Đó là một kỹ sư có nhiều sáng kiến, sáng chế giúp tăng năng suất lao động, làm lợi cho công ty hàng trăm triệu đồng mỗi năm. Đó là một nông dân sản xuất giỏi, góp phần giúp cả một vùng quê thoát nghèo. Đó là một doanh nhân đưa thương hiệu Việt đi ra thế giới. Đó là một chiến sĩ ngày đêm vững tay súng canh giữ bầu trời Tổ quốc, đem lại cuộc sống bình yên cho nhân dân…

Còn rất rất nhiều tấm gương sáng nữa, và họ đều là những người đi đầu trong phong trào “thi đua ái quốc,” hưởng ứng lời kêu gọi của Chủ tịch Hồ Chí Minh 70 năm trước.

Bảy thập kỷ đã trôi qua, nhưng lời kêu gọi thi đua yêu nước của Bác vẫn còn vang vọng mãi. Thời điểm ấy, cuộc kháng chiến chống Pháp đang bước vào giai đoạn quyết liệt, đầy cam go và thử thách. Sau Chiến thắng Việt Bắc (Thu Đông năm 1947), Chủ tịch Hồ Chí Minh đã đề ra sáng kiến tổ chức, lãnh đạo phong trào thi đua ái quốc để giành thắng lợi to lớn hơn. Chấp thuận đề nghị của Người, ngày 27/3/1948, Ban Chấp hành Trung ương Đảng ra Chỉ thị phát động phong trào thi đua ái quốc. Chỉ thị xác định: "… mục đích thi đua ái quốc là làm sao cho kháng chiến mau thắng lợi, kiến thiết chóng thành công."

Sau khi Ban Chấp hành Trung ương ra Chỉ thị, nhân kỷ niệm 1.000 ngày kháng chiến (Ngày Nam Bộ kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược 23/9/1945), ngày 11/6/1948 Chủ tịch Hồ Chí Minh đã ra “Lời kêu gọi thi đua ái quốc".

Chủ tịch Hồ Chí Minh tại Đại hội Anh hùng, Chiến sĩ thi đua lần thứ IV tháng 12/1966 (Ảnh: Tư liệu TTXVN).

Lời kêu gọi thi đua ái quốc của Chủ tịch Hồ Chí Minh có tác dụng hiệu triệu, lôi cuốn, động viên toàn Đảng, toàn dân và toàn quân phát huy truyền thống yêu nước, tinh thần đoàn kết, ý chí tự lực, tự cường, vượt qua mọi hy sinh, gian khổ, hoàn thành tốt nhiệm vụ trong từng giai đoạn cách mạng. Đặc biệt, trong những thời khắc khó khăn nhất, Lời kêu gọi thi đua ái quốc của Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn thấm sâu vào các tầng lớp nhân dân, biến thành sức mạnh đưa cách mạng Việt Nam đến thắng lợi vẻ vang.

Lời kêu gọi thi đua ái quốc cùng với nhiều bài nói, bài viết của Chủ tịch Hồ Chí Minh là những quan điểm, chỉ đạo, định hướng phong trào thi đua yêu nước trong nhiều thập kỷ qua; là cơ sở để Đảng, Nhà nước bổ sung, hoàn thiện đường lối, chủ trương về thi đua yêu nước, về công tác thi đua - khen thưởng, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ trong từng giai đoạn cách mạng.

Chủ tịch Hồ Chí Minh với các đại biểu dự Đại hội liên hoan Anh hùng, Chiến sĩ thi đua công nông binh toàn quốc lần thứ II tại Hà Nội (07/07/1958). (Ảnh: Tư liệu TTXVN)

Ngày nay, trong công cuộc đổi mới đất nước và hội nhập quốc tế, Lời kêu gọi thi đua ái quốc của Chủ tịch Hồ Chí Minh vẫn còn vẹn nguyên ý nghĩa lịch sử, giá trị lý luận và thực tiễn sâu sắc.

Để tiếp tục phát huy ý nghĩa, giá trị của Lời kêu gọi thi đua ái quốc và sức mạnh của các phong trào thi đua yêu nước, tạo khí thế thi đua sôi nổi, rộng khắp trên mọi lĩnh vực của đời sống xã hội, ngày 04/3/2008, Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 258/QĐ-TTg về việc lấy ngày 11/6 hàng năm là Ngày truyền thống thi đua yêu nước.

Với ý nghĩa ấy, để phong trào thi đua yêu nước trở nên thiết thực, việc tôn vinh những tấm gương điển hình chính là nhằm lan tỏa, gieo những hạt giống tốt đẹp ra toàn xã hội như mong muốn của Hồ Chủ tịch. Thời thế có thể đã có nhiều đổi thay, nhiệm vụ cụ thể cũng khác xưa, nhưng ý nghĩa thì vẫn vẹn nguyên và có giá trị trường tồn.

Chủ tịch nước Trần Đại Quang gặp mặt thân mật Đoàn đại biểu thanh niên tiên tiến làm theo lời Bác Khối các Cơ quan Trung ương năm 2018. Ảnh: Nhan Sáng-TTXVN

“Mục đích thi đua ái quốc là gì?
Diệt giặc đói khổ,
Diệt giặc dốt nát,
Diệt giặc ngoại xâm.
Cách làm là dựa vào:
Lực lượng của dân
Tinh thần của dân, để gây:
Hạnh phúc cho dân.
Vì vậy bổn phận của người dân Việt Nam, bất kỳ sĩ, nông, công, thương, binh; bất kỳ làm việc gì, đều cần phải thi đua.
Làm cho mau
Làm cho tốt
Làm cho nhiều.
Mỗi người dân Việt Nam, bất kỳ già, trẻ, trai, gái; bất kỳ giàu, nghèo, lớn, nhỏ, đều cần phải trở nên một chiến sĩ đấu tranh trên mọi mặt trận: quân sự, kinh tế, chính trị, văn hóa. Thực hiện khẩu hiệu:
Toàn dân kháng chiến
Toàn diện kháng chiến
Trong cuộc thi đua ái quốc, chúng ta
Vừa kháng chiến
Vừa kiến quốc.
Kết quả đầu tiên của thi đua ái quốc là:
Toàn dân đủ ăn đủ mặc.
Toàn dân sẽ biết đọc biết viết
Toàn bộ đội sẽ đầy đủ lương thực, khí giới, để giết giặc ngoại xâm.
Toàn quốc sẽ thống nhất độc lập hoàn toàn.
Thế là chúng ta thực hiện:
Dân tộc độc lập.
Dân quyền tự do.
Dân sinh hạnh phúc.
Ba chủ nghĩa mà nhà đại cách mạng Tôn Văn đã nêu ra.
Để đi đến kết quả tốt đẹp đó, tôi xin:
Các cụ phụ lão thi đua đốc thúc con cháu hăng hái tham gia mọi công việc;
Các cháu nhi đồng thi đua học hành và giúp việc người lớn;
Đồng bào công thương thi đua mở mang doanh nghiệp;
Đồng bào công nông thi đua sản xuất;
Đồng bào trí thức và chuyên môn thi đua sáng tác và phát minh;
Nhân viên Chính phủ thi đua tận tụy làm việc phụng sự nhân dân;
Bộ đội và dân quân thi đua giết cho nhiều giặc, đoạt cho nhiều súng.
Nói tóm lại, ai cũng thi đua, ai cũng tham gia kháng chiến và kiến quốc. Phong trào sôi nổi, thi đua ái quốc sẽ ăn sâu, lan rộng khắp mọi mặt và mọi tầng lớp nhân dân, và sẽ giúp ta dẹp tan mọi nỗi khó khăn và mọi âm mưu của địch để đi đến thắng lợi cuối cùng.
Với tinh thần quật cường và lực lượng vô tận của dân tộc ta, với lòng yêu nước và chí kiên quyết của nhân dân và quân đội ta, chẳng những chúng ta có thể thắng lợi, mà chúng ta nhất định thắng lợi trong thi đua ái quốc.
Hỡi toàn thể đồng bào!
Hỡi toàn thể chiến sĩ!
Tiến lên!”

Ngày 11 tháng 6 năm 1948
Hồ Chí Minh