Tang vật một vụ bắt thuốc lá lậu. (Ảnh: Lê Đức Hoảnh/TTXVN) Lo ngại trước những hệ lụy nghiêm trọng của việc thuốc lá nhập lậu bị tịch thu được bán đấu giá, Hiệp hội thuốc lá Việt Nam vừa có văn bản kiến nghị việc duy trì tiêu hủy thuốc lá nhập lậu.
Kiến nghị này được đưa ra sau khi chương trình thí điểm đấu giá thuốc lá lậu có chất lượng vừa được Chính phủ đồng ý về chủ trương.
Trước đó, ngày 18/4/2017, Văn phòng Chính phủ có Thông báo số 3825/VPCP-V.I, cho phép thực hiện thí điểm bán đấu giá để tiêu thụ nội địa hoặc tái xuất đối với thuốc lá ngoại nhập lậu bị tịch thu còn chất lượng.
Hiệp hội thuốc lá Việt Nam cho rằng việc đấu giá tiêu thụ nội địa sẽ tạo ra kẽ hở pháp luật rất nguy hiểm để các đối tượng buôn lậu lợi dụng. Hơn nữa, điều này sẽ góp phần hợp pháp hóa toàn bộ thuốc lá nhập lậu thành thuốc lá hợp pháp để tiêu thụ nội địa, qua mặt các cơ quan chức năng, gây lũng đoạn thị trường và có nguy cơ mất khả năng kiểm soát thuốc lậu.
[Thủ tướng chỉ đạo xử lý thuốc lá ngoại nhập lậu bị tịch thu]
Trước đó, bài học kinh nghiệm sau 2 năm thí điểm tái xuất thuốc lá lậu đã phát hiện nhiều bất cập trong khâu kiểm soát và thực hiện. Hiệp hội cũng đưa ra ví dụ như tại Quảng Trị, lực lượng chức năng đã từng đánh dấu một lô thuốc lá lậu trước khi cho tái xuất nhưng chỉ sau một gian ngắn, chính lô thuốc lá ngoại nhập lậu này lại thẩm lậu vào thị trường Việt Nam.
Vì thế, việc cho phép thí điểm bán đấu giá thuốc lá nhập lậu bị tịch thu để tiêu thụ nội địa sẽ tạo ra kẽ hở pháp luật rất nguy hiểm để các đối tượng buôn lậu lợi dụng.
Ngoài ra, ngân sách Nhà nước cũng sẽ bị thất thu một khoản đáng kể khoảng 10.000 tỷ đồng mỗi năm và có thể còn tăng thêm nhiều lần nếu thuốc lá nhập lậu bị tịch thu nhưng bị thẩm lậu trở lại.
Cũng theo Hiệp hội thuốc lá Việt Nam, tính khả thi cho việc đấu thầu thuốc lá ngoại nhập lậu có chất lượng là thấp. Vì trên thực tế các năm vừa qua, thuốc lá nhập lậu bị tịch thu thường không đáp ứng được các yêu cầu, điều kiện bắt buộc để đảm bảo quy chuẩn, chất lượng... Hiệp hội thuốc lá Việt Nam cũng đưa ra đơn cử như việc in cảnh báo về tác hại đối với sức khỏe phải chiếm 50% diện tích mỗi mặt chính của bao thuốc, việc ghi thời hạn sử dụng hay quy chuẩn về hàm lượng tối đa Tar trong khói 1 điếu thuốc lá... không đảm bảo.
Theo số liệu thống kê qua các vụ bắt thuốc lá lậu, có tới 80% các nhãn thuốc lá lậu như Jet, Hero không đáp ứng các điều kiện, quy chuẩn trên. Bên cạnh đó, nếu thí điểm và tiến tới áp dụng việc đấu giá thuốc lá lậu thì lợi bất cập hại, tạo môi trường kinh doanh không bình đẳng.
Do vậy, Hiệp hội thuốc lá đề xuất việc xem xét quyết định tiêu hủy 100% thuốc lá lậu, không đấu giá để tiêu thụ nội địa hoặc tái xuất. Đặc biệt, Hiệp hội thuốc lá Việt Nam sẽ hỗ trợ 4.500 đồng/bao cho công tác bắt giữ, tiêu hủy thuốc lá điếu nhập lậu.
Bên cạnh đó, Hiệp hội thuốc lá Việt Nam cũng mong muốn hệ thống văn bản pháp luật sớm được thống nhất các quy định pháp lý xử lý thuốc lá nhập lậu tại Bộ luật Hình sự 2015, Luật Đầu tư 2004, Công văn 06 ngày 6/1/2016 của Tòa án Nhân dân Tối cao theo hướng sẽ xử lý hình sự đối với hành vi buôn lậu thuốc lá với số lượng bao thuốc bị bắt giữ 1.500 bao trở lên và 500 bao nếu vi phạm lần thứ hai.
Hiệp hội thuốc lá Việt Nam kiến nghị trích 50% quỹ phòng, chống tác hại của thuốc lá cho công tác đấu tranh phòng chống thuốc lá nhập lậu, hỗ trợ kinh phí, trang thiết bị và phương tiện cho các lực lượng trực tiếp thi hành công tác chống buôn lậu thuốc lá. Như vậy, việc sử dụng quỹ sẽ hiệu quả hơn.
Thống kê từ Hiệp hội này cho thấy việc tiêu hủy thuốc lá điếu nhập lậu đã phát huy tác dụng, làm cho lượng thuốc lá nhập lậu giảm khoảng 30% so với năm 2014, đồng thời, tạo điều kiện cho các doanh nghiệp sản xuất thuốc lá điếu hợp pháp trong nước phục hồi sản xuất, nộp ngân sách nhà nước tăng hơn 1.000 tỷ đồng (6,2%)./.
