Halloween

Ngày 31/10 hàng năm, lễ hội Halloween được tổ chức ở các quốc gia phương Tây, đặc biệt là ở Mỹ, Ireland, Anh, Canada, Australia và New Zealand. Đây là lễ hội hoá trang lớn, thu hút được sự tham dự của rất nhiều người, kể cả trẻ em.

Lịch sử lễ hội Halloween

Lễ hội Halloween bắt nguồn từ ngày lễ “The Celtic Festival of Samhain” của dân tộc Celts sống cách đây khoảng 2.000 năm ở phần đất nay thuộc lãnh thổ nước Anh và phía Bắc nước Pháp.

Vào đêm ngày 31-10, buổi lễ “The Celtic Festival of Samhain” được người Celts tổ chức để tưởng nhớ và vinh danh Thánh Samhain, vị chúa tể cai quản những linh hồn người chết. Họ tin rằng Thánh Samhain cho phép các linh hồn được trở về dương thế thăm gia đình và ăn tết vào đêm 31-10 này.

Cuối tháng 10 cũng là dịp để người Celts dâng cúng lễ vật cảm ơn những gì thiên nhiên đã ban tặng cho họ, cầu xin cho một năm mới thịnh vượng và mùa màng bội thu. Vào lễ vinh danh Thánh Samhain, người Celts thường đốt những đống lửa lớn trên đồi để tỏ lòng tôn kính tới các vị thần và xua đuổi tà ma. Sau đó, mỗi người sẽ lấy một hòn than hồng từ đống lửa đó, đặt trong củ cải hoặc những quả bầu, quả bí và mang về nhà. Để không bị những linh hồn lang thang quấy phá, họ hoá trang và khắc những khuôn mặt kinh dị lên những quả bầu, quả bí đó. Tục lệ này còn lưu truyền đến ngày nay vào ngày lễ Halloween.

Năm 43 (sau Công nguyên), dân tộc Celts bị người La Mã chinh phục và cai trị trong khoảng 400 năm. Trong suốt thời kỳ này, ngày hội Mùa Thu của người La Mã được tổ chức liền với ngày hội kỷ niệm Thánh Samhain của dân tộc Celts. Một trong hai ngày này có tên là Feralia để vinh danh người quá cố. Ngày hội thứ hai dùng để vinh danh Thần Pomona, tức là Nữ Thần Hoa Quả và Cây Cối. Có thể đây là nguyên nhân của tục lệ đoán vận mệnh tương lai được sử dụng trong trò chơi thi cắn quả táo treo ở đầu một sợi dây vào ngày lễ Halloween.

Vào những thế kỷ đầu Công nguyên, đạo Thiên chúa được phổ biến mạnh ở Châu Âu, số các vị thánh nhiều đến nỗi số ngày trong năm không đủ để làm lễ tôn kính cho từng vị. Vì vậy, Nhà thờ Thiên Chúa Giáo đã lập ra Ngày Các Chư Thánh (All Saints’Day) để để vinh danh các Thánh của đạo Thiên Chúa, đặc biệt đối với những Chư Thánh không có ngày dành riêng để kỷ niệm. Vào thời gian đầu, ngày này được tổ chức vào 13-5 hàng năm, sau đó đã được chuyển vào ngày 1-11, trước Ngày lễ các linh hồn (All Soul’s Day vào ngày 2-11).

Halloween có tên gốc là All Hallows’Eve, có nghĩa là đêm trước Ngày Các Chư Thánh. “Hallow” là một từ tiếng Anh cổ có nghĩa là “thánh” và cuối cùng đổi là Halloween như chúng ta biết ngày nay.

Như vậy, lễ hội Halloween là kết quả của nhiều sự biến đổi trong hàng thế kỷ. Giờ đây, các ngày lễ trong lễ hội Halloween không còn mang ý nghĩa tôn giáo mà mọi người đều coi đó là một lễ hội vui chơi với những quả táo, mèo đen với những hình hóa trang “con ma”, “bộ xương”… của Ngày lễ các Thánh và Ngày lễ các linh hồn.

Một số phong tục trong lễ hội Halloween

Vào đêm Halloween, những người tham dự thường hóa trang thành các nhân vật “kinh dị” với mục đích làm cho quỷ dữ hoảng sợ bỏ chạy. Giới học trò nổi tiếng nhiều trò quậy đã nhanh chóng tận dụng lễ hội này để chứng tỏ mình còn “quái chiêu” hơn cả… quỷ ma. Chính vì vậy, những ngày này, các cửa hàng đồ chơi, quà lưu niệm, đồ hóa trang dường như chật kín những gương mặt trẻ trung đang hăm hở tìm cho mình những bộ đồ ưng ý.

Chủ đề chính của lễ Halloween thường là những điều rùng rợn như cái chết, phép thuật hay những quái vật bí ẩn. Các nhân vật thường gặp là ma, ma cà rồng, phù thuỷ, dơi, mèo đen, cú, yêu tinh, thây ma, bộ xương di động… Các gia đình thường trang trí những hình ảnh này trong ngày lễ Halloween.

Một video hướng dẫn cách trang điểm trong lễ hội Halloween thu hút hàng triệu lượt xem

Hai màu truyền thống của Halloween là đen và cam. Trong thế giới hiện đại, màu tía, xanh lục và đỏ cũng thường được sử dụng. Những vật phẩm đại diện của mùa thu như bí ngô và bù nhìn rơm cũng trở thành hình ảnh tiêu biểu của lễ Halloween.

Trong ngày lễ Halloween, những người tham gia thường đốt những đống lửa lớn với hy vọng mặt trời sẽ ngày ngày chiếu sáng và lưu lại trong thời gian lâu hơn, giúp cho mùa màng bội thu. Những đống lửa này sẽ thu hút nhiều muỗi, cú và dơi – những động vật được coi là cấu thành sự tích đêm các Thánh, lửa cũng là ánh sáng giúp con người tránh xa các linh hồn quỷ dữ.

Ngoài ra, người Ailen và người Xcốtlen đã hình thành phong tục làm “đèn ma”, thứ không thể thiếu trong ngày hội này. Ban đầu, họ tạo hình mặt người trên củ cải và khoai tây nhưng khi di cư sang Mỹ, họ bắt đầu khắc lên những quả bí. Ánh sáng của ngọn nến đặt trong những quả bí này giống như đống lửa của những tu sĩ Druid, chỉ lối cho mọi linh hồn và bảo vệ chúng thoát khỏi quỷ dữ.

Lễ hội Halloween tại một số quốc gia trên thế giới

Lễ hội Halloween ở Mexico

Vào mùa thu ở Mexico, những con bướm chúa lại bay về làm tổ trên những cây linh sam và người dân nơi đây tin rằng, những con bướm này là hiện thân của linh hồn những người quá cố.

Trong ngày Halloween, người Mexico trang trí những bệ thờ trong nhà với bánh mỳ, nến, hoa và quả. Những cây nến được thắp sáng để tưởng nhớ tổ tiên đã khuất. Buổi tối, họ hoá trang trong bộ quần áo hình ma quỷ và diễu hành trên đường phố với một người sống đặt trong một quan tài. Sau đó, họ sẽ tới thăm viếng nghĩa trang, trang trí mộ người thân và ở đó suốt đêm.

Lễ hội Halloween ở Bắc Mỹ

Halloween du nhập vào nước Mỹ do những người Ireland và Scotland di cư và đã trở thành một lễ hội dân gian lớn ở Mỹ và Canađa. Vào ngày lễ này trẻ em thường chơi trò “trick or treat”. Chúng sẽ mặc các trang phục hóa trang và đeo mặt nạ rồi đi từ nhà này qua nhà khác, gõ cửa để gặp chủ nhà và nói “trick or treat.” Câu này có nghĩa là: “Nếu muốn chúng tôi không chơi xấu thì hãy đãi chúng tôi cái gì đi.” Để tránh bị chơi xấu, chủ nhà thường đãi chúng kẹo, bánh, hoa quả, có thể họ còn cho chúng tiền nữa.

Lễ hội Halloween ở các nước Châu Âu

Tại Anh, tâm điểm của lễ hội Halloween chính là những đống lửa rực cháy trên các đường phố. Khác với những nơi khác, những đống lửa này không phải để xua đuổi các linh hồn lang thang mà để nhắc đến câu chuyện của Guy Fawkes, người có ý định làm nổ tung Toà nhà Hội đồng ở Luân Đôn vào năm 1605. Rất nhiều hình nộm của Guy Fawkes bị đốt cháy trong lễ hội.

Tại Đức, người dân mừng hội Halloween với sự vui vẻ tột bậc. Ngoài những chiếc đèn bằng bí đỏ thì lễ hội hoá trang là hoạt động thu hút sự tham gia của nhiều người nhất. Trong những trang phục của những nhân vật truyền thống, của những mụ phù thuỷ…, họ nhảy múa, ca hát xung quanh những đống lửa lớn suốt ngày đêm…/.