Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe. (Ảnh: Kyodo/TTXVN) Tính tới ngày 23/2, số ngày cầm quyền trên cương vị người đứng đầu Chính phủ Nhật Bản của Thủ tướng Shinzo Abe sẽ là 2.617 ngày (tính cả thời gian nhiệm kỳ 1), đưa ông Abe trở thành thủ tướng có thời gian nắm quyền dài thứ tư trong lịch sử Nhật Bản.
Nhiệm kỳ Chủ tịch đảng Dân chủ Tự do (LDP) cầm quyền, đồng nghĩa với nhiệm kỳ thủ tướng, của ông Abe sẽ kết thúc vào tháng 9/2021. Do vậy, rất có thể chính phủ của Thủ tướng Abe sẽ rơi vào tình trạng mất dần ảnh hưởng khi thời gian cầm quyền được đếm ngược.
Để tránh điều này, trong nội bộ LDP đã bắt đầu xuất hiện một số ý kiến thăm dò khả năng ông Abe có thêm một nhiệm kỳ tiếp theo.
Theo báo Nihong Keizai, ngày 18/2, trong một buổi gặp mặt giữa các nghị sỹ lần đầu trúng cử vào Hạ viện cùng một thời, Thủ tướng Abe cho biết ông sẽ không tham gia tranh cử nhiệm kỳ tới và nói với Chủ tịch Hội đồng chính sách LDP Fumikio Kishida rằng chắc hẳn ông Kishida sẽ tham gia tranh cử Chủ tịch LDP nhiệm kỳ tới.
Trước câu nói mang tính thăm dò này, cựu Ngoại trưởng Nhật Bản Kishida đã im lặng. Chủ tịch Ủy ban Ngân sách Hạ viện Seiko Noda, một đối thủ chính trị của ông Abe, đã ngay lập tức cho biết bà sẽ tham gia cuộc bầu cử sắp tới.
Tuy nhiên, khi Phó Tổng thư ký LDP Moto Hayashi, một thành viên trong phái Nikai, nói rằng Thủ tướng Abe cũng có khả năng tham gia nhiệm kỳ 4, cả hội trường đã im lặng.
Nếu tính đến ngày 20/11/2019, Thủ tướng Abe sẽ cầm quyền được 2.887 ngày, chính thức vượt qua mốc 2.886 ngày của cố Thủ tướng Taro Katsura thời trước chiến tranh để trở thành thủ tướng tại vị lâu nhất trong lịch sử Nhật Bản.
Quy định của LDP hiện nay không cho phép thành viên trong đảng giữ chức chủ tịch đảng quá 3 lần. Tuy nhiên, đã bắt đầu xuất hiện các ý kiến cho rằng Thủ tướng Abe cần tiếp tục tranh cử Chủ tịch LDP thêm một nhiệm kỳ nữa. Khởi nguồn những ý kiến trên xuất phát từ phái Nikai - do Tổng thư ký LDP Nikai Toshihiro đứng đầu. Trong nhiều cuộc họp, Tổng thư ký Nikai cũng đã nhiều lần ủng hộ ông Abe ra tranh cử Chủ tịch LDP lần thứ tư.
Chính ông Nikai và phái của ông đã tích cực ủng hộ thay đổi quy định bầu cử của LDP để cho phép Thủ tướng Abe được tranh cử nhiệm kỳ 3 vào năm 2018.
Tổng thư ký Nikai từng tiết lộ với một số người thân cận rằng "kế nhiệm ông Abe vẫn là ông Abe" và cho rằng có lẽ nhân vật chính (ám chỉ Thủ tướng Abe) khó trực tiếp nói ra điều này.
Một thành viên ban lãnh đạo LDP giấu tên cho rằng khả năng Thủ tướng Abe tham gia tranh cử nhiệm kỳ 4 mang ý nghĩa Thủ tướng Abe có quyền tự do và tự quyết trong các vấn đề chính sách tiếp theo chứ không đặt nặng vào yếu tố thời gian.
[Tương lai của ông Abe và khả năng tổ chức bầu cử sớm tại Nhật Bản]
Hiện Nhật Bản phải đối mặt với quá nhiều vấn đề như quan hệ với Nga, Trung Quốc, Hàn Quốc và vấn đề Triều Tiên, do vậy không loại trừ khả năng ông Abe tham gia nhiệm kỳ 4.
Trong khi đó, một số phái khác cho rằng sự ủng hộ của ông Nikai đối với Thủ tướng Abe nhằm đảm bảo ông Nikai tiếp tục giữ cương vị Tổng thư ký LDP sau cuộc bầu cử Thượng viện diễn ra vài tháng tới.
Ngoài ra, sau cuộc bầu cử Chủ tịch LDP năm 2018, dư luận đã bàn nhiều về những nhân vật sẽ kế nhiệm Thủ tướng Abe. Dù thời gian cầm quyền của ông Abe còn hơn 2 năm rưỡi nữa nhưng đã bắt đầu xuất hiện các cuộc chạy đua nhắm vào chức vụ này. Điều này có thể khiến chính phủ rơi vào tình trạng suy giảm quyền lực khi thời gian được đếm ngược.
Cùng với những tin đồn về việc có thêm một nhiệm kỳ của Thủ tướng Abe là những tin tức về việc giải tán Hạ viện và tiến hành tổng tuyển cử. Năm 1986, Thủ tướng Nakasone Yasuhiro khi đó đã chiến thắng vang dội trong cuộc bầu cử Hạ viện và Thượng viện được tổ chức đồng thời trong cùng một ngày, do đó ông đã được phép kéo dài nhiệm kỳ thêm một năm. Do vậy, cũng không loại trừ khả năng Thủ tướng Abe sử dụng quân bài giải tán Hạ viện, tiến hành bầu cử sớm trong thời gian tới.
Hiện có hai nhân vật được coi là sẽ có nhiều khả năng để kế nhiệm Thủ tướng Abe là Chủ tịch Hội đồng Chính sách LDP Kishida và cựu Tổng thư ký LDP Shigeru Ishiba. Nếu Thủ tướng Abe có thêm một nhiệm kỳ tiếp theo, hai nhân vật này sẽ không còn nhiều cơ hội kế nhiệm vì khi đó khả năng thay đổi thế hệ lãnh đạo hoàn toàn có khả năng xảy ra.
Trước đây vào thời cố Thủ tướng Sato Eisaku (em của ông ngoại Thủ tướng Abe), chính trị gia Fukuda Takeo ban đầu từng được coi là ứng cử viên nặng ký nhất để kế nhiệm Thủ tướng Sato nhưng sau đó đã thất bại trước chính trị gia Tanaka Kakuei sau những biến động trong thời gian gần diễn ra cuộc bầu cử. Do vậy, việc kéo dài nhiệm kỳ của Thủ tướng Abe nếu xảy ra sẽ kéo theo hàng loạt thay đổi và ảnh hưởng đối với các chính trị gia được cho là người kế tục sau này.
Về phần mình, Thủ tướng Abe nói với những người xung quanh rằng hiện còn quá sớm để nói về nhiệm kỳ 4 và cho biết ông còn phải suy nghĩ nhiều khía cạnh mới có thể đưa ra quyết định của mình./.
