nhiều yếu tố tiềm ẩn khiến CPI có thể tăng cao trong thời gian tới. Các tỉnh, thành phố còn lại trong cả nước tăng giá dịch vụ y tế. Giá các mặt hàng như điện, than, xăng dầu... tiếp tục tiến thêm một bước theo lộ trình thị trường hóa, nên cũng có nguy cơ tăng trong năm nay.
Đặc biệt, những tháng đầu năm, lạm phát do cung tiền thường thấp, bởi gần như hết quý 1, các hoạt động đầu tư, kinh doanh ít triển khai. Trong khi đó, thường vào những tháng cuối năm, cung tiền tăng mạnh. Điều này cộng với điều kiện nền kinh tế phục hồi đà tăng trưởng trong bối cảnh chính sách tiền tệ, tài khóa không được phối hợp điều hành chặt chẽ và kiểm soát hợp lý, sẽ khiến lạm phát tăng cao trở lại. Do vậy, việc chỉ đạo điều hành của Chính phủ cần rất quyết liệt để đảm bảo đạt được mục tiêu đề ra.
Tiến sỹ Lê Quốc Phương cho rằng để đạt được mục tiêu lạm phát do Quốc hội đặt ra, việc chỉ đạo điều hành của Chính phủ một mặt vẫn nhất quán với mục tiêu ưu tiên ổn định kinh tế vĩ mô và kiềm chế lạm phát, song mặt khác vẫn có các giải pháp tháo gỡ khó khăn cho sản xuất kinh doanh, hỗ trợ thị trường.
Theo bà Bùi Bảo Ngọc, Ban Phân tích và Dự báo kinh tế vĩ mô, Trung tâm Thông tin và Dự báo Kinh tế-xã hội Quốc gia (Bộ Kế hoạch và Đầu tư), tốc độ CPI trong quý 1 tuy chưa đáng lo, nhưng chưa thể chủ quan, lơ là với lạm phát sau khi xét trên các mặt.
Cụ thể, về tài chính, việc cắt giảm, giãn một số khoản thu ngân sách từ năm trước và được tiếp tục trong năm nay với liều lượng cao hơn để tháo gỡ khó khăn cho sản xuất kinh doanh, hỗ trợ thị trường sẽ ảnh hưởng đến việc tăng lạm phát.
Về tiền tệ, tín dụng, việc giảm lãi suất huy động và cho vay trong thời gian qua, việc thực hiện quyết liệt hơn để xử lý nợ xấu, tồn kho, bất động sản... sẽ có hiệu ứng làm tăng sức ép đối với CPI./.
Quốc Huy (TTXVN)
