Phong cảnh hữu tình
Xưa kia, vùng hồ là một thung lũng cằn cỗi nằm giữa một bên là dải núi Thằn Lằn,một bên là các đồi trọc trải dần ra từ phía chân dãy Tam Đảo. Mùa mưa lũ, nước ởcác con suối chảy dồn về như thác, đồng thời lại rút đi rất nhanh, bào mòn lớpđất canh tác, làm cho đồng ruộng bị xói mòn, đất đai bạc màu vì khô cằn. Vì vậy,Nhà nước đã giao các ngành chức năng nghiên cứu, xây dựng hồ chứa nước Đại Lảivới nhiệm vụ chủ yếu là phục vụ tưới tiêu cho các địa phương lân cận. Công trìnhđược khởi công vào năm 1959, đến năm 1963 cơ bản hoàn thành, lòng hồ rộng lớn códiện tích mặt nước thiết kế lớn nhất 525ha, chứa 26,4 triệu m3 nước, mực nước hồcó thể lên cao tới cốt 21m.
Công trình hồ Đại Lải mang lại lợi ích cho phát triển kinh tế, xã hội, phục vụtưới tiêu cho hàng ngàn ha đất canh tác. Ở đây, nguồn lợi thủy sản phong phú,đặc biệt tổng quan vùng hồ là một không gian rộng mở, thoáng mát, phong cảnh sơnthủy hữu tình. Tỉnh Vĩnh Phúc nhận ra rằng tiềm năng du lịch ở đây rất lớn và đãcó những chính sách, cơ chế để kêu gọi các nhà đầu tư, thu hút các dự án lớn đivào xây dựng, hoạt động.
Trưởng Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy Vĩnh Phúc Phan Văn Phóng cho biết khác với các côngtrình chứa nước khác, hồ Đại Lải nằm giữa một màu xanh ngút ngàn. Phía Bắc hồ làdãy Tam Đảo xanh thẳm, hùng vĩ. Ba phía vòng quanh hồ, gò đồi và núi Thằn Lằnnối với nhau bao quanh. Vào mùa mưa, nước từ các con sông, suối phía Nam của dãynúi Tam Đảo như sông Vực Tuyền, sông Tôn, sông Bá Hạ, suối Đồng Câu, ĐồngChão... dồn chảy vào lòng hồ. Nguồn nước sông, suối được giữ lại, điều tiết ởmực an toàn cho bờ đập và cung cấp tưới tiêu cho nông nghiệp mùa khô hạn. Đithuyền trên hồ, du khách sẽ phát hiện rất nhiều cảnh quan kỳ thú do các thunglũng tự nhiên, các triền đồi bát úp cùng các hẻm núi còn hoang sơ nhô ra, tạonên các eo, các bán đảo hết sức đa dạng. Có những quần đảo nhỏ nằm trong lòng hồnhư đảo chim, đảo Ngọc.
Hàng loạt công trình tạo điểm nhấn
Từ bãi tắm dưới hồ, du khách có thể đi bộ lên đỉnh núi Thằn Lằn, phóng tầm mắtnhìn về thủ đô Hà Nội và tham quan đồn Thằn Lằn, nơi ghi dấu một trong nhữngtrận đánh quyết liệt, chiến thắng hào hùng của lực lượng vũ trang chiến khu NgọcThanh những năm chống Pháp.
Những ai thích leo núi có thể ngược lên phía Bắc, luồn rừng qua đèo Nhe (mộtthời là con đường liên lạc trọng yếu giữa chiến khu Ngọc Thanh và căn cứ địaViệt Bắc) sang đất Thái Nguyên thăm hồ Suối Lạnh; tới đèo Khế thăm khe núi ĐáĐen - địa điểm đặt kho bạc nhà nước thời kháng chiến, hay rẽ sang núi Mỏ Quạ mạohiểm thử sức leo lên những vách đá dựng đứng...
Từ trên cao nhìn xuống, du khách sẽ thấy thấp thoáng giữa bạt ngàn rừng xanh làcác mặt nước hồ Xạ Hương, hồ Làng Hà, hồ Gia Khau thanh bình lặng sóng. Băng quanhững khoảnh đồi, qua những ngôi làng mang đậm bản sắc của người dân tộc SánDìu, qua khu Hang Dơi, du khách có thể khám phá vẻ đẹp hoang sơ với những thácnước luồn rừng, những loài hoa quý, những món ăn đặc sản.
Bên cạnh vẻ đẹp của núi rừng, của thiên nhiên vùng hồ, hồ Đại Lải còn có hàngloạt công trình, dự án, điển hình như khu nghỉ dưỡng Flamingo Đại Lải Resort,Sân golf Đại Lải, khu biệt thự, ẩm thực cao cấp đảo Ngọc, Nhà nghỉ lão thànhcách mạng, Trại sáng tác văn học...
Đặc biệt, tỉnh Vĩnh Phúc đã Quyết định phê duyệt quy hoạch chi tiết tỷ lệ 1/2000dự án trồng rừng kết hợp khu du lịch sinh thái cao cấp núi Thằn Lằn, thuộc thịxã Phúc Yên - tỉnh Vĩnh Phúc. Địa điểm và vị trí quy hoạch thuộc địa giới hànhchính các xã Ngọc Thanh; Cao Minh và phường Xuân Hòa với tổng diện tích quyhoạch hơn 208ha.
Khu dự án trồng rừng kết hợp du lịch sinh thái cao cấp núi Thằn Lằn nằm trongkhu du lịch hồ Đại Lải, gắn với khu vực phát triển đô thị Xuân Hòa của thị xãPhúc Yên, tỉnh Vĩnh Phúc.
Trong khuôn khổ dự án, các khu biệt thự nghỉ dưỡng, nhà vườn sinh thái gồm khucăn hộ du lịch ven hồ Đại Lải, khu biệt thự nhà vườn và căn hộ du lịch phía Bắctrên núi, khu biệt thự nhà vườn phía Nam khu du lịch sẽ được xây dựng.
Các khu đất đồi rừng sinh thái, cây xanh, công viên, mặt nước bao gồm các khuđồi rừng hiện có được giữ nguyên để cải tạo, các khu vườn ươm cây nằm ven chânnúi về phía Tây được tổ chức thành các trang trại quy mô nhỏ; hệ thống hồ chứanước được xây dựng dưới chân đồi rừng, tại các điểm tụ thủy để chứa nước thoáttự nhiên, tạo cảnh quan và cải thiện môi trường sinh thái cho khu vực. Dự ántriển khai sẽ tạo thêm không gian, cảnh đẹp và tính đa dạng, hấp dẫn đối với dukhách./.