Tổng thống Mỹ Donald Trump. (Nguồn: Reuters) Trong bài viết đăng trên trang Globe and Mail cuối tuần trước, Jared Yates Sexton - Phó Giáo sư của trường Đại học Nam Georgia, đồng thời là tác giả của cuốn "Chuyện về cơn thịnh nộ của Mỹ" - cho rằng Tổng thống Mỹ Donald Trump dường như đã chạm đến điểm khởi đầu của giai đoạn kết thúc.
Theo bài viết, tuần qua đã đi vào lịch sử nước Mỹ khi Paul Manafort - cựu Chủ tịch chiến dịch tranh cử của Trump - bị kết án với 8 tội danh, trong đó có tội gian lận thuế.
Gần như cùng thời điểm, Michael Cohen - cựu luật sư riêng của Trump - cũng chính thức nhận tội trong phiên tòa ở Manhattan với 5 cáo buộc, trong đó có 2 cáo buộc "vi phạm chiến dịch tranh cử" có liên quan đến tổng thống Mỹ.
Tin tức nóng hổi đã nhanh chóng tràn ngập trên các tờ báo và mạng xã hội, nhưng trên tất cả là những ý kiến đề cập đến khả năng Trump sẽ liên tiếp phải đối mặt với các vụ bê bối từ vấn đề này sang vấn đề khác.
Khi Trump đứng trên bục thuyết trình tại một cuộc biểu tình ở Tây Virginia, ông hầu như không nhắc gì đến những vấn đề này. Tuy nhiên, như cách thức thường thấy, ngay sau đó là liên tiếp các thông điệp trên trang Twitter cá nhân, trong đó Trump khẳng định rằng những tội danh vi phạm chiến dịch tranh cử mà Cohen thừa nhận trước tòa không phải là phạm tội "thực sự."
Tuy nhiên, trong cuộc trả lời phỏng vấn bất ngờ với hãng tin Fox News sau đó, Trump ít nhiều thừa nhận bản thân đã vi phạm quy định liên bang và không quên cảnh báo về những nguy hại có thể xảy ra đối với thị trường chứng khoán Mỹ và toàn cầu nếu ông bị luận tội. "Tôi không hiểu làm thế nào bạn có thể luận tội một người đang làm rất tốt công việc của mình," nhà lãnh đạo Mỹ lập luận vớt vát như vậy.
[Mỹ: Bất bình đẳng gia tăng cùng với nhiều khủng hoảng]
Theo Phó Giáo sư Sexton, khi nhìn lại rất cả những diễn biến này có thể thấy dường như chính quyền Trump đã khởi đầu "quy trình kết thúc." Mặc dù những bằng chứng về sự thông đồng và cản trở công lý đang được phơi bày trước công luận vẫn chưa đủ mạnh để buộc Trump phải thừa nhận trách nhiệm trước báo giới, nhưng đáng lẽ ra những người ủng hộ cũng như đảng Cộng hòa không nên để điều này xảy khi nó "vẫn còn trong trứng nước."
Mặc dù không ít người có cảm giác rằng Trump - vẫn đang tiếp tục tập hợp sức mạnh, ảnh hưởng và sự giàu có - sẽ tiếp tục thao túng các hệ thống pháp quyền bị rạn nứt hiện nay để thoát tội, nhưng có lẽ cũng đã xuất hiện dấu hiệu cho thấy nguy cơ Trump bị luận tội hoàn toàn có thể xảy ra. Lý do rất đơn giản: sự thật luôn là sự thật.
Cho dù Trump có cố gắng phá vỡ hiện thực, hay Công tố viên Rudy Giuliani có làm gì đi chăng nữa, thì cuộc điều tra của Robert Mueller cũng sẽ đưa ra những kết luận phân minh rõ ràng và không thể chối cãi.
Tại Virginia, bồi thẩm đoàn gồm 12 người, trong đó có một người ủng hộ Trump, cũng đã phải thừa nhận "không muốn Paul Manafort nhận phán quyết phạm tội nhưng anh ta không thoát được" do những chứng cứ rõ ràng và sự nhất trí cao của bồi thẩm đoàn đối với 8/18 tội danh.
Với luật sư Michael Cohen, người luôn trung thành ủng hộ Trump và lâu nay kiên quyết bác bỏ bất kỳ cáo buộc sai phạm nào nhằm vào thân chủ của mình, kết quả cũng không khác gì hơn khi Cohen cuối cùng cũng đã phải nhận tội trước tòa.
Có vẻ như một chương đen tối trong lịch sử nước Mỹ đang đến. Trong thời kỳ bất ổn kéo dài đáng lo ngại và chưa có lối thoát hiện nay, sức mạnh pháp quyền sẽ buộc một người như Trump phải có trách nhiệm.
Người dân đang phải chịu đựng, các nguyên tắc nền tảng đang bị đe dọa, các thể chế bị phá vỡ và lộ rõ thất bại... Nhưng "sau cơn hồng thủy, nước lũ cuối cùng cũng sẽ rút đi."
Theo Phó Giáo sư Sexton, những sự kiện tuần qua vẫn chưa kết thúc, và cũng chưa đặt "dấu chấm hết" cho sự nghiệp của chủ nhân Nhà Trắng. Đây sẽ là một tiến trình dài đối với Trump, và ông có thể hy sinh bất cứ ai, bất kể người đó đang có mối quan hệ tốt đẹp hay thể hiện lòng trung thành với ông đến mức nào, nếu điều đó có thể giúp ông bảo vệ được chính mình.
Vì thế, sẽ chẳng có gì ngạc nhiên nếu Trump cố tìm cách sa thải Cố vấn đặc biệt Mueller, Tổng chưởng lý Jeff Sessions, hay đơn giản là lạm dụng quyền hạn của tổng thống để thoát tội. Sự tuyệt vọng sẽ dẫn đến những hành động tuyệt vọng, và đã có những ý kiến cho rằng có khả năng Trump sẵn sàng kéo nước Mỹ cùng "lao dốc."
Với bản tính của mình, Trump hoàn toàn có thể làm tất cả những điều trên nếu có cơ hội. Đó là lý do tại sao sau những cáo buộc pháp lý, lời nhận tội và bằng chứng được phơi bày, đã đến lúc đảng Cộng hòa phải đối mặt với sự thật để gây sức ép với Trump.
Nếu vẫn còn những người bất chấp sự thật để tiếp tục ủng hộ tổng thống một cách mù quáng, Trump sẽ đẩy chính trường Mỹ rơi vào khủng hoảng một khi nhận thấy bản thân "bị đe dọa." Nếu đảng Cộng hòa không thực hiện nghĩa vụ đó của mình, có thể nói nước Mỹ sẽ đến hồi tan rã.
Nói cách khác, mọi lựa chọn đã trở nên rõ ràng và cuối cùng thời điểm quyết định cũng đã đến. Mỗi một ngày trôi qua sẽ có thêm bằng chứng xác thực về những hành động sai phạm của Trump và càng khiến ông phải tìm mọi cách "che đậy."
Thông đồng, cản trở công lý hay vi phạm các quy định tài chính có thể chỉ là phần nổi của hàng loạt sai phạm khác (của Trump) chưa được phát giác. Đã đến lúc không thể phủ nhận thực tế, không thể trốn chạy thực tế và nước Mỹ phải chăng không nên có một nhà lãnh đạo như Donald Trump?
