Trong khi các doanh nghiệp bán lẻ trong nước còn đủng đỉnh "tận hưởng" những chính sách ưu đãi, thì các đại gia bán lẻ nước ngoài tại Việt Nam như Big C, Metro và Lotte Mart vẫn chưa chịu ngồi yên với thị phần đang ngày càng được mở rộng của mình.
Các "đại gia" này, bằng việc mua đất chuẩn bị mở các điểm bán hàng mới… kèm theo một tiềm lực về vốn, kỹ thuật quản lý hiện đại cũng như sự hỗ trợ từ mạng lưới phân phối toàn cầu đang tạo một sức ép lớn lên hệ thống phân phối của các doanh nghiệp Việt Nam.
Bên lề cuộc họp giữa các nhà bán lẻ Việt Nam với lãnh đạo Bộ Công thương diễn ra mới đây, ông Vũ Vinh Phú, Ủy viên Hiệp hội bán lẻ Việt Nam, đã có cuộc trao đổi riêng với Vietnam+ về hoạt động bán lẻ trong nước.
Sau gần một năm mở cửa thị trường bán lẻ, theo ông, các doanh nghiệp trong nước đã có thể “đối mặt” trực tiếp với các doanh nghiệp FDI chưa?
Ông Vũ Vinh Phú: Phải nói rằng các nhà phân phối trong nước vẫn “chạy” chậm lắm, chưa đủ sức cạnh tranh với các doanh nghiệp nước ngoài, nhất là sự kém liên kết. Cho đến thời điểm hiện nay, chỉ khoảng 30% doanh nghiệp Việt Nam là đủ sức cạnh tranh với các “đại gia” FDI.
Trên thực tế, 10 siêu thị tại Hà Nội vẫn cử 10 người đi mua dầu ăn riêng lẻ, điều này thể hiện sự liên kết rất kém, làm tăng chi phí vào giá bán sản phẩm.
Vậy, những bất lợi của doanh nghiệp bán lẻ Việt Nam so với doanh nghiệp 100% vốn nước ngoài trong giai đoạn hiện nay là gì?
Ông Vũ Vinh Phú: Hiện nay, các nhà bán lẻ trong nước so với doanh nghiệp 100% vốn nước ngoài thì bất lợi nhiều hơn thuận lợi. Cụ thể, chúng ta kém họ về vốn, về kinh nghiệm thu mua phân phối toàn cầu, về doanh số đầu tư; bất lợi về tính chuyên nghiệp, văn hóa phục vụ, bất lợi về công nghệ bán hàng, năng suất lao động; thiếu liên kết, yếu kém trong quản lý nội bộ và chúng ta cũng chưa xây dựng được thương hiệu mạnh.
Đó là nhìn từ góc độ chủ quan của doanh nghiệp, vậy còn những khó khăn từ phía các cơ quan quản lý nhà nước thì sao?
Ông Vũ Vinh Phú: Chúng ta vẫn chưa kiểm soát tốt vấn đề buôn lậu, hàng giả hàng nhái và chính sách thuế không công bằng. Ở siêu thị thì 1 gói tăm cũng phải có hóa đơn, trong khi ở bên ngoài mua hàng chục triệu đồng cũng chẳng thấy hóa đơn.
Ngoài ra, chúng ta vẫn để xảy ra những vi phạm lớn trong luật cạnh tranh. Cụ thể, có lúc doanh nghiệp nước ngoài bán hàng với giá thấp hơn giá thành rất nhiều, trong khi mình lại bán đúng giá. Như vậy là doanh nghiệp FDI vi phạm luật cạnh tranh, nhưng cơ quan quản lý nhà nước lại không kịp thời xử lý.
Nhưng nhiều người lại cho rằng, trong giai đoạn khó khăn hiện nay thì doanh nghiệp nên giảm bớt những chi phí không cần thiết mà tập trung cho chất lượng hàng hóa để giảm giá thành sản phẩm?
Ông Vũ Vinh Phú: Đã là nhà kinh doanh thì phải hiểu biết tâm lý của các đối tượng khách hàng. Đâu phải thị hiếu của người tiêu dùng ai cũng giống ai. Đối với nhiều người đôi khi giá cả lại không phải là vấn đề chính, mà cái họ quan tâm là mốt, là hàng độc, mẫu mã phong phú, phù hợp với họ.
Vì vậy, điều chúng ta phải làm là bám sát lấy thị hiếu của từng đối tượng mình cung cấp hàng hoá. Hiện nay, nhiều mặt hàng muốn vào các siêu thị tại Hà Nội có khi hàng tháng trời chưa vào được vì có rất nhiều vấn đề trong cơ chế hành chính hay những tiêu cực phí. Làm như vậy nghĩa là, chúng ta tự tay trái đánh tay phải thôi, chứ không liên quan đến doanh nghiệp nước ngoài!
Quan điểm của ông về kết luận của Bộ Công Thương cho rằng phải đứng trên lợi ích toàn cục, không phân biệt doanh nghiệp trong nước hay FDI?
Ông Vũ Vinh Phú: Theo tôi, muốn gì thì gì, chúng ta cũng không thể lệch về phía bên nào mà phải công khai minh bạch, đối xử với doanh nghiệp nước ngoài bán lẻ và doanh nghiệp trong nước phải như nhau, trên cơ sở là quy hoạch, chứ không thể là tiêu chí nọ, tiêu chí kia. Giấy phép con chúng ta đã có rất nhiều rồi, chúng ta cũng không nên đẻ thêm giấy phép nữa làm gì.
Cái gì chúng ta làm được theo cam kết thì làm, còn không chúng ta sẽ hỗ trợ cho doanh nghiệp trong nước bằng cách khác, ví dụ nếu điều kiện 2 doanh nghiệp như nhau thì nên ưu tiên cho doanh nghiệp trong nước. Mình làm kinh tế phải bằng tư duy kinh tế, bình đẳng khoa học, chứ không thể thiên vị ai.
Ông dự báo như thế nào về thị trường bán lẻ Việt Nam từ nay đến cuối năm?
Ông Vũ Vinh Phú: Thị trường bán lẻ Việt Nam vẫn sẽ sôi động với 86 triệu dân và với sức mua tốt. Nhưng nếu quản lý không tốt thì lợi thế sẽ nghiêng về hàng nhập lậu, hàng giả và doanh nghiệp nước ngoài. Vì vậy, cả vĩ mô và vi mô đều phải cố gắng, nhưng vĩ mô phải cố gắng 70% và vi mô 30%.
Xin trân trọng cảm ơn ông!
Các "đại gia" này, bằng việc mua đất chuẩn bị mở các điểm bán hàng mới… kèm theo một tiềm lực về vốn, kỹ thuật quản lý hiện đại cũng như sự hỗ trợ từ mạng lưới phân phối toàn cầu đang tạo một sức ép lớn lên hệ thống phân phối của các doanh nghiệp Việt Nam.
Bên lề cuộc họp giữa các nhà bán lẻ Việt Nam với lãnh đạo Bộ Công thương diễn ra mới đây, ông Vũ Vinh Phú, Ủy viên Hiệp hội bán lẻ Việt Nam, đã có cuộc trao đổi riêng với Vietnam+ về hoạt động bán lẻ trong nước.
Sau gần một năm mở cửa thị trường bán lẻ, theo ông, các doanh nghiệp trong nước đã có thể “đối mặt” trực tiếp với các doanh nghiệp FDI chưa?
Ông Vũ Vinh Phú: Phải nói rằng các nhà phân phối trong nước vẫn “chạy” chậm lắm, chưa đủ sức cạnh tranh với các doanh nghiệp nước ngoài, nhất là sự kém liên kết. Cho đến thời điểm hiện nay, chỉ khoảng 30% doanh nghiệp Việt Nam là đủ sức cạnh tranh với các “đại gia” FDI.
Trên thực tế, 10 siêu thị tại Hà Nội vẫn cử 10 người đi mua dầu ăn riêng lẻ, điều này thể hiện sự liên kết rất kém, làm tăng chi phí vào giá bán sản phẩm.
Vậy, những bất lợi của doanh nghiệp bán lẻ Việt Nam so với doanh nghiệp 100% vốn nước ngoài trong giai đoạn hiện nay là gì?
Ông Vũ Vinh Phú: Hiện nay, các nhà bán lẻ trong nước so với doanh nghiệp 100% vốn nước ngoài thì bất lợi nhiều hơn thuận lợi. Cụ thể, chúng ta kém họ về vốn, về kinh nghiệm thu mua phân phối toàn cầu, về doanh số đầu tư; bất lợi về tính chuyên nghiệp, văn hóa phục vụ, bất lợi về công nghệ bán hàng, năng suất lao động; thiếu liên kết, yếu kém trong quản lý nội bộ và chúng ta cũng chưa xây dựng được thương hiệu mạnh.
Đó là nhìn từ góc độ chủ quan của doanh nghiệp, vậy còn những khó khăn từ phía các cơ quan quản lý nhà nước thì sao?
Ông Vũ Vinh Phú: Chúng ta vẫn chưa kiểm soát tốt vấn đề buôn lậu, hàng giả hàng nhái và chính sách thuế không công bằng. Ở siêu thị thì 1 gói tăm cũng phải có hóa đơn, trong khi ở bên ngoài mua hàng chục triệu đồng cũng chẳng thấy hóa đơn.
Ngoài ra, chúng ta vẫn để xảy ra những vi phạm lớn trong luật cạnh tranh. Cụ thể, có lúc doanh nghiệp nước ngoài bán hàng với giá thấp hơn giá thành rất nhiều, trong khi mình lại bán đúng giá. Như vậy là doanh nghiệp FDI vi phạm luật cạnh tranh, nhưng cơ quan quản lý nhà nước lại không kịp thời xử lý.
Nhưng nhiều người lại cho rằng, trong giai đoạn khó khăn hiện nay thì doanh nghiệp nên giảm bớt những chi phí không cần thiết mà tập trung cho chất lượng hàng hóa để giảm giá thành sản phẩm?
Ông Vũ Vinh Phú: Đã là nhà kinh doanh thì phải hiểu biết tâm lý của các đối tượng khách hàng. Đâu phải thị hiếu của người tiêu dùng ai cũng giống ai. Đối với nhiều người đôi khi giá cả lại không phải là vấn đề chính, mà cái họ quan tâm là mốt, là hàng độc, mẫu mã phong phú, phù hợp với họ.
Vì vậy, điều chúng ta phải làm là bám sát lấy thị hiếu của từng đối tượng mình cung cấp hàng hoá. Hiện nay, nhiều mặt hàng muốn vào các siêu thị tại Hà Nội có khi hàng tháng trời chưa vào được vì có rất nhiều vấn đề trong cơ chế hành chính hay những tiêu cực phí. Làm như vậy nghĩa là, chúng ta tự tay trái đánh tay phải thôi, chứ không liên quan đến doanh nghiệp nước ngoài!
Quan điểm của ông về kết luận của Bộ Công Thương cho rằng phải đứng trên lợi ích toàn cục, không phân biệt doanh nghiệp trong nước hay FDI?
Ông Vũ Vinh Phú: Theo tôi, muốn gì thì gì, chúng ta cũng không thể lệch về phía bên nào mà phải công khai minh bạch, đối xử với doanh nghiệp nước ngoài bán lẻ và doanh nghiệp trong nước phải như nhau, trên cơ sở là quy hoạch, chứ không thể là tiêu chí nọ, tiêu chí kia. Giấy phép con chúng ta đã có rất nhiều rồi, chúng ta cũng không nên đẻ thêm giấy phép nữa làm gì.
Cái gì chúng ta làm được theo cam kết thì làm, còn không chúng ta sẽ hỗ trợ cho doanh nghiệp trong nước bằng cách khác, ví dụ nếu điều kiện 2 doanh nghiệp như nhau thì nên ưu tiên cho doanh nghiệp trong nước. Mình làm kinh tế phải bằng tư duy kinh tế, bình đẳng khoa học, chứ không thể thiên vị ai.
Ông dự báo như thế nào về thị trường bán lẻ Việt Nam từ nay đến cuối năm?
Ông Vũ Vinh Phú: Thị trường bán lẻ Việt Nam vẫn sẽ sôi động với 86 triệu dân và với sức mua tốt. Nhưng nếu quản lý không tốt thì lợi thế sẽ nghiêng về hàng nhập lậu, hàng giả và doanh nghiệp nước ngoài. Vì vậy, cả vĩ mô và vi mô đều phải cố gắng, nhưng vĩ mô phải cố gắng 70% và vi mô 30%.
Xin trân trọng cảm ơn ông!
Đức Duy (Vietnam+)
