Đại biểu Quốc hội: "Điều gì tạo điều kiện cho các dự án BOT luồn lách"

Đại biểu Nguyễn Ngọc Phương cho rằng, trong quy trách nhiệm đối với các dự án BOT cần phải làm rõ những đơn vị liên quan đến xét duyệt dự án.
Đại biểu Quốc hội: "Điều gì tạo điều kiện cho các dự án BOT luồn lách" ảnh 1Ảnh minh họa. (Ảnh: Doãn Đức/Vietnam+)

Trong mấy năm vừa qua, các dự án BOT đã tạo diện mạo mới về cơ sở hạ tầng giao, tạo điều kiện đi lại thuận lợi cho người dân trên khắp cả nước. Nhưng chính “cơn lốc” này đã nảy sinh hàng loạt các bất cập như thiếu công khai minh bạch, phí cao, các trạm thu phí đặt sai vị trí...

Để hiểu rõ hơn, sáng ngày 26/7, đại biểu Quốc hội Nguyễn Ngọc Phương, đoàn Quảng Bình đã có trao đổi với báo chí xung quanh vấn đề này.

- Qua chênh lệch số thu phí BOT giữa báo cáo và thực tế lên tới 800 triệu đồng/ngày tại tuyến Pháp Vân-Cầu Giẽ, ông có đánh giá gì về vấn đề minh bạch trong thu phí BOT hiện nay?

Ông Nguyễn Ngọc Phương: Có thể BOT là vấn đề mà lâu nay các đại biểu rất nghi ngờ nhưng chưa có cơ sở để làm rõ tính minh bạch của các công trình BOT. Từ thực tế của tuyến đường Pháp Vân– Cầu Giẽ, Bộ Tài chính đã vào kiểm tra giám sát và một số báo chí đã vào thực nghiệm kiểm tra cũng đã thấy kinh phí BOT đang có vấn đề mà Chính phủ cần phải điều tra, làm rõ và phải quy trách nhiệm, xử lý trong thời gian tới.

- Cần phải quy trách nhiệm, cụ thể là như thế nào thưa ông?

Ông Nguyễn Ngọc Phương: Trong quy trách nhiệm, thứ nhất là phải làm rõ những đơn vị liên quan đến xét duyệt dự án vì việc xét duyệt dự án này là không minh bạch. Thứ hai, tôi cho là có điểm gì đó đã tạo điều kiện cho các dự án BOT luồn lách, từ đó làm thất thoát tiền của Nhà nước, đặc biệt là làm tăng thêm lệ phí đối với người dân khi tham gia giao thông trên các tuyến đường BOT.

- Với vai trò của mình, Quốc hội có thể tham gia giám sát như thế nào thưa ông?

Ông Nguyễn Ngọc Phương: Sáng nay Thường vụ Quốc hội cho biết, một trong những nội dung giám sát được rất nhiều đại biểu đồng tình đó là giám sát vấn đề đầu tư và thu phí BOT hiện nay.

Thông qua lượng thông tin báo chí, Quốc hội sẽ có những ý kiến tại Nghị trường phản ánh trên các thông tin đại chúng và buộc các nhà đầu tư BOT phải làm rõ, minh bạch những gian lận của mình và đồng thời các cơ quan chức năng phải vào cuộc, làm rõ, trả lời cho đại biểu trong vấn đề thực hiện thu phí BOT hiện nay.

- Tại khóa này có một vị đại biểu Quốc hội cũng là lãnh đạo một doanh chuyên về BOT. Vị đại biểu đó từng nói rằng, đầu tư BOT chẳng qua là lấy công làm lãi. Ông có bình luận gì về câu nói trên?

Ông Nguyễn Ngọc Phương: Phát biểu của vị đại biểu đó hoàn toàn mang tính cá nhân và trong đó có che giấu những cái gì đó thiếu minh bạch của BOT hiện nay.

Tôi cho rằng, trong vấn đề BOT, ngoài việc báo cáo không trung thực về số thu phí thì còn một điểm mà cử tri cũng như đại biểu Quốc hội rất quan tâm đó là gian lận trong quá trình lập dự án. Có thể, dự án đó đã được nâng khống lên, chính vì thế nên yêu cầu phải kéo dài thời gian thu phí.

- Tuyến Pháp Vân-Cầu Giẽ, vừa rồi cơ quan thanh tra vào và kết luận mỗi ngày thu gần 2 tỷ đồng trong khi họ báo cáo chỉ thu được 1,2 tỷ đồng. Với số tiền đó, họ chỉ cần 11 năm là có thu hồi được được vốn nhưng theo báo cáo họ phải cần đến 17-18 năm? Quốc hội có giám sát được vấn đề này không thưa ông?

Ông Nguyễn Ngọc Phương: Thứ nhất, Quốc hội sẽ không trực tiếp giám sát bằng những hành động cụ thể mà Quốc hội có chủ trương, có Nghị quyết của Quốc hội để giám sát. Sau đó, Quốc hội yêu cầu các cơ quan chức năng như kiểm toán, tài chính, các cơ quan của Chính phủ, của Quốc hội sẽ làm rõ vấn đề này.

Chắc chắn rằng, khi các phương tiện thông tin đại chúng đã đưa tin, Quốc hội đã quan tâm đến vấn đề đó thì chắc chắn rằng việc này sẽ được làm rõ, minh bạch tới quần chúng nhân dân để tạo niềm tin trong nhân dân.

- Bây giờ trong khi ngân sách Nhà nước còn khó khăn, BOT cũng là một trong những phương thức để huy động nguồn lực từ xã hội, doanh nghiệp tư nhân. Với xu hướng như hiện nay, BOT trong thời gian tới sẽ còn phát triển. Theo ông, làm thế nào để chúng ta vừa có thể đạt được mục tiêu xã hội hóa lại vừa có thể đảm bảo được lợi ích người tiêu dùng khi mà có nghi vấn gian lận, lợi ích nhóm tại các BOT như hiện nay?

Ông Nguyễn Ngọc Phương: Phải khẳng định rằng, BOT là một chương trình rất tốt cho xã hội hóa, đặc biệt là việc phát triển cơ sở hạ tầng. Thời gian 5 năm dưới thời nguyên Bộ trưởng Bộ Giao thông Vận tải Đinh La Thăng đã cho thấy hệ thống cơ sở hạ tầng của chúng ta có những bước tiến rất vượt bậc. Lấy được niềm tin của người dân đối với Quốc hội, với Chính phủ và đấy cũng chính thể hiện bước tiến của quốc gia trong bước đường phát triển kinh tế làm cho lưu thông phát triển nhanh hơn, tốt hơn, thuận lợi hơn.

Tất nhiên, qua quá trình thực hiện, BOT đã bộc lộ những vấn đề như một số doanh nghiệp chất lượng xây dựng rất hạn chế. Trong quá trình thẩm tra, thẩm định dự án, các cơ quan chức năng và một số tổ chức, cá nhân thiếu minh bạch, làm chưa rõ. Chính vì thế, hạn chế của BOT đó là làm thất thoát của Nhà nước hoặc đội vốn lên, kéo dài thời gian thu phí thu về lợi nhuận cho nhóm lợi ích và lợi ích của một số cá nhân.

Trong thời gian sắp tới, việc phát triển BOT trong đầu tư xây dựng cơ bản và xã hội hóa ở các lĩnh vực khác là rất cần thiết. Tất nhiên để chống thất thoát trong BOT thì yếu tố rất quan trọng là khâu lập dự án, thẩm định các dự toán và triển khai giám sát quá trình tổ chức thực hiện các dự án BOT.

- Xin cảm ơn ông!

(Vietnam+)

Tin cùng chuyên mục