Giải mã thông điệp chính trị của EU "gửi" tới lãnh đạo Mỹ

Động thái này của EU diễn ra sau khi Tổng thống Mỹ Donald Trump quyết định rút Mỹ khỏi thỏa thuận hạt nhân Iran, được ký kết giữa Iran và các cường quốc thế giới.
Giải mã thông điệp chính trị của EU "gửi" tới lãnh đạo Mỹ ảnh 1Ngân hàng Societe Generale lớn thứ 2 tại Pháp dự kiến sẽ nộp phạt 1,1 tỷ euro (1,27 tỷ USD) nhằm dàn xếp tranh cãi với chính quyền Mỹ xung quanh cáo buộc cho rằng ngân hàng này đã vi phạm các biện pháp trừng phạt của Washington, đặc biệt là tại Iran. (Ảnh: TTXVN phát)

Trang mạng jpost.com/bloomberg.com cho biết theo nhận định của giới phân tích, quyết định của Liên minh châu Âu (EU) viện trợ hàng triệu USD cho Iran là một động thái mang tính biểu tượng, nhằm làm suy yếu chiến lược của Mỹ muốn gây áp lực để buộc Iran phải tái đàm phán thỏa thuận hạt nhân.

Tuần trước, EU thông báo sẽ cung cấp cho nước Cộng hòa Hồi giáo Iran 18 triệu euro (21 triệu USD).

Đây là một phần trong gói viện trợ lớn hơn trị giá 50 triệu euro mà EU dành riêng cho chế độ Iran trong những tháng tới.

Động thái này của EU diễn ra sau khi Tổng thống Mỹ Donald Trump quyết định rút Mỹ khỏi thỏa thuận hạt nhân Iran, được ký kết giữa Iran và các cường quốc thế giới.

Giới chuyên gia về các vấn đề đối ngoại cho rằng thông qua việc viện trợ kinh tế cho Tehran, EU muốn gửi tới Washington một thông điệp chính trị.

Tiến sỹ Emily Landau, nhà nghiên cứu kỳ cựu của Viện Nghiên cứu An ninh Quốc gia Israel, giải thích: "Rõ ràng, Mỹ đã quyết định tiến hành chiến dịch gây sức ép bằng cách tái áp đặt các biện pháp trừng phạt để buộc Iran phải trở lại bàn đàm phán, hòng tìm kiếm một thỏa thuận hạt nhân mà Mỹ cho là tốt hơn. Và EU đang nỗ lực để làm suy yếu chiến dịch gây sức ép này."

Tuy nhiên, tiến sỹ Landau cũng lưu ý rằng số tiền nói trên sẽ không giúp ích được nhiều cho nền kinh tế Iran, vốn đang tiến sát đến bờ vực sụp đổ thậm chí cả trước khi các biện pháp trừng phạt mới của Mỹ có hiệu lực hồi đầu tháng này.

Tiến sỹ Esther Lopatin, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu châu Âu thuộc Trung tâm Liên ngành (IDC) ở Herzliya, cũng cho rằng gói viện trợ nói trên của EU chỉ mang tính biểu tượng.

Bà nhấn mạnh: "EU tin vào quyền lực mềm, nghĩa là họ muốn giải quyết các cuộc xung đột bằng con đường ngoại chứ không phải bằng các biện pháp quân sự. Hiện giờ, EU đang rơi vào một tình cảnh rất khó khăn," đặc biệt là từ khi khối này phải vật lộn với những vấn đề cấp bách khác như chủ nghĩa khủng bố ở trong nước, cuộc khủng hoảng người tị nạn...

[EU để ngỏ khả năng miễn thuế đối với ôtô nhập khẩu từ Mỹ]

Tiến sỹ Lopatin dự đoán rằng chừng nào các nhà lãnh đạo châu Âu còn theo đuổi cách tiếp cận "châu Âu trước tiên," họ sẽ vẫn tiếp tục hành động theo cách "gửi một thông điệp rõ ràng" tới chính quyền Trump.

Cả Israel lẫn Mỹ đều chỉ trích tuyên bố viện trợ cho Iran của EU hồi tuần trước.

Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu ví động thái này như "liều thuốc độc" đối với người dân Iran, trong khi Nhà Trắng cho rằng hành động nói trên của EU "phát đi một thông điệp sai lầm không đúng thời điểm."

Benjamin Weinthal, nhà nghiên cứu của Quỹ Bảo vệ Dân chủ có trụ sở ở Washington, nói: "Theo quan điểm của tôi, động thái nói trên của EU sẽ chỉ càng khuyến khích chế độ Hồi giáo Iran tiếp tục có những hành động hiếu chiến ở Trung Đông. Chẳng ai dám chắc số tiền (mà châu Âu viện trợ cho Iran) nói trên sẽ không được sử dụng vào việc hỗ trợ khủng bố."

Mặc dù thừa nhận số tiền nói trên không phải là nhiều, song Weinthal cho rằng quyết định viện trợ cho Iran của EU là "cực kỳ ngu ngốc."

Ông nói: "Động thái này gửi tới phong trào đang đấu tranh cho nền dân chủ ở trong nước Iran một thông điệp rằng EU đang đứng về phía các thủ lĩnh Hồi giáo ở Iran để chống lại người dân Iran."

EU đưa ra gói viện trợ nói trên cho Iran khi các doanh nghiệp châu Âu đang rút khỏi thị trường Iran.

Hãng hàng không Air France-KLM Group và British Airways cho biết họ đang có kế hoạch ngừng các chuyến bay tới Iran với lý do doanh thu kém.

Mặc dù hai hãng hàng không nói trên không nói thẳng ra rằng các biện pháp trừng phạt của Mỹ là nguyên nhân khiến họ dự định như vậy, song phần lớn giới phân tích tin rằng các biện pháp trừng phạt của Mỹ đã phần nào tác động đến quyết định của hai hãng hàng không này.

Tiến sỹ Landau khẳng định: "Chúng tôi cho rằng các biện pháp trừng phạt của Mỹ đang thực sự phát huy tác dụng, nhất là trong lĩnh vực kinh tế."

Vòng trừng phạt thứ 2 của Mỹ nhằm vào hệ thông ngân hàng và ngành dầu lửa tối quan trọng của Iran dự kiến sẽ có hiệu lực vào tháng 11 tới.

Tiến sỹ Landau nhấn mạnh: "Điều duy nhất có tác dụng đối với chế độ Iran là sức ép. Chính sức ép đã đưa họ tới bàn đàm phán. Những lo ngại về một cuộc chiến tranh đã khiến họ phải ngừng một phần chương trình quân sự của mình kể từ năm 2003. Hiện không rõ sức ép hiện nay có phát huy hết tác dụng hay không, nhưng chúng tôi không còn lựa chọn nào khác"./.

(TTXVN/Vietnam+)

Tin cùng chuyên mục