Chiếc Boeing 777-200 của hãng hàng không Malaysia Airlines. (Nguồn: AP) Làm sao để một chiếc Boeing 777-200ER mất tích trong hơn hai ngày trời? Hóa ra chuyện không dễ như người ta tưởng.
Chiếc máy bay hiện đại nhất này có sải cánh gần 61m và chiều dài gần 64m. Nó còn được trang bị vô số thiết bị liên lạc, gồm sóng vô tuyến, máy phát tín hiệu tự động, định vị vệ tinh GPS và các hệ thống liên lạc máy tính khác.
Ngoài việc mang theo máy phát sóng vô tuyến UHF và VHF, những chiếc Boeing 777, có giá hơn 250 triệu USD mỗi chiếc, còn được trang bị hệ thống báo cáo và liên lạc máy bay.
Được gắn sẵn trong các máy tính của máy bay, hệ thống này cho mặt đất biết chiếc máy bay đang hoạt động ra sao thông qua việc gửi về các thông số tốc độ, mức nhiên liệu, lực đẩy. Nếu có bất kỳ hỏng hóc nào xuất hiện, hệ thống sẽ gửi tín hiệu tới cho Malaysia Airlines.
Dù người ta hiện không biết chuyện gì đã xảy ra với chuyến bay MH370, nhưng chắc chắn máy bay đã gặp một tai nạn thuộc hàng thảm họa. "Máy bay không rơi khỏi bầu trời ở độ cao hơn 10km" - phóng viên CNN Richard Quest nhận xét.
Khi được hỏi về chi tiết các thiết bị liên lạc trên máy bay bị mất tích, phát ngôn viên Boeing Doug Alder nói: "Hiện không phù hợp để thảo luận điều đó vào lúc này."
Tuy nhiên, Quest cho biết vẫn có tiền lệ về việc một chiếc máy bay phản lực hiện đại rơi khỏi bầu trời khi đang bay hành trình và không thể tìm kiếm được trong hàng tháng trời.
Trước đó trong ngày 1/6/2009, chiếc máy bay số 447 của hãng Air France đang đi từ Rio de Janeiro của Brazil tới sân bay quốc tế Charles de Gaulle của Pháp đã đột ngột ngưng mọi hoại động liên lạc. Mẫu máy bay gặp nạn là Airbus A330, cũng là một chiếc máy bay hết sức hiện đại.
"Một trong những điều đầu tiên chúng tôi nhận được là hàng loạt các tin nhắn ACARS cho thấy máy bay gặp sự cố và cả hệ thống đang hỏng dần" - Quest nói - "Điều chúng ta không biết là vì sao lại có chuyện đó. Chúng ta biết có sự cố đã xảy ra. Chúng ta biết sự cố diễn ra thế nào. Nhưng chúng ta không thể biết vì sao sự cố lại xảy ra."
Hiện đại cũng vẫn xảy ra thảm họa
Mất bốn cuộc tìm kiếm, trải dài trên gần hai năm, người ta mới tìm thấy phần xác chiếc máy bay số 447 của Air France và hầu hết 228 thi thể các hành khách trên máy bay tại một vùng nước sâu hàng ngàn mét ở dưới biển.
Nhưng phải mất nhiều thời gian hơn thế để người ta xác định nguyên nhân gây nên thảm họa.
Trục vớt chiếc máy bay của Air France bị rơi ở Đại Tây Dương. (Nguồn: Getty) Tháng 5/2011, các hộp đen của máy bay gồm thiết bị ghi âm thanh buồng lái và thiết bị ghi dữ liệu bay đã được phát hiện, sau cuộc tìm kiếm mở rộng có sử dụng nhiều tàu ngầm hoạt động ở độ sâu lớn. Nhưng phải tới tận tháng 7/2012, các nhà điều tra mới công bố báo cáo tai nạn, nói rằng máy bay rơi do các phi công phạm hàng loạt lỗi và đã không xử lý tốt các vấn đề kỹ thuật.
Cục Điều tra và phân tích của Pháp đã mô tả chi tiết vì sao các phi công không xử lý hiệu quả các vấn đề hình thành trong chuyến bay, bắt nguồn từ các cảm biến tốc độ của máy bay. Báo cáo nói rằng khi băng đá che phủ các ống pitot của máy bay, vốn thuộc về hệ thống xác định tốc độ, chế độ bay tự động đã bị ngắt và phi công không biết phải phản ứng ra sao.
"Sự cố xuất hiện khi máy bay đang bay hành trình đã khiến tổ lái chuyến bay số 447 hoàn toàn bất ngờ" - báo cáo nói.
Báo cáo chi biết tổ lái đã điều khiển quá mức chiếc máy bay, khiến nó bay lệch lộ trình và tiếp tục gửi về thêm các dữ liệu mới làm họ thêm hoang mang.
"Trong những phút đầu tiên sau khi chế độ bay tự động bị ngắt, việc không thể hiểu được tình huống và việc tổ lái không hợp tác ăn ý đã tạo nên nhiều hệ quả, gồm việc mất hoàn toàn khả năng kiểm soát có nhận thức về tình hình" - báo cáo viết.
Kết quả là chiếc máy bay Airbus A330 đã bắt đầu bị rơi do thiếu tốc độ và nó đã liên tục gửi tín hiệu báo động tới khoang lái.
"Nhưng bất chấp các sự cố đã xuất hiện đó, tổ lái vẫn không bao giờ hiểu rằng họ đang ở trong tình huống rơi máy bay nên đã không thực hiện bất kỳ biện pháp nào để thoát ra khỏi tình thế đó" - báo cáo có nêu.
Thay vì tăng tốc để tránh rơi máy bay, thông qua việc hướng mũi máy bay xuống dưới, các phi công lại tiếp tục kéo mũi máy bay lên, dẫn tới việc máy bay lao xuống biển.
"Sự kiện này đã viết lại sự hiểu biết của chúng ta về những gì xảy ra trong một vụ tai nạn lớn như thế" - Quest nói - "Trong vụ 447, anh chỉ gặp một sự cố nhỏ, nhưng các phi công lại lái máy bay theo cách thức khiến nó đâm xuống biển"./.
