Theo phóng viên TTXVN tại Geneva, ngày 25/7, Canada và Liên minh châu Âu (EU) công bố kế hoạch thành lập một hội đồng phúc thẩm giải quyết tranh chấp thương mại tạm thời, trước khi cơ quan phúc thẩm của Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) ngừng hoạt động.
Chính quyền của Tổng thống Mỹ Donald Trump đã ngăn cản việc bổ nhiệm các thẩm phán mới cho bộ phận phúc thẩm thuộc Cơ quan giải quyết tranh chấp của WTO (DSB), được coi là tòa án cao nhất giải quyết các tranh chấp thương mại.
Các đại diện thương mại Mỹ cáo buộc các thẩm phán phúc thẩm DSB hành động vượt thẩm quyền.
Từ nay đến cuối năm, nếu không có thẩm phán mới nào được bổ nhiệm, bộ phận phúc thẩm của DSB sẽ không đủ số thành viên tối thiểu để giải quyết các vụ việc, do một số thẩm phán sắp kết thúc nhiệm kỳ.
[CETA là chủ đề 'nóng' tại Hội nghị thượng đỉnh EU-Canada]
Trước tình hình này, EU và Canada đã đi đến một thỏa thuận song phương thành lập một hội đồng lâm thời để phân xử các kháng cáo trong trường hợp phát sinh tranh chấp giữa Brussels và Ottawa.
Tuyên bố chung của Canada và EU cho biết hội đồng lâm thời này sẽ có cơ chế "giống nhất có thể" với DBS về tất cả các khía cạnh thủ tục và nội dung chủ chốt, theo đó có thể mời các cựu thẩm phán của WTO tham gia hội đồng.
Thỏa thuận giữa EU và Canada không đưa ra một giải pháp rộng hơn đối với vấn đề Cơ quan giải quyết tranh chấp của WTO bị đóng cửa sắp tới, bởi thỏa thuận không liên quan đến các quốc gia khác.
Tuy nhiên, EU và Canada nêu rõ biện pháp này được đưa ra để bảo toàn nguyên tắc được nêu trong luật thương mại quốc tế, theo đó các chính phủ có quyền kháng cáo trong bất kỳ tranh chấp nào.
EU và Canada cũng nhấn mạnh mong đợi rằng "hội đồng lâm thời này sẽ ngừng hoạt động ngay khi cơ quan phúc thẩm của WTO được bổ sung đầy đủ thành viên."
Một số chuyên gia đánh giá rằng khả năng trên khó có thể xảy ra trong thời gian Tổng thống Mỹ Donald Trump tại vị, vì chính quyền của ông Trump đã tỏ ý sẽ không tham gia một cơ quan giải quyết tranh chấp tự nhận có thẩm quyền cao hơn các phán quyết trong nước của Mỹ./.
