Ngày 23/7, Tổng thống Philippines Benigno Aquino tuyên bố quyết không lùi bước trong cuộc tranh chấp lãnh thổ với Trung Quốc, yêu cầu Bắc Kinh phải tôn trọng quyền của Manila ở Biển Đông, đồng thời thông báo các kế hoạch tăng cường khả năng quân sự.
Trong bài phát biểu lần thứ ba tại phiên họp chung của quốc hội kể từ khi lên nắm quyền năm 2010, ông Aquino đề nghị người dân nước này đoàn kết nhằm ủng hộ nỗ lực giải quyết tranh chấp bằng biện pháp hòa bình của chính phủ.
"Nếu có ai đó vào vườn nhà bạn và nói rằng anh ta sở hữu khu vườn đó thì bạn có cho phép không?," Tổng thống Aquino nói. "Không được từ bỏ những gì thuộc quyền hợp pháp của chúng ta. Và tôi cũng đề nghị người dân đoàn kết về vấn đề này. Chúng ta phải có chung một quan điểm."
Ông Aquino cho rằng Philippines đã kiềm chế bằng cách rút tàu hải quân của mình và thay thế bằng một tàu dân sự khi các tàu cá của Trung Quốc xâm phạm bãi cạn Scarborough nằm trong vùng đặc quyền kinh tế 200 dặm của nước này.
"Yêu cầu phía bên kia tôn trọng quyền của chúng ta giống như chúng ta tôn trọng quyền của họ thì có gì quá đâu," Tổng thống Aquino nhấn mạnh, và nói thêm rằng với tư cách người đứng đầu đất nước, "Tôi phải giữ vững luật pháp của đất nước."
Tổng thống Philippines đã đề nghị quốc hội thông qua dự luật hiện đại hóa quân đội nhằm bảo vệ những lợi ích trên biển của nước này.
Ông cho biết theo quân đội sẽ được dành khoản ngân sách khoảng 1,8 tỷ USD để trang bị các máy bay C-130 cải tiến, một số trực thăng chiến đấu, thiết bị liên lạc,... "tất cả là nhằm duy trì hòa bình và đảm bảo khả năng tự bảo vệ của Philippines.
Các quan chức quân đội và quốc phòng Philippines nói họ lo ngại về việc Trung Quốc lấn tới tuyên bố chủ quyền đối với các khu vực tranh chấp ở Biển Đông, vị phạm bộ quy tắc ứng xử không chính thức đã được thông qua tại Campuchia từ năm 2002./.
