Chiều 31/1, Việt Nam đã kết thúc thành công tháng đảm trách vị trí Chủ tịch Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc, mở đầu nhiệm kỳ Ủy viên không thường trực Hội đồng Bảo an 2020-2021.
Nhân dịp này, phóng viên TTXVN tại New York (Mỹ) đã có cuộc phỏng vấn Đại sứ Đặng Đình Quý, Trưởng Phái đoàn Việt Nam tại Liên hợp quốc để nhìn lại những dấu mốc đáng nhớ của ngoại giao Việt Nam trong 30 ngày lịch sử vừa qua.
Sau đây là nội dung cuộc phỏng vấn:
- Đại sứ có thể đánh giá sơ bộ về những gì Việt Nam đã làm được trong tháng đảm nhiệm vị trí Chủ tịch luân phiên Hội đồng Bảo an vừa qua?
Đại sứ Đặng Đình Quý: Việt Nam đã hoàn thành tốt nhiệm vụ Chủ tịch trong một tháng có rất nhiều việc phát sinh và Hội đồng Bảo an đã phản ứng rất nhanh, đã có những quyết định kịp thời.
Việt Nam đã làm được những việc mà Việt Nam muốn làm, đó là tận dụng tháng Chủ tịch đầu tiên để đưa ra chủ đề 75 năm Hiến chương Liên hợp quốc, nâng cao nhận thức của toàn hệ thống Liên hợp quốc và các nước thành viên về tầm quan trọng của Hiến chương đối với việc giải quyết hòa bình và an ninh quốc tế.
Việt Nam cũng tận dụng đươc vị trí Chủ tịch ASEAN ở Hà Nội đồng thời là Chủ tịch Hội đồng Bảo an tháng Một này ở đây để đề cao tầm quan trọng của việc hợp tác giữa Liên hợp quốc và các tổ chức khu vực và tiểu khu vực, trong đó lấy ASEAN là một hình mẫu điển hình.
Việt Nam mở đầu tháng Chủ tịch bằng cuộc thảo luận mở có số nước tham gia đông nhất từ trước tới nay là 109 nước và 111 người tham gia phát biểu, diễn ra trong ba ngày và kết thúc bằng sự kiện hợp tác giữa ASEAN và Liên hợp quốc, điều đó giống như cái kết mở với thông điệp rằng: Việt Nam mong muốn hợp tác chặt chẽ hơn nữa trong Liên hợp quốc, giữa Liên hợp quốc và các tổ chức khu vực để nâng cao vai trò của Hiến chương, thượng tôn pháp luật và bảo vệ hòa bình, an ninh quốc tế.
[HĐBA lần đầu thảo luận tăng cường hợp tác Liên hợp quốc-ASEAN]
Ngoài ra, phải nói rằng tháng này là tháng rất vất vả, nhiều việc nhưng Hội đồng Bảo an đã thông qua được rất nhiều sản phẩm.
Có thể nói tháng Một vừa qua là một trong những tháng có nhiều sản phẩm nhất, trong đó có 5 nghị quyết, một tuyên bố Chủ tịch và 7 tuyên bố để thông tin tới báo chí. Đó là những công việc chúng ta và Hội đồng Bảo an nói chung đã làm được trong tháng vừa rồi.
- Theo Đại sứ, những khó khăn lớn nhất trong tháng vừa qua là gì và Việt Nam đã giải quyết những khó khăn này như thế nào?
Đại sứ Đặng Đình Quý: Tháng Chủ tịch vừa qua cũng có rất nhiều khó khăn. Tôi chỉ nêu một ví dụ là vấn đề Cơ chế viện trợ xuyên biên giới của Syria.
Việc này đã được thảo luận suốt từ nhiệm kỳ Chủ tịch tháng của Mỹ là tháng 12/2019 nhưng không đạt được kết quả nhất trí nên lại được tiếp tục đưa ra trong tháng Một Việt Nam làm Chủ tịch, cho đến ngày cuối cùng hết hạn cơ chế đó nếu không được gia hạn sẽ dẫn đến thảm họa nhân đạo cho hàng triệu người Syria.
Đó là một câu hỏi rất khó vì các nước có quan điểm khác nhau, cho nên Chủ tịch phải làm thế nào để họ xích lại gần nhau, làm thế nào để các nước ủy viên Hội đồng Bảo an tìm ra mẫu số chung và đến những phút cuối cùng trước khi hết hạn thì Hội đồng Bảo an đã đồng thuận để thông qua được nghị quyết này.
- Từ lâu cộng đồng quốc tế đã nhận thấy sự chia rẽ khá rõ trong Hội đồng Bảo an, nhất là giữa các nước ủy viên thường trực. Đại sứ có thấy tình hình đó bộc lộ ngay trong tháng vừa qua hay không? Nếu có, Việt Nam và các nước ủy viên không thường trực khác đã làm gì để điều hòa tình hình?
Đại sứ Đặng Đình Quý: Nói là họ chia rẽ cũng không hẳn nhưng tôi nghĩ đó là sự khác biệt về lợi ích, mà khác biệt lợi ích giữa các nước là bình thường.
Đại sứ Đặng Đình Quý, Trưởng Phái đoàn Đại diện Thường trực Việt Nam tại Liên hợp quốc phát biểu tại phiên thảo luận. (Ảnh: TTXVN) Chỉ có điều, diện khác biệt và tính chất khác biệt giờ đã khác trước, cho nên điều quan trọng là phải tìm ra điểm đồng thuận của họ và tìm ra được những khác biệt họ không thể vượt qua và từ đó tìm ra được mẫu số chung.
Mà muốn đạt được mẫu số chung đó, Chủ tịch phải làm thế nào để họ đến được với nhau, nhất trí được công thức để có thể vượt qua. Tháng vừa qua, với sự phối hợp rất chặt chẽ của các nước ủy viên, Hội đồng Bảo an đã làm được điều này đối với một số vấn đề rất cấp bách, rất kịp thời.
- Việt Nam sẽ ưu tiên cho vấn đề gì ngay sau tháng Chủ tịch này, thưa Đại sứ?
Đại sứ Đặng Đình Quý: Việt Nam còn 23 tháng nữa của nhiệm kỳ Ủy viên không thường trực Hội đồng Bảo an và nói xa hơn là sau nhiệm kỳ Việt Nam vẫn phải tiếp tục đóng góp cho Hội đồng Bảo an bởi sự nghiệp này còn rất lâu dài để đạt được mục tiêu đã đề ra là nâng tầm đối ngoại đa phương của đất nước.
Việc chuẩn bị cho 23 tháng tới sẽ làm gì, làm thế nào để đóng góp thực chất hơn, sâu hơn, với vị thế cao hơn của Việt Nam đối với cộng đồng quốc tế trong công cuộc giữ gìn hòa bình an ninh là một việc khó, không hề dễ dàng.
Đồng thời, một việc nữa Việt Nam phải tiến hành chuẩn bị dần cho tháng Chủ tịch tiếp theo mà Việt Nam sẽ đảm nhiệm vào tháng 4/2021 để làm sao sẽ còn thành công hơn tháng này, tôi cho rằng đây cũng là một thách thức rất lớn./.
