Theo báo Bưu điện Hoa Nam Buổi sáng (Hong Kong) ngày 17/5, Đài Loan đã tiến hành một cuộc tập trận hải quân gần vùng biển phía Bắc Philippines trong ngày 16/5 sau khi Đài Bắc bác bỏ lời xin lỗi của Manila về vụ lực lượng bảo vệ bờ biển bắn chết ngư dân Đài Loan. Động thái này khiến quan hệ giữa hai bên đã căng thẳng nay lại càng căng thẳng hơn.
Trong một màn diễu võ dương oai nhằm thể hiện sức mạnh quân sự, một tàu chiến lớp Kidd và hai tàu khu trục nhỏ lớp Lafayette của hải quân Đài Loan đã tham gia một cuộc tập trận chung cùng đội tàu của lực lượng bảo vệ bờ biển Đài Loan tại vùng biển gần vị trí 20 độ Vĩ Bắc ở vùng chồng lấn “đặc quyền kinh tế” của Đài Loan và Philippines. Cuộc tập trận rầm rộ này đã được truyền hình Đài Loan tường thuật và đưa tin.
Hai máy bay chiến đấu mang tên lửa loại Mirage 2000-5 cũng tham gia cuộc tập trận. Cuộc tập trận diễn ra với tình huống giả định là một chiến dịch giải cứu, trong đó một máy bay trực thăng cứu hộ được điều động từ Đài Loan tới cứu hộ một ngư dân tới nơi an toàn, trong khi một máy bay trực thăng chống tàu ngầm loại S-70C tiến hành tuần tra quanh khu vực.
Người phát ngôn Bộ Quốc phòng Đài Loan La Thụ Hà cho biết: “Cuộc tập trận được tổ chức nhằm thực hành hoạt động tuần tra chung giữa hải quân và lực lượng bảo vệ bờ biển nhằm bảo vệ ngư dân của chúng tôi cũng như các hoạt động cứu hộ trên biển.”
Người phát ngôn này đã từ chối trả lời câu hỏi liệu những tàu tham gia tập trận đã tiến vào vùng biển cách Đài Loan 170 hải lý về phía Nam, nơi ngư dân Đài Loan Hung Shih-cheng bị lực lượng lượng bảo vệ bờ biển Philippines bắn chết tuần trước, hay chưa.
Tuy nhiên, cuộc tập trận của Đài Loan đã khiến cho tình hình càng thêm căng thẳng. Mỹ đã bày tỏ quan ngại về căng thẳng giữa Đài Loan và Philippines trong vụ việc này, trong khi các nước láng giềng tại khu vực Biển Đông cũng lo lắng quan sát với lo ngại rằng cuộc tập trận của Đài Loan khiến tình hình khu vực trở nên nguy hiểm hơn.
Vụ nổ súng của lực lượng bảo vệ bờ biển Philippines tuần trước đã làm dấy lên sự giận dữ ở Đài Loan, khiến Tổng thống Đài Loan Mã Anh Cửu yêu cầu một lời xin lỗi chính thức và áp đặt các biện pháp trừng phạt đối với Manila.
Ngày 15/5, Tổng thống Philippines Benigno Aquino đã cử phái viên riêng tới Đài Loan để bày tỏ sự tiếc thương sâu sắc và lời xin lỗi của nhân dân Philippines đối với gia đình nạn nhân trong vụ việc “không may và không cố ý”. Tuy nhiên, đặc phái viên của Tổng thống Aquino, ông Amadeo Perez, đã bị từ chối một cuộc gặp với Ngoại trưởng Đài Loan Lâm Vĩnh Lạc và gia đình nạn nhân Hung Shih-cheng cũng từ chối gặp ông Perez trong ngày 16/5.
Sau đó ông Perez đã trở về Manila mà không đạt được mục đích chuyến đi. Đài Loan khẳng định rằng đó là một vụ “giết người có chủ đích,” với bằng chứng là nhiều vết đạn trên tàu cá Đài Loan, trong đó có 18 phát đạn tại cabin, nơi ngư dân Hung Shih-cheng và 3 ngư dân còn lại trên tàu tránh đạn.
Thủ tướng Đài Loan Giang Nghị Hoa ngày 16/5 nói rằng chính quyền Đài Loan thấy phản ứng của Manila là không thể chấp nhận được. Ông Giang Nghị Hoa cũng tuyên bố rằng Đài Loan sẽ chiến đấu đến cùng và ông sẽ không loại trừ các biện pháp trừng phạt mới.
Một nhóm các nhà điều tra Đài Loan đã đến Manila ngày 16/5 để cùng các cộng sự người Philippines điều tra vụ việc này./.
