Phát biểu sau khi giành giải Nobel Văn chương năm 2012, tác gia người Trung Quốc Mạc Ngôn đã nói rằng một nhà văn cần phải có trách nhiệm hướng sự chú ý vào các vấn đề chính trị và xã hội. Nhà văn 57 tuổi này đã trở thành tác giả mang quốc tịch Trung Quốc đầu tiên giành giải Nobel Văn chương (nhà văn gốc Hoa Cao Hành Kiện đoạt giải Nobel Văn chương năm 2000 mang quốc tịch Pháp). Ông được trao giải nhờ các tác phẩm đôi khi có cách nhìn chế giễu cay độc vào cái mà ông gọi là "sự ngu xuẩn" của xã hội, trong các câu chuyện đượm màu sắc chính trị. Tiểu thuyết “Ếch” của ông là một ví dụ khi nhắm vào chính sách một con của Trung Quốc và các quan chức địa phương đã triển khai chính sách này một cách nhẫn tâm, thông qua việc buộc người ta phá thai hoặc triệt sản. "Bởi nhà văn sống trong một xã hội, cuộc sống mà ông ấy mô tả phải bao gồm chính trị và nhiều vấn đề xã hội" - Mạc Ngôn nói với các phóng viên trong một đoạn video được đưa lên mạng hôm 11/10 trên trang web của tờ Da Zhong Daily, một tờ báo ở quê nhà ông tại tỉnh Sơn Đông. "Vì thế một nhà văn quan tâm tới xã hội, một nhà văn quan tâm tới sự thống khổ của người dân, sẽ phê phán một cách tự nhiên. Tôi nghĩ rằng chủ nghĩa phê bình là một chức năng quan trọng của hoạt động văn chương. Hiển nhiên là sự thật, cái tốt và vẻ đẹp cũng phải được ca tụng". Mạc Ngôn, tên thật là Quản Mạc Nghiệp, bắt đầu được biết tới sau cuốn tiểu thuyết “Cao lương đỏ” ra mắt vào năm 1987. Câu chuyện kể về tình trạng bạo lực tàn khốc đã phủ bóng vùng nông thôn phía Đông Trung Quốc, nơi ông lớn lên, trong thời gian những năm 1920 và 1930. Dù các tiểu thuyết, truyện ngắn và tiểu luận của Mạc Ngôn chứa nhiều nội dung gai góc, song ông vẫn giữ được vị trí trên văn đàn chính thống tại Trung Quốc với tư cách là Phó Chủ tịch Hội Nhà văn Trung Quốc đồng thời còn là đảng viên. Các chuyên gia văn chương nói rằng ông cũng là người nhạy cảm về chính trị và luôn biến đâu là điểm dừng. Đánh giá về Mạc Ngôn, Viện Hàn lâm Thụy Điển, nơi tổ chức trao giải Nobel Văn chương nói rằng "với chủ nghĩa hiện thực huyền ảo, Mạc Ngôn đã kết hợp nhuần nhuyễn giữa những câu chuyện dân gian với lịch sử và đương đại."/.
Linh Vũ (Vietnam+)
