Theo báo Bưu điện Tài chính ngày 24/5, khi đợt nới lỏng có định lượng lần hai (QE II) của Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (FED) sẽ kết thúc trong vòng 5 tuần tới và Hy Lạp đang có nguy cơ vỡ nợ, thế giới khó có thể chống chọi với sự suy giảm kinh tế.
Tuy nhiên, điều đó còn tùy thuộc vào việc điều gì sẽ xảy ra do nhu cầu của châu Á giảm sút, khi kinh tế Trung Quốc tăng trưởng chậm lại, còn kinh tế Nhật Bản đang phải vật lộn với nhiều khó khăn.
Kinh tế Nhật Bản đã sụt giảm 0,9% trong quý 1 năm 2011 do động đất, sóng thần và cuộc khủng hoảng hạt nhân đang diễn ra. Chỉ số sức mua sơ bộ HSBC/Markit của Trung Quốc trong tháng 5 đã giảm xuống 51,1 điểm, từ mức 51,8 điểm của tháng 4.
Nhu cầu của Trung Quốc đối với nguyên liệu thô và các mặt hàng bán thành phẩm đang là một trong những cột trụ chính của kinh tế toàn cầu. Nhưng giờ đây, việc siết chặt chính sách tiền tệ có thể làm giảm nhu cầu này.
Tại Mỹ, chỉ số quốc gia FED Chicago, tổng hợp từ 85 chỉ số kinh tế, tháng 4 là - 0,45 điểm so với mức +0,32 điểm của tháng 3. Chỉ số này báo hiệu sự sụt giảm công nghiệp tại Mỹ, trong khi thị trường nhà đất tiếp tục suy yếu, đe dọa sự ổn định tài chính và chi tiêu tiêu dùng.
Cuối cùng, tại châu Âu, chỉ số PMI kết hợp khu vực dịch vụ và sức mua chế tạo đã giảm từ 57,8 điểm xuống còn 55,4 điểm. Điều đáng ngại hơn là chỉ số chế tạo cơ bản đã có mức giảm mạnh nhất kể từ khi Lehman Brothers sụp đổ, giảm tới 3,1%, xuống còn 54,8 điểm.
Ông Charlie Minter, giám đốc quản lý quỹ thuộc Comstock Partners, cho rằng tất cả những dấu hiệu trên cho thấy sự suy thoái kinh tế toàn cầu đã diễn ra. Tại Mỹ, sự suy thoái này xuất hiện chỉ vài tuần trước khi kết thúc QE2, một chương trình nhằm thúc đẩy sự phục hồi của kinh tế Mỹ.
Sự suy thoái này đã bắt đầu ảnh hưởng đến thị trường chứng khoán, đang giảm trong những phiên giao dịch gần đây sau một đợt tăng giá kéo dài. Thị trường trái phiếu cũng vậy. Kể từ giữa tháng 4 lãi suất trái phiếu thời hạn 10 năm của Mỹ đã giảm từ hơn 12%, xuống còn 3,12%, cho thấy những nghi ngờ thực tế về triển vọng tăng trưởng tương lai.
Điều đáng lưu ý là lần này những khó khăn tại Khu vực đồng euro không chỉ xuất hiện tại các nước yếu kém về kinh tế ở phía nam, mà cả Đức cũng bị ảnh hưởng. Các thị trường toàn cầu đã phớt lờ những khó khăn của khu vực đồng euro trong hơn một năm.
Sự suy thoái kinh tế, ngoài việc ảnh hưởng đến nhu cầu của Trung Quốc, còn khiến các nhà đầu tư tập trung vào những triển vọng thực tế của Khu vực đồng euro. Liệu Đức và Pháp có muốn thanh toán khoản tiền cứu trợ Hy Lạp nếu các cơ sở chế tạo của họ bắt đầu bị thu hẹp hay không? Nhiều khả năng là không, trong bối cảnh ngoài Hy Lạp đang gặp khó khăn, Bỉ và Italy cũng đang bị Hãng xếp hạng tín dụng Fitch dọa đánh tụt hạng tín dụng.
Hiện nay, FED đang đứng trước một sự lựa chọn khó khăn: Liệu họ sẽ gia hạn và mở rộng QE để hỗ trợ nền kinh tế lại sa sút, hay khoanh tay ngồi im để chờ suy thoái?
Tuy nhiên, điều đó còn tùy thuộc vào việc điều gì sẽ xảy ra do nhu cầu của châu Á giảm sút, khi kinh tế Trung Quốc tăng trưởng chậm lại, còn kinh tế Nhật Bản đang phải vật lộn với nhiều khó khăn.
Kinh tế Nhật Bản đã sụt giảm 0,9% trong quý 1 năm 2011 do động đất, sóng thần và cuộc khủng hoảng hạt nhân đang diễn ra. Chỉ số sức mua sơ bộ HSBC/Markit của Trung Quốc trong tháng 5 đã giảm xuống 51,1 điểm, từ mức 51,8 điểm của tháng 4.
Nhu cầu của Trung Quốc đối với nguyên liệu thô và các mặt hàng bán thành phẩm đang là một trong những cột trụ chính của kinh tế toàn cầu. Nhưng giờ đây, việc siết chặt chính sách tiền tệ có thể làm giảm nhu cầu này.
Tại Mỹ, chỉ số quốc gia FED Chicago, tổng hợp từ 85 chỉ số kinh tế, tháng 4 là - 0,45 điểm so với mức +0,32 điểm của tháng 3. Chỉ số này báo hiệu sự sụt giảm công nghiệp tại Mỹ, trong khi thị trường nhà đất tiếp tục suy yếu, đe dọa sự ổn định tài chính và chi tiêu tiêu dùng.
Cuối cùng, tại châu Âu, chỉ số PMI kết hợp khu vực dịch vụ và sức mua chế tạo đã giảm từ 57,8 điểm xuống còn 55,4 điểm. Điều đáng ngại hơn là chỉ số chế tạo cơ bản đã có mức giảm mạnh nhất kể từ khi Lehman Brothers sụp đổ, giảm tới 3,1%, xuống còn 54,8 điểm.
Ông Charlie Minter, giám đốc quản lý quỹ thuộc Comstock Partners, cho rằng tất cả những dấu hiệu trên cho thấy sự suy thoái kinh tế toàn cầu đã diễn ra. Tại Mỹ, sự suy thoái này xuất hiện chỉ vài tuần trước khi kết thúc QE2, một chương trình nhằm thúc đẩy sự phục hồi của kinh tế Mỹ.
Sự suy thoái này đã bắt đầu ảnh hưởng đến thị trường chứng khoán, đang giảm trong những phiên giao dịch gần đây sau một đợt tăng giá kéo dài. Thị trường trái phiếu cũng vậy. Kể từ giữa tháng 4 lãi suất trái phiếu thời hạn 10 năm của Mỹ đã giảm từ hơn 12%, xuống còn 3,12%, cho thấy những nghi ngờ thực tế về triển vọng tăng trưởng tương lai.
Điều đáng lưu ý là lần này những khó khăn tại Khu vực đồng euro không chỉ xuất hiện tại các nước yếu kém về kinh tế ở phía nam, mà cả Đức cũng bị ảnh hưởng. Các thị trường toàn cầu đã phớt lờ những khó khăn của khu vực đồng euro trong hơn một năm.
Sự suy thoái kinh tế, ngoài việc ảnh hưởng đến nhu cầu của Trung Quốc, còn khiến các nhà đầu tư tập trung vào những triển vọng thực tế của Khu vực đồng euro. Liệu Đức và Pháp có muốn thanh toán khoản tiền cứu trợ Hy Lạp nếu các cơ sở chế tạo của họ bắt đầu bị thu hẹp hay không? Nhiều khả năng là không, trong bối cảnh ngoài Hy Lạp đang gặp khó khăn, Bỉ và Italy cũng đang bị Hãng xếp hạng tín dụng Fitch dọa đánh tụt hạng tín dụng.
Hiện nay, FED đang đứng trước một sự lựa chọn khó khăn: Liệu họ sẽ gia hạn và mở rộng QE để hỗ trợ nền kinh tế lại sa sút, hay khoanh tay ngồi im để chờ suy thoái?
Thanh Hoa (TTXVN/Vietnam+)
