Hoàn thiện kỹ thuật đọc ý nghĩ của con người

Máy quét não của tương lai có thể chỉ ra được một người đang nói dối hay nói thật, những ước muốn, thậm chí là những suy nghĩ thầm kín bị che giấu.

Tại diễn đàn khoa học thế giới tháng 6 năm 2009, nhiều chuyên gia đã chứng tỏ khả năng của máy quét não trong việc khám phá những ý nghĩ riêng tư của con người.

Các nhà thần kinh học đã có thể đọc được một số ý nghĩ cơ bản trong những trắc nghiệm qua hình ảnh. Thậm chí họ có thể suy ra những hình ảnh đơn giản mà con người tưởng tượng ra.

Ngay cả những chuyên gia đầu nghành cũng ngạc nhiên trước khả năng đọc được ý nghĩ qua công nghệ hiện nay và cho rằng máy quét não của tương lai có thể chỉ ra được một người đang nói dối hay nói thật, những ước muốn, thậm chí là những suy nghĩ thầm kín bị che giấu.

Tại diễn đàn này, các chuyên gia hàng đầu đã thảo luận về vai trò của máy cộng hưởng từ chức năng fMRI - một dạng máy quét trực tiếp đánh giá hoạt động của thần kinh bằng việc theo dõi những thay đổi trong mức độ oxy  trong máu não.

Các neuron thần kinh cần oxy để hoạt động, vì thế khi một người có ý nghĩ hay tưởng tượng về hình ảnh nào đó, các nhà khoa học có thể nhìn thấy những chỗ sáng lên trong hình ảnh não, và mối liên quan của chúng với một từ hay một hình ảnh tương đối rõ ràng.

Nghiên cứu của phòng thí nghiệm Frank Tong tại trường đại học Vanderbilt cho thấy có thể đọc được ý nghĩ của một người khi họ phán đoán vật thể chuyển động, chính xác tới 95%. Nhóm nghiên cứu cũng có thể dự đoán hai đặc điểm riêng một người thân của họ chính xác tới 83%. Nhưng việc giải mã mới có kết quả ở những từ hay hình ảnh đơn giản, còn toàn bộ ý nghĩ vẫn là một thách thức lớn.

Nhà thần kinh học John Dylan Haynes của trung tâm khoa học thần kinh Bernstein ở Berlin (Đức) cho rằng họ chưa hiểu ngôn ngữ của bộ não mà mới chỉ dừng ở việc phân tích đặc điểm trong những hoạt động phức tạp của con người.

Trắc nghiệm của Benjamin Libel trên máy ghi điện não EEG năm 1985 đã cho thấy hoạt động thần kinh trước một quyết định sẽ khiến bàn tay chuyển động. Nhóm của Haynes đã đơn giản hoá trắc nghiệm này bằng việc đọc qua máy quét não.

Sự phát triển của khả năng đọc ý nghĩ đã đặt ra những vấn đề về đạo đức và tính hợp pháp. Nhà sinh học Paul Root Wolpe của trường đại học Emory cho rằng cần thận trọng trước những ứng dụng này, hạn chế những người sử dụng và tòa án tối cao sẽ phải có quyết định về vấn đề này trong thập kỷ tới.

Tuy nhiên, các nhà khoa học đều đồng ý rằng không phải ứng dụng của fMRI chỉ là một máy phát hiện nói dối, mà sẽ được dùng cho nhiều đánh giá cơ bản  như cảm xúc hay sự căng thẳng. Họ hi vọng sự  phát triển nhanh chóng của công nghệ sẽ sớm hoàn thiện công cụ trắc nghiệm này./.


(KH&CN/Vietnam+)

Tin cùng chuyên mục