Sau một thời gian tạm lắng, những ngày qua, hàng chục phương tiện các loại đua nhau khai thác cát trái phép trên sông Thu Bồn, đoạn chảy qua địa bàn xã Duy Phước, huyện Duy Xuyên, tỉnh Quảng Nam.
Khai thác cát trái phép là một trong những nguyên nhân làm sụt lún nghiêm trọng bờ kè Mỹ Phước và nhiều khu vực khác ở lưu vực sông Thu Bồn.
Mới đây, công an xã Duy Phước và dân phòng thôn Mỹ Phước bắt quả tang 5 chiếc thuyền đang khai thác, vận chuyển cát trái phép. Tuy nhiên đây chỉ là số ít, thực tế số lượng các phương tiện tham gia khai thác cát trái phép trên sông Thu Bồn cao hơn gấp nhiều lần.
Điều đáng nói là các phương tiện khai thác cát trái phép khi bị bắt đều đang hút cát gần sát bờ kè Mỹ Phước và ngay dưới chân cầu Câu Lâu trên tuyến Quốc lộ 1A.
Do khai thác cát quá nhiều nên bờ kè Mỹ Phước hư hỏng nghiêm trọng, ít nhất 10 đoạn kè bị sụt lún, nhiều rọ đá bị trôi tuột xuống sông. Bờ kè ven sông bị sạt lở gây nguy hiểm đến con người và tài sản.
Là người sống nhiều năm ở khu vực bờ kè Mỹ Phước, ông Nguyễn Viết Sơn, người dân thôn Mỹ Phước, xã Duy Phước, huyện Duy Xuyên chia sẻ, tình trạng hút cát quá nhiều làm sạt lở bờ kè, khiến cho đời sống và sản xuất của người dân gặp rất nhiều khó khăn, nhất là trong mùa mưa lũ. Bà con đề nghị các cơ quan chức năng có biện pháp hữu hiệu và kịp thời để giải quyết tình trạng này.
Ông Nguyễn Thận - Chủ tịch Ủy ban Nhân dân xã Duy Phước, huyện Duy Xuyên trăn trở, việc khai thác cát trái phép diễn ra gần 10 năm qua nhưng nổi cộm nhất là từ năm 2010 đến nay. Nguyên nhân sâu xa của tình trạng này chính là nhu cầu về vật liệu xây dựng tăng cao, lợi nhuận của việc khai thác cát trái phép khá lớn và biện pháp xử lý chưa đồng bộ, việc xử phạt vẫn chưa đủ sức để răn đe.
Khai thác cát trái phép đã và đang gây ảnh hưởng rất lớn đến địa bàn ven sông ở địa phận thị trấn Nam Phước, xã Duy Vinh thuộc huyện Duy Xuyên và xã Cẩm Kim, thành phố Hội An. Để khắc phục tình trạng trên, các ngành chức năng ở huyện Duy Xuyên và xã Duy Phước đang tích cực vào cuộc, tổ chức nhiều đợt tuần tra, truy quét nhằm dẹp bỏ nạn khai thác cát trái phép.
Tuy nhiên, do các đối tượng hoạt động bằng những chiếc thuyền lớn, hoạt động chủ yếu vào đêm khuya, trong khi đó phương tiện phục vụ cho công tác tuần tra, truy quét của các đơn vị liên quan ở địa phương còn hạn chế nên hiệu quả của việc truy quét không đáng kể.
Theo ông Nguyễn Thận, khai thác cát để phục vụ xây dựng là nhu cầu tất yếu nhưng khai thác cát trái phép ngay dưới chân các công trình giao thông và gây sạt lở đê kè là hành vi không thể chấp nhận được. Thời gian tới, chính quyền địa phương tích cực hơn nữa trong công tác tham mưu với huyện để tập trung xử lý dứt điểm tình trạng khai thác cát bừa bãi trái phép đã tái diễn trong thời gian gần đây.
Tuy vậy do lực lượng tại chỗ khá mỏng nên cần có sự phối hợp chặt chẽ của các ngành chức năng với địa phương trong việc đấu tranh ngăn chặn và tiến tới đẩy lùi nạn khai thác cát trái phép trên địa bàn. Mặt khác, để đáp ứng nhu cầu về cát làm vật liệu xây dựng, chính quyền địa phương kiến nghị các cấp có thẩm quyền sớm xem xét, cho phép khai thác cát ở những mỏ cát có đủ điều kiện cho khai thác để phục vụ nhu cầu xây dựng nói chung và nhu cầu xây dựng của nhân dân nói riêng
Có như vậy mới góp phần giải quyết một cách căn bản tình trạng khai thác cát trái phép tồn tại dai dẳng trên các dòng sông và bảo vệ hiệu quả các công trình, hạ tầng./.
