Những ngày giáp Tết, không khí ở làng Đông Tảo (huyện Khoái Châu, Hưng Yên) càng trở nên nhộn nhịp vì ôtô, xe máy tấp nập đến tìm mua gà.
Mấy năm gần đây, gà Đông Tảo - một trong hai sản vật "tiến vua" của đất Hưng Yên, luôn được khách sành trong cả nước kéo về mua làm "quà độc" để biếu và ăn Tết.
Gà quý hút khách
Đến thăm làng Đông Tảo, ai ai cũng không quên nhắc câu ca ''Nhãn lồng bổ ngập dao phay, gà to Đông Tảo ba ngày một cân.'' Là loại giống to, da dày, thịt đỏ, chân xù xì càng lớn càng phình to gấp nhiều lần gà thường, nên gà Đông Tảo có trọng lượng trên 3 kg/con mái, gà trống từ 5-7 kg. Với dáng đẹp, cân nặng, chất lượng thịt thơm giòn, săn chắc, vị ngọt, gà Đông Tảo từ lâu đã mang thương hiệu nổi tiếng trong nước và quốc tế.
Tháng 8/2012, Hoàng tử Nhật Bản Akishino khi về thăm làng Đông Tảo đã rất say mê, ấn tượng về giống gà này và đánh giá đây là loài vật quý hiếm có những đặc trưng riêng. Cho rằng đây là đối tượng nghiên cứu đặc biệt, Hoàng tử và các chuyên gia Nhật Bản rất muốn tìm hiểu kỹ về gà Đông Tảo và mong giống gà này được phát triển rộng rãi ở Nhật.
Các hộ chăn nuôi gà ở Đông Tảo cho biết, để nuôi giống gà quý hiếm này, phải chọn lọc kỹ lưỡng được giống bố mẹ tốt. Muốn gà khỏe mạnh, có chất lượng thịt ngon, các hộ chăn nuôi phải chăm sóc khá tỉ mỉ như cho ăn thóc mầm, uống nước sạch, cho uống thuốc bổ tăng sức đề kháng, phun thuốc khử trùng tiêu độc khu vực chăn nuôi. Nhằm hạn chế dịch bệnh, nhất là khi trời rét phải luộc thóc chín cho gà ăn, bảo đảm chuồng trại cao ráo ấm áp.
Anh Lê Quang Thắng, Chủ tịch Hội chăn nuôi và kinh doanh gà Đông Tảo, cho hay năm nay giá gà thương phẩm có giá từ 200.000-250.000 đồng/1kg, thấp hơn năm ngoái từ 50.000-70.000 đồng. Riêng gà làm quà biếu thì bán theo con, theo cặp và luôn có giá từ 2-3 triệu đồng/con, loại thuần chủng dáng đẹp, chân to khủng có giá 5-7 triệu đồng/con, thậm chí hàng chục triệu.
Tuy giá cao, nhưng nhiều khách sành ăn, các nhà hàng và thương lái ở các tỉnh thành phố như Hà Nội, Quảng Ninh, Hải Phòng, Thành phố Hồ Chí Minh đã về tận Đông Tảo để kén những chú gà chân to, dáng đẹp để được thưởng thức, cho dù giá cao ngất ngưởng vẫn mê mẩn ngắm nghía và sẵn sàng chi cả chục triệu đồng để mua cho được cặp gà ưng ý.
Theo hội chăn nuôi và kinh doanh gà xã Đông Tảo, năm nay số lượng gà phục vụ Tết chủ yếu là gà thịt. Cả xã có trên 2.000 hộ nuôi gà Đông Tảo, trong đó 200 hộ nuôi theo quy mô lớn để phục vụ Tết với khoảng 4.000 con. Riêng gà Đông Tảo thuần chủng để làm quà biếu khoảng 1.000 con.
Với số lượng này, chỉ riêng dịp Tết Nguyên đán, dân Đông Tảo thu khoảng gần 10 tỷ đồng. Mấy năm gần đây do thị trường ưa chuộng giống gà quý hiếm này, nên mỗi hộ chăn nuôi gà Đông Tảo thu lãi từ 150 đến 300 triệu đồng/năm.
Bảo tồn cho mai sau
Dù vượt trội so với các giống gà khác, nhưng gà Đông Tảo không dễ nuôi. Giống gà này chỉ ăn thức ăn tự nhiên như thóc, ngô, rau cỏ nên vừa tốn kém vừa chậm lớn hơn các loại gà nuôi bằng thức ăn công nghiệp. Người chăn nuôi phải có tính kiên trì, cần mẫn, cẩn thận và am hiểu các đặc tính cùa gà Đông Tảo mới thành công.
Hiện nay, trong số 2.000 hộ nuôi với tổng đàn 40.000 con, mỗi năm xuất bán hàng vạn con, song việc chọn gà thuần chủng rất khó; bởi mỗi hộ dù nuôi hàng trăm con mới chọn được 1 đến 2 con thuần chủng. Với đặc trưng này, gà Đông Tảo được xếp vào danh sách những sản vật quý hiếm của Việt Nam, được Viện Chăn nuôi bảo vệ qua chương trình "Bảo tồn quỹ gen vật nuôi.''
Dịch cúm gia cầm năm 2008, gà Đông Tảo bị tiêu hủy khoảng 10.000 con, nên đến nay gà Đông Tảo thuần chủng đang dần mai một. Lợi dụng uy tín gà Đông Tảo, nhiều người chăn nuôi ở nơi khác đã mua giống và lai tạo với giống gà khác nên bị biến đổi gen, làm cho thương hiệu gà Đông Tảo bị ảnh hưởng. Hơn nữa, nuôi gà Đông Tảo thuần chủng không cho lãi cao như gà thường nên chỉ những hộ tâm huyết, say mê mới thực sự gắn bó với gà Đông Tảo.
Lãnh đạo xã Đông Tảo cho biết, để bảo tồn và lưu giữ giống gà Đông Tảo, ngành nông nghiệp Hưng Yên và huyện Khoái Châu đã triển khai nhiều biện pháp. Cùng với sự quan tâm hỗ trợ đặc biệt từ trường Đại học Nông nghiệp 1, từ năm 2012, Sở Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Hưng Yên đã triển khai dự án hỗ trợ mỗi con gà giống Đông Tảo 30.000 đồng. Chính quyền xã cũng tích cực tuyên truyền vận động các hộ bằng mọi cách duy trì và bảo tồn giống gen gà Đông Tảo trong địa phương.
Huyện Khoái Châu cũng đã thành lập Hội chăn nuôi và kinh doanh giống gà Đông Tảo với trên 150 thành viên tham gia, gồm những hộ chăn nuôi quy mô lớn và trung bình. Các hội viên khi đăng ký tham gia phải tuân thủ theo quy chế về các hoạt động, được hỗ trợ một phần kinh phí, kỹ thuật để bảo tồn, phát triển giống gà Đông Tảo, để sản vật nổi tiếng này được lưu giữ mãi trên quê nhãn./.
