Nhằm tháo gỡ những bất cập sau đợt thí điểm mở bán 238 căn hộ thu nhập thấp tại Ngô Thì Nhậm, Hà Đông vừa qua, ngày 18/3, thành phố Hà Nội đã triệu tập lãnh đạo các quận, phường và 13 chủ đầu tư để tổ chức rút kinh nghiệm, hoàn chỉnh từ khâu xác nhận đối tượng, hộ khẩu, tình trạng nhà ở của người mua đến khâu xét duyệt hồ sơ của chủ đầu tư.
Chính quyền cơ sở phải có trách nhiệm xác nhận rõ tình trạng nhà ở
Đáng chú ý, để hạn chế những tồn tại, phát sinh, trong những đợt tiếp nhận hồ sơ mua nhà thu nhập thấp sắp tới, thành phố Hà Nội đã yêu cầu lãnh đạo Ủy ban Nhân dân các phường nâng cao trách nhiệm trong việc xác nhận hộ khẩu, nhân khẩu và tình trạng nhà ở cho người có nhu cầu mua, thuê, thuê mua nhà ở loại này với các nội dung cụ thể như: Xác nhận rõ chưa có nhà ở, hoặc đã có nhà ở nhưng diện tích ở bình quân dưới 5m2/người và chỉ được xác nhận 1 lần duy nhất cho mỗi hộ gia đình. Thành phố cũng lưu ý chính quyền phường tránh triệt để việc chỉ xác nhận chữ ký của Tổ trưởng dân phố hoặc chỉ xác nhận phần hộ khẩu mà không đề cập đến tình trạng nhà ở.
Thành phố cũng khuyến cáo các đối tượng thuộc diện được mua nhà ở thu nhập thấp tự chịu trách nhiệm về tính xác thực đã kê khai.
Trên thực tế, nhiều trường hợp người dân có hộ khẩu một nơi nhưng thường trú tại nơi khác, gây khó khăn cho Tổ trưởng dân phố và chính quyền sở tại trong quá trình xác nhận về tình trạng nhà ở. Thậm chí có trường hợp sở hữu nhiều nhà ở nơi khác nhưng tại nơi đăng ký hộ khẩu thì lại đang ở nhờ.
Ngoài ra, chính quyền địa phương cũng phải có trách nhiệm chủ động tư vấn về chủ trương, chính sách của thành phố, cũng như các dự án đang được triển khai trên địa bàn cho người dân tự cân nhắc, lựa chọn, tránh việc nộp đơn xin mua tại nhiều dự án, xin xác nhận nhiều lần…
Ưu tiên các đối tượng nội thành
Theo ông Nguyễn Quốc Tuấn, Phó Giám đốc Sở Xây dựng Hà Nội, tại những đợt mở bán tới đây, do số lượng căn hộ có hạn nên thành phố ưu tiên những người có hộ khẩu thường trú tại các quận nội thành; những người tạm trú dài hạn và các huyện ngoại thành chưa được xét duyệt.
Tuy nhiên, đây cũng là vấn đề gây bức xúc cho các hộ dân sinh sống ở vùng ngoại ô thành phố. Bởi, khu vực này tập trung rất nhiều người dân lao động có mức sống trung bình, có nguyện vọng được mua nhà diện này.
Đơn cử như tại dự án nhà ở thu nhập thấp tại Khu đô thị Đặng Xá, huyện Gia Lâm do Tổng Công ty Vigracera làm chủ đầu tư với hơn 1000 căn hộ chào bán từ hơn 1 tuần nay, nhưng số lượng đơn đăng ký vẫn ở mức thấp. Trong khi đó, nhiều trường hợp có hộ khẩu Gia Lâm có thể đủ tiêu chuẩn nhưng lại không nằm trong đối tượng được xét duyệt.
Đề cập đến vấn đề này, ông Nguyễn Quốc Tuấn cho biết, sau khi tiếp nhận đủ hồ sơ của các đối tượng thuộc diện ưu tiên, thành phố sẽ linh hoạt xem xét mở rộng nhóm đối tượng mua cho phù hợp với tình hình trên cơ sở điều tra nhu cầu thực tế.
Giá bán sẽ ở mức hợp lý
Xung quanh những thắc mắc của người dân khi chủ đầu tư tiếp nhận đơn nhưng chưa thông báo giá bán, ông Tuấn cho biết, mức giá của các căn hộ diện này sẽ được các cơ quan chức năng của thành phố thẩm định, cân nhắc trên cơ sở vừa đảm bảo quyền lợi của chủ đầu tư đồng thời thực hiện đúng chủ trương, chính sách của Nhà nước, thành phố trong việc tháo gỡ khó khăn về nhà ở cho người có thu nhập thấp. Chủ đầu tư đã được hưởng nhiều ưu đãi của thành phố trong quá trình triển khai dự án như: Miễn tiền thuế sử dụng đất, hỗ trợ vay ưu đãi lãi suất ngân hàng… Về mặt nguyên tắc, giá bán được tính theo giá thành xây dựng, chủ đầu tư chỉ được cộng thêm 10% lãi. Theo một số chuyên gia quản lý Nhà nước về xây dựng, giá bán của loại nhà ở này ở mức khoảng 10 triệu đồng/m2 là hợp lý.
Liên quan đến tiêu chí ưu tiên trong thang điểm xét duyệt mua nhà ở thu nhập thấp, đại diện Sở Lao động, Thương binh và Xã hội cho biết, Sở chỉ xác nhận những trường hợp thuộc diện người có công với cách mạng, đối tượng chính sách với điều kiện đã có hộ khẩu thường trú và đang hưởng chế độ chính sách tại Hà Nội. Trong trường hợp có nhiều tiêu chí thuộc diện được ưu tiên thì người mua chỉ được tính điểm đối với tiêu chí cao nhất.
Kê khai gian dối buộc phải trả lại nhà đã mua
Để hạn chế đến mức thấp nhất các sai sót cũng như vi phạm của chủ đầu tư và đối tượng mua, thành phố đã ban hành chế tài xử lý cụ thể, trong đó, tất cả các trường hợp cố tình gian dối về đối tượng, điều kiện để được thuê, thuê mua nhà ở thu nhập thấp, thì ngoài việc bị xử phạt vi phạm hành chính, còn bị buộc phải trả lại nhà đã mua, thuê mua. Người lợi dụng chức vụ, quyền hạn, làm trái các quy định liên quan đến xác nhận đối tượng, cũng như việc bán, cho thuê, thuê mua và quản lý nhà thu nhập thấp, tùy theo mức độ vi phạm có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự. Các chủ đầu tư dự án không thực hiện đúng quy định của thành phố thì có thể bị buộc phải hoàn trả các khoản kinh phí được ưu đãi; thu hồi dự án và không được thực hiện các dự án kinh doanh bất động sản trong thời gian hai năm…
Cũng theo ông Tuấn, qua kiểm tra, dự án thí điểm tại Ngô Thì Nhậm, Hà Đông chủ đầu tư đã thực hiện nghiêm túc các quy định của thành phố và đến thời điểm này, chưa phát hiện trường hợp vi phạm nào.
Đại diện lãnh đạo Sở Xây dựng cũng khẳng định, đây là chủ trương đúng đắn của Chính phủ trong việc thực hiện mục tiêu đảm bảo an sinh xã hội, song song với phát triển kinh tế, cải thiện điều kiện sống của người dân. Chủ trương này đã nhận được sự ủng hộ tích cực từ phía nhân dân, các cấp chính quyền và doanh nghiệp. Tuy nhiên, thành phố cũng đã chỉ đạo các đơn vị liên quan, trong quá trình triển khai, từng bước hoàn thiện cơ chế chính sách nhằm đảm bảo công khai, minh bạch, tạo thuận lợi cao nhất cho người dân./.
Chính quyền cơ sở phải có trách nhiệm xác nhận rõ tình trạng nhà ở
Đáng chú ý, để hạn chế những tồn tại, phát sinh, trong những đợt tiếp nhận hồ sơ mua nhà thu nhập thấp sắp tới, thành phố Hà Nội đã yêu cầu lãnh đạo Ủy ban Nhân dân các phường nâng cao trách nhiệm trong việc xác nhận hộ khẩu, nhân khẩu và tình trạng nhà ở cho người có nhu cầu mua, thuê, thuê mua nhà ở loại này với các nội dung cụ thể như: Xác nhận rõ chưa có nhà ở, hoặc đã có nhà ở nhưng diện tích ở bình quân dưới 5m2/người và chỉ được xác nhận 1 lần duy nhất cho mỗi hộ gia đình. Thành phố cũng lưu ý chính quyền phường tránh triệt để việc chỉ xác nhận chữ ký của Tổ trưởng dân phố hoặc chỉ xác nhận phần hộ khẩu mà không đề cập đến tình trạng nhà ở.
Thành phố cũng khuyến cáo các đối tượng thuộc diện được mua nhà ở thu nhập thấp tự chịu trách nhiệm về tính xác thực đã kê khai.
Trên thực tế, nhiều trường hợp người dân có hộ khẩu một nơi nhưng thường trú tại nơi khác, gây khó khăn cho Tổ trưởng dân phố và chính quyền sở tại trong quá trình xác nhận về tình trạng nhà ở. Thậm chí có trường hợp sở hữu nhiều nhà ở nơi khác nhưng tại nơi đăng ký hộ khẩu thì lại đang ở nhờ.
Ngoài ra, chính quyền địa phương cũng phải có trách nhiệm chủ động tư vấn về chủ trương, chính sách của thành phố, cũng như các dự án đang được triển khai trên địa bàn cho người dân tự cân nhắc, lựa chọn, tránh việc nộp đơn xin mua tại nhiều dự án, xin xác nhận nhiều lần…
Ưu tiên các đối tượng nội thành
Theo ông Nguyễn Quốc Tuấn, Phó Giám đốc Sở Xây dựng Hà Nội, tại những đợt mở bán tới đây, do số lượng căn hộ có hạn nên thành phố ưu tiên những người có hộ khẩu thường trú tại các quận nội thành; những người tạm trú dài hạn và các huyện ngoại thành chưa được xét duyệt.
Tuy nhiên, đây cũng là vấn đề gây bức xúc cho các hộ dân sinh sống ở vùng ngoại ô thành phố. Bởi, khu vực này tập trung rất nhiều người dân lao động có mức sống trung bình, có nguyện vọng được mua nhà diện này.
Đơn cử như tại dự án nhà ở thu nhập thấp tại Khu đô thị Đặng Xá, huyện Gia Lâm do Tổng Công ty Vigracera làm chủ đầu tư với hơn 1000 căn hộ chào bán từ hơn 1 tuần nay, nhưng số lượng đơn đăng ký vẫn ở mức thấp. Trong khi đó, nhiều trường hợp có hộ khẩu Gia Lâm có thể đủ tiêu chuẩn nhưng lại không nằm trong đối tượng được xét duyệt.
Đề cập đến vấn đề này, ông Nguyễn Quốc Tuấn cho biết, sau khi tiếp nhận đủ hồ sơ của các đối tượng thuộc diện ưu tiên, thành phố sẽ linh hoạt xem xét mở rộng nhóm đối tượng mua cho phù hợp với tình hình trên cơ sở điều tra nhu cầu thực tế.
Giá bán sẽ ở mức hợp lý
Xung quanh những thắc mắc của người dân khi chủ đầu tư tiếp nhận đơn nhưng chưa thông báo giá bán, ông Tuấn cho biết, mức giá của các căn hộ diện này sẽ được các cơ quan chức năng của thành phố thẩm định, cân nhắc trên cơ sở vừa đảm bảo quyền lợi của chủ đầu tư đồng thời thực hiện đúng chủ trương, chính sách của Nhà nước, thành phố trong việc tháo gỡ khó khăn về nhà ở cho người có thu nhập thấp. Chủ đầu tư đã được hưởng nhiều ưu đãi của thành phố trong quá trình triển khai dự án như: Miễn tiền thuế sử dụng đất, hỗ trợ vay ưu đãi lãi suất ngân hàng… Về mặt nguyên tắc, giá bán được tính theo giá thành xây dựng, chủ đầu tư chỉ được cộng thêm 10% lãi. Theo một số chuyên gia quản lý Nhà nước về xây dựng, giá bán của loại nhà ở này ở mức khoảng 10 triệu đồng/m2 là hợp lý.
Liên quan đến tiêu chí ưu tiên trong thang điểm xét duyệt mua nhà ở thu nhập thấp, đại diện Sở Lao động, Thương binh và Xã hội cho biết, Sở chỉ xác nhận những trường hợp thuộc diện người có công với cách mạng, đối tượng chính sách với điều kiện đã có hộ khẩu thường trú và đang hưởng chế độ chính sách tại Hà Nội. Trong trường hợp có nhiều tiêu chí thuộc diện được ưu tiên thì người mua chỉ được tính điểm đối với tiêu chí cao nhất.
Kê khai gian dối buộc phải trả lại nhà đã mua
Để hạn chế đến mức thấp nhất các sai sót cũng như vi phạm của chủ đầu tư và đối tượng mua, thành phố đã ban hành chế tài xử lý cụ thể, trong đó, tất cả các trường hợp cố tình gian dối về đối tượng, điều kiện để được thuê, thuê mua nhà ở thu nhập thấp, thì ngoài việc bị xử phạt vi phạm hành chính, còn bị buộc phải trả lại nhà đã mua, thuê mua. Người lợi dụng chức vụ, quyền hạn, làm trái các quy định liên quan đến xác nhận đối tượng, cũng như việc bán, cho thuê, thuê mua và quản lý nhà thu nhập thấp, tùy theo mức độ vi phạm có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự. Các chủ đầu tư dự án không thực hiện đúng quy định của thành phố thì có thể bị buộc phải hoàn trả các khoản kinh phí được ưu đãi; thu hồi dự án và không được thực hiện các dự án kinh doanh bất động sản trong thời gian hai năm…
Cũng theo ông Tuấn, qua kiểm tra, dự án thí điểm tại Ngô Thì Nhậm, Hà Đông chủ đầu tư đã thực hiện nghiêm túc các quy định của thành phố và đến thời điểm này, chưa phát hiện trường hợp vi phạm nào.
Đại diện lãnh đạo Sở Xây dựng cũng khẳng định, đây là chủ trương đúng đắn của Chính phủ trong việc thực hiện mục tiêu đảm bảo an sinh xã hội, song song với phát triển kinh tế, cải thiện điều kiện sống của người dân. Chủ trương này đã nhận được sự ủng hộ tích cực từ phía nhân dân, các cấp chính quyền và doanh nghiệp. Tuy nhiên, thành phố cũng đã chỉ đạo các đơn vị liên quan, trong quá trình triển khai, từng bước hoàn thiện cơ chế chính sách nhằm đảm bảo công khai, minh bạch, tạo thuận lợi cao nhất cho người dân./.
Minh Nghĩa (TTXVN/Vietnam+)
